Issız ormanlardaki bir avuç Türk: Duhalar

Moğolistan’ın en kuzeyinde, Güney Sibirya’da ıssızlığın ortasında bir avuç Duha Türkü... Ren geyiği sürüleri besledikleri için Moğolların ‘geyik çobanı’ dediği Duhaların sayısının sadece 800 kadar kaldığı tahmin ediliyor. Kışın hava sıcaklığının eksi 50 dereceye kadar düştüğü topraklara ulaşmak epey zorlu. Duhaları görebilmek için Türkiye’ye 8 bin kilometre uzaktaki taygaya ulaşmak, bunun için de Asya’nın büyük göllerinden Hövsgöl’ün kuzeyindeki Tsaganur ilçesinin kuzeyine gitmek gerek.
Tsaganur’da nüfusun çoğunluğunu Moğollar oluşturuyor. 263 aileden oluşan 700 kadar Duha Türkü’nün bir kısmı da bu ilçede yaşıyor. Duhalar, artık kütükten yapılmış evlerde yaşıyor, yazları ise yine çadırlara geçiyorlar. Tek göz evin ortasındaki soba ise ısı kaynakları. Soba izerinde buharda pişirdikleri mantılar misafirlerine sundukları başlıca ikramlardan.

Ren geyiği sürüleri besleyen Duha Türkleri, bu hayvanlar sayesinde hayatta kalıyor. Geyiklerin eti, sütü, postu, yünü, boynuzu, kısacası her şeyi Duhaların temel gıda ve geçim kaynağı. Teknoloji, Duha Türklerinin yaşadığı ıssız taygalara da ulaşmış. Elektrik üretmek için güneş panelleri, uydu antenleri ve televizyonları, telefonları, bazı ailelerin arazi araçları var.

Konuştukları Türkçe ise Türkiye’de veya Orta Asya coğrafyasında konuşulan Türkçe ile benzerlikler gösteriyor. Turizm de Duha Türklerinin dış kültürlerin etkilerine daha açık gelmesine yol açıyor. Turistler, Duha Türkleri hakkındaki yayınlar sayesinde bu bölgeye de gelmeye başlamış.