Tıp dünyası onu konuşuyor, ilaç devleri peşinde: Mine Köprülü'den MS ve şekere çare
Doktora öğrencisi Mine Köprülü ve ekibi yaptığı yeni bir çalışma ile Tip 2 diyabete ve MS gibi kronik metabolik hastalıkların ortaya çıkmasında etkili olan yüzlerce proteini belirledi. Köprülü’nün çalışması bu hastalıklara yeni tedavi geliştirilmesi için umut oldu. Dev ilaç firmaları genç bilim insanı Mine’nin peşine düştü.
ZİYNETİ KOCABIYIK'IN HABERİ - Cambridge Üniversitesi doktora üçüncü sınıf öğrencisi olan 26 yaşındaki Mine Köprülü ve ekibi yaptıkları çalışmada aynı anda 3 bin proteine bakarak, gen-protein-hastalık bağlantılarını araştırdı. İnsan genomundaki 900 bölge ile 3 bin protein eşleştirildi. Elde ettikleri verileri yüzlerce metabolik hastalığın belirteçleri ile karşılaştıran ekip, gen-protein-hastalık üçgeninde 500’den fazla bağlantıyı ortaya çıkardı.
YENİ İLAÇLAR İÇİN UMUT OLDU
Köprülü ve ekibinin bu çalışma sonucunda ilk defa “GRP” adı verilen hormon seviyesi yüksek olan kişilerin tip 2 diyabete yakalanma ihtimalinin daha düşük olduğunu gösterdi. Köprülü, bu mekanizmanın aynı zamanda obezite ile de ilişkili olduğunu belirterek “Bu hormon aynı zamanda yüksek kilolu olma ihtimalini azaltma mekanizması üzerinden çalışıyor. Elde ettiğimiz bu bilgi obezitenin oluşumunu engellemek ya da obezite tedavisinde de kullanılabilir. GRP’nin yüksekliği obezite riskini azaltıyor. Hormonun işleyişi hakkındaki bazı kanıtlara baktığımızda diyabetin önlenmesi ya da tedavi edilmesi ile ilgili potansiyel bir ilaç hedefi olabileceğini ilk defa biz raporlamış olduk” dedi.
Mine Köprülü ve ekibi yaptığı çalışmada Multiple Skleroz yani MS hastalığında rol oynayan DKKL 1 adlı bir proteinin varlığı da tıp dünyasında ilk defa belirlendi. Çalışmalarında DKKL-1 proteininin bağışıklık sisteminin B hücrelerinde bir rolü olduğunu gözlemleyen ekip, yeni MS ilaçlarının geliştirilmesi için de önemli bir kapı açmış oldu.
Hastalıkların oluşumunda proteinlerin önemli rolü olduğunu belirten Köprülü “Genetik kodumuz 3 milyar harften oluşuyor. Bunların yüzde 2’si direkt olarak protein yapıyor. Kalan yüzde 98’i ise bunları düzenliyor. Belli proteinlerinin seviyelerinin değişmesi aslında hastalıklara en çok sebep olan şeylerden biri. Hangi proteinlerin hangi genleri etkileyerek hastalığa sebep olduğunu bilmek hedefe yönelik ilaç geliştirmek son derece önemli” dedi.
ÜSTÜN BAŞARI BURSU İLE OKUYOR
Mersinli bir ailenin iki çocuğundan biri olan Mine Köprülü’ye telefonla ulaştık. Lise ikinci sınıfta İngiltere’ye burslu olarak Birleşik Dünya Kolejlerinde (UWC) okumaya giden Köprülü, üniversiteyi de University Collage London’da okumuş. Master eğitimini insanlığa faydası olacak öğrencilere verilen Gates Cambridge bursu ile genomik tıp alanında Cambridge’da yapmış. 2 yıl boyunca Türkiye’de Boğaziçi Üniversitesi ve İstanbul Teknik Üniversitesinde Nadir Genetik Hastalıklar alanında araştırmacı olarak çalışan Köprülü, Cambridge’ten tam burslu olarak ikinci defa teklif alınca, doktora çalışmalarını yürütmek üzere tekrar İngiltere’ye dönmüş.
'da Takip Edin!
