En acı tavan... Yatırımcı sevinemedi bile

ÖMER TEMÜR'ÜN HABERİ - Kahramanmaraş merkezli depremler sebebiyle geçen hafta çarşamba gününden itibaren işlemlerin durdurulduğu Borsa İstanbul pay ve vadeli işlem piyasaları, bir dizi tedbirin ardından yeniden açıldı. BİST yüzde 10’a yakın artış ile tüm zamanların en hızlı yükselişini kaydederken, borsa tahinde en acı tavan yaşandı. 

BIST 100 endeksi, Kahramanmaraş merkezli deprem ve hemen ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın OHAL kararı ile sert düşmüştü. Borsa İstanbul’daki kayıplar üç günde yüzde 16’yı aşarken, şirketlerin değeri 800 milyar lira eridi. Depremden afet bölgesindeki yatırımcılar da olumsuz etkilendi. Yaklaşık 400 bin yatırımcının bulunduğu bölgede gelen satışlar depremzedelerin birikimini eritti. 56 milyar liralık yatırım 6,7 milyar TL değer kaybetti. Yatırımcılar bu duruma sosyal medyadan üzerinden isyan etti.  Gelen tepkiler üzerine borsa 5 gün tatil edildi, çarşamba gününe ait işlemler de iptal edildi. Borsa dün işleme yeniden açılırken, SPK ve Borsa İstanbul yatırımcıların zarar görmemesi için açılış öncesi bir dizi tedbir aldı. 

BES HİSSE SENEDİNE YÖNLENDİRİLDİ

Alınan tedbirler kapsamında bireysel emeklilik sisteminde (BES) devlet katkısı fonlarının tahvil alma yükümlülükleri azaltılırken, asgari hisse senedi bulundurma yükümlülükleri artırıldı. Buna göre, devlet katkısı fonlarının hisse senedine yapacağı yatırımlarda asgari yüzde 10 düzeyinde bulunan oran yüzde 30’a yükseltildi. Öte yandan, tek bir hisse senedine fon portföyünden yatırım yapma limiti yüzde 1’inden yüzde 5’e çıkartılırken, geçici madde ile fonların portföy sınırlamalarına 10 gün içerisinde uyma şartı eklendi. Ayrıca yasaklı hisselerdeki tedbirler kaldırıldı. 

SPK payları borsada işlem gören halka açık ortaklıkların, genel kurul kararı aranmaksızın, yönetim kurulu kararı ile geri alım programı başlatabileceğine karar verdi. Geri alınan paylar ise 30 günlük boyunca satılamayacak. BDDK da, payları borsada işlem gören halka açık bankaların, 6 Şubat 2023’ten 1 Ocak 2024’e kadar geri alım yoluyla edindikleri kendi hisse senetlerinin, çekirdek sermayeden indirim kalemi olarak dikkate alınmayacağını bildirdi. Daha önce şirketlerin söz konusu hisse ve ortaklık paylarının iktisap bedeli ile itibari değeri arasındaki fark üzerinden yüzde 15 kâr payı stopajı uygulanıyordu.

FİYAT KÖTÜLEŞTİRME YAPILAMAYACAK

Ayrıca Borsa İstanbul’da piyasaların açılışı ile birlikte piyasa işleyiş esaslarında yapılacak değişiklikler KAP’ta yayımladı. Bu kapsamda, VİOP’ta işlem gören tüm vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin seans sonu zamanı 5 dakika kısaltılarak tam iş günlerinde 18.10, yarım işgünlerinde 12.40 olarak belirlenecek. VİOP’ta Pay ve Endeks Türev Pazarlarında yer alan sözleşmelerdeki bekleyen İptale Kadar Geçerli (İKG) ve Tarihli (TAR) emirlerin Borsa tarafından iptal edileceği belirtilen duyuruda; “Pay Piyasasında emir işlem oranının 15:1’den 5:1’e düşürülmesine, Pay Piyasasında emir işlem oranı eşik değer aşım ücreti 0,03 kuruştan 0,25 kuruşa yükseltilmesine, Pay Piyasasında Emir İptali, Fiyat Kötüleştirme ve Miktar Azaltımı (İAK) ücret kalemlerinin yüzde 20 artırılmasına ve VİOP’ta yüz binde 1 (0,00001) olarak uygulanan iradi emir iptal ücreti oranının da yüzde 20 artırılarak yüz binde 1,2 (0,000012) olarak belirlenmesine karar verildi” ifadeleri kullanıldı. Alınan tedbirler ile BIST 100 endeksi güne yüzde 5,86 artışla 4.769,15 puandan başladı. Hisseler neredeyse tamamı tavan yaparken, Borsa İstanbul günü yüzde 10 artış ve 4.950 puandan kapattı.

ŞİRKETLER GERİ ALIMA BAŞLADI

 Kurumların hisse geri alım programı için bürokratik zorlukları kaldırmasının ardından halka açık şirketler hızlıca hisse geri alım programları aldı ya da var olan programlarını revize etti. İş Bankası, 3 milyar liralık hisse geri alım programı başlatırken, Halkbank, var olan programını revize edere azami 2 milyar 250 milyon TL tutarına kadar payların geri alınmasına karar verdi. Türk Hava Yolları 9 milyar liralık, Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları 2 milyar liralık hisse geri alımı yapacağını açıkladı. Koza Altın İşletmeleri de sermaye artırım süreci tamamlandıktan sonra, pay geri alımına ilişkin sürecin de değerlendirilerek kamuoyu ile paylaşılacağı bildirildi. 

İlgili Haberler

Borsa, bir haftalık aranın ardından yükselişle açıldı

15 Şubat borsa açıldı mı? Borsa kapalı mı, saat kaçta açılacak?