Genç annelere büyük eziyet

CANAN ERASLAN

Annelerin en fazla yardıma ihtiyaç duyduğu zamandır ilk haftalar, ilk aylar... Lohusalıktan tutun da bebek bakımına kadar her şeyi ilk kez yaşayan genç anneler, bir taraftan doktorun söyledikleri, diğer taraftan annesinin “Bırak doktorun dediğini, beni dinle” yönlendirmesi, diğer taraftan kayınvalidesinin “Hayır, o öyle olmaz” şeklindeki yönlendirmesiyle ne yapacağını şaşırıyor. Bir başka deyişle dünyaya bir çocuk getirmenin heyecanı ve paniği ile yaşayan genç anneler, daha sonra da annesi ile kayınvalidesi arasındaki çekişmenin kurbanı oluyor, psikolojik olarak yıpranıyor.
Konu, Anne Meclisi Derneği tarafından düzenlenen “Annelere Yönelik Toplumsal Baskı” konulu çalıştayda da tartışıldı. Buna göre, genç annenin doğumdan sonraki dönemde yakın-uzak fark etmeksizin herkesten duyduğu cümleler var: “Bu çocuk biraz zayıf mı?”, “Sütün mü yok senin?”, “Ay yazııık, mama mı vereceksin bir damla çocuğa?”, “Çok giydirmişsin, isilik olacak, aç şu çocuğun üzerini”, “Bugün hava serin, hasta olacak çocuk”... Üstelik birçoğu bunları günlerce, haftalarca herkesten duyuyor ve ne yapacağını şaşırıyor.
Hâlbuki genç ve tecrübesiz annenin o dönemde en çok ihtiyacı olan şey annesinin ya da kayınvalidesinin desteği. Onlar da genç anneye sorgulayıcı ve suçlayıcı yaklaşınca, hele hele kendi aralarındaki muhtemel çekişmeyi genç anneye aktarınca lohusa sendromu yoksa bile oluşmaya başlıyor. Bu konuda 1.606 anneyle gerçekleştirilen bir araştırma yapıldı. ‘Bebek Beslenmesi ve Sosyal Baskı’ konulu araştırmada, genç annelerin en çok bebeğin beslenmesiyle ilgili yorumlara üzüldüğü ortaya çıktı. Başka bebeklerle karşılaştırma, sütün olmaması, mama, giydirme, koruma gibi durumlar konusunda eleştiri almak ise anneleri çok yıpratıyor.

ANNE ZATEN KORKUYOR
Genç annelerin ilk günlerde “Ya çocuğuma yetemezsem, ona iyi bakamazsam” korkusuyla baş etmeye çalıştığını söyleyen uzmanlar, buna aile veya yakın-uzak çevrenin eleştirileri eklenince durumun psikolojik probleme yol açacağına dikkat çekerek genç annelere eleştirel değil, yol gösterici tavırla yaklaşılması gerektiğini ifade ediyor.

GELENEKLERE DİKKAT
Bebek bakımında genellikle doktor ve geleneksel davranışlar çatışması da yaşanıyor. Bazı aileler hâlâ çocuğu kundaklamak, tuzlamak gibi eylemlerde ısrar ederken, doktorlar bu davranışların yanlışlığını anlatmaya çalışıyor. Bu konu da annelerin en fazla yaşadığı ikilemler arasında.

EN ÜZÜLDÜKLERİ ŞEY BU: SÜTÜN YOK MU
Anne sütünün faydası, tüm kesimlerin, tarih boyunca hemfikir olduğu neredeyse tek şey. Fakat genç anneler en çok anne sütüyle ilgili eleştirilerden rahatsız. Araştırmaya katılan annelerin yüzde 80’i sadece emzirmekle ideal anne olunamayacağını düşünüyor olsa da, bebeklerine anne sütü vermek istiyor. Bebeğine anne sütü veremeyen her 10 anneden 6’sı çevresinden olumsuz, eleştirel, suçlayıcı, yargılayıcı ya da kendini yetersiz hissettiren yorumlar duyuyor. Her 10 anneden 7’si ise bebeklerine devam sütü veya mama verdiği için çevresinden baskı gördüğünü ifade ediyor. “Aynı gün doğdular, komşunun bebeğine bak bir de buna” diyen anneler, kayınvalideler var.