Vodafone CEO'su Engin Aksoy: Yatırıma hazırız, bir an önce 5G'ye geçelim
5G’de gecikmenin ülkeye yıllık maliyetinin 120 milyar TL’yi bulduğunu belirten Vodafone Türkiye CEO’su Engin Aksoy “Bir an önce 5G’ye geçmeliyiz. Türkiye’nin potansiyeline inanıyoruz. Yatırıma hazırız” mesajı verdi.
ÖMER TEMÜR'ÜN HABERİ
Pandemi ile birlikte tüm dünyada dijitalleşme hız kazandı. Sanayiden üretime, sağlıktan eğitime, lojistikten perakendeye kadar 5G ile üretim süreçleri yeniden şekilleniyor. Bugüne kadar 83 ülke 5G’ye geçiş yaparken, operatörler bu dönüşümde yerini almaya başladı. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu yaptığı açıklamada 2023 yılında 5G’ye geçiş için planları olduğunu açıklamıştı. Ancak ortak altyapı ve millî-yerlilik gibi konularda yeterince mesafe alınamaması 5G teknolojilerinin gecikmesine neden oluyor. Sorularımızı cevaplandıran Vodafone Türkiye CEO’su Engin Aksoy, 5G’ye gecikmenin yıllık maliyetinin 120 milyar TL’yi bulduğuna dikkat çekerek bir an önce 5G’ye geçilmesi gerektiğini söyledi. Kendilerinin yeni nesil teknolojilere yatırım yapmak istediğini dile getiren Aksoy, bundan sadece şirketlerin değil tüketicilerin, kurumların ve devletin kârlı çıkacağına ifade ediyor.
> Engin Bey 5G ihalesini 2023 yılında yapılacağı söylendi. Takvim işleyecek mi?
Şu an dünyada 83 ülkede, 200’den fazla operatör 5G’yi tüketicilere sunuyor. Vodafone Grubu olarak biz de 12 ülkede 5G lansmanı yaptık. Türkiye’nin de bir an evvel 5G’ye geçmesini arzu ediyoruz. Bildiğiniz gibi üç operatör olarak İstanbul Havalimanı’nın bir bölümünde 5G’yi kullanıma açtık. Sayın Bakan’ımız orada 2023 yılı sonuna kadar bir ihalenin olacağını söyledi. Ancak bunun endüstride başlayıp daha sonra yayılacağını söyledi. Bizim temennimiz 2023 yılına kadar ihalenin yapılması ve 2024 yılı içerisinde 5G’yi geçerek hem endüstri hem de bireylerin hizmetine sunmak.
YERLİ VE MİLLÎ ÖNEMLİ AMA GECİKMEYELİM
> 5G’de geçişte bir sorun görüyor musunuz?
Sayın Bakan’ımızla görüştüğümüzde kendisi de destekliyor. Ama burada yerlilik ve millîlik meselesi var. Türkiye’de ilk Ulak baz istasyonunu kullanan operatör biziz. Baz istasyonunda yüzde 45 yerli kullanma hükmünü yerine getiren ilk operatör yine biziz. Önümüzdeki dönemde yerli ve millî ürünleri desteklemeye de devam edeceğiz. Ama 5G özelinde baktığımızda bu sadece bir ekipman işi değil. 5G ile ülkeler, endüstriler, sektörler dönüşüyor. Yeni iş alanları yeni iş yapış şekilleri ile yeni yazılımlar olacak. Bütünsel bir bakış açısıyla değerlendirmek lazım. Donanımda yerli ve millîlik bir ön şart olmamalı. Ekosistemin yerli ve millî olması çok daha değerli.
> Büyük resmi gözden mi kaçırıyoruz.
Eğer 5G’ye sadece donanımın yerli olmasına bakarsak büyük resmî kaçırırız. 5G ekosisteminin, 5G yazılımlarının yerli millî olması çok daha önemli. İkincisi de 5G’nin kendisinin oluşturacağı ekonomik faydanın büyüklüğü. Deloit’in yaptığı araştırmaya göre 5G’dedeki gecikmenin her yıl ülkeye maliyeti 125 milyar dolar. Orada büyük bir fırsat kaçırdığımızı görüyoruz.
> Peki sizin öneriniz nedir?
Bizim sektör yatırım ağırlıklı bir sektör. Bu yüzden yatırımda sürdürülebilirlik çok önemli. Yatırım maliyetleri çok arttı. Bu ortamda önümüzü görmemiz lazım. Burada regülatör ve karar vericilerin 5G’yi planlarken yatırımı teşvik edici, rekabeti artırıcı bir düzenleme yapması gerekiyor. Bu nedir? Baştan çok yüksek frekans bedeli almak yerine operatörlerin yatırım yapmasını teşvik edecek, çok daha fazla kurum ve bireye teknoloji götürmemizi sağlayacak bir model lazım. Bunun dünyada örnekleri var. İskandinav ülkeleri ve Çin gibi. Bu ülkelerde baştan ihale bedelleri yerine yatırım teşvik edilmiş. Operatörlerin harcamaları yatırıma yönlendirilmiş. Bizim isteğimiz 5G’nin bir an önce olması. Böylece yeni teknolojilere yatırım yapabiliriz ve kurum ve bireylere daha iyi hizmet veririz.
EK FREKANS TAHSİSİ YAPILABİLİR
> Eğer 5G’ye geçişte gecikme yaşanırsa B planınız var mı?
5G’ye hazırlık safhasında şimdiden bazı adımlar atılabilir diye düşünüyoruz. Bunlardan biri ek frekans tahsisleri. 5G’ye geçişte 7.000 frekansı verilebilir. Yeni bir otobanımız olur, biz de yatırımımızı yaparız. En azından 5G’ye hazır hâle geliriz.
> Türkiye’nin en büyük yabancı yatırımcılarından birisisiniz. Yaşanan gecikmeler yatırım iştahınızın azalmasına yol açtı mı?
Biz bugüne kadar Türkiye’ye 68 milyar lira yatırım yaptık. Türkiye’ye hiçbir kırgınlığımız yok. Yatırımlarımızdan memnunuz. Türkiye’de numara taşımayı isteyen bunu hızlandırmak için çalışan biz olduk. 3G ve 4G’nin devreye alınması en önde olan yine bizdik. 5G’de de biz öndeyiz. Türkiye ve Türk halkı en yeni teknolojileri hak ediyor. Onun için yeni teknolojilere yatırım yapmamız daha anlamlı. Türkiye’nin büyük potansiyeli var. Bu potansiyele güvendiğimiz için yatırım yapmak istiyoruz. Eğer adil rekabet ortamı sağlanırsa çok daha fazlası yapılabilir. 5G konusunda siyasi iradenin gerçekleşmesini bekliyoruz.
> 5G’yi pas geçip 6G’ye geçme durumu olabilir mi?
Dünya 6G teknolojisine henüz hazır değil. 5G olmadan 6G’ye geçmek teknik olarak mümkün görünmüyor. Onun için 5G’ye geçmemiz gerekiyor. Bizim bir an önce bu dijital devrimi yakalamamız lazım. 83 ülkede 5G var ama Türkiye’de yok. Bu kabul edilebilir bir şey değil.
ORTAK ALT YAPI ŞİRKETİ İLE HERKES KAZANIR
> Fiberde ortak altyapı talebiniz var. Bunun için ortak bir şirket kurulmasını öneriyorsunuz. Neden hâlâ bu konuda bir gelişme yok?
Tabii ki ortak altyapı şirketinin kurulmasını istiyoruz. Her kesin yatırım yaptığı kadar pay sahibi olacağı bir şirket. Bu şirkete operatörler yabancı ve yerli fonlar hatta devlet bile ortak olabilir. Ama bu ortak altyapı şirketinin tüm üstyapı şirketlerine eşit mesafede olması gerekiyor. Şu anki durumda üç oyuncu var ama bir tanesi altyapının çok büyük oranına sahip. Bu firma aynı zamanda üstyapı şirketi. Yani hem toptan fiyatını belirliyor hem de belirlediği fiyattan da perakende satış yapıyor. Dolayısıyla adil bir rekabet ortamı şart. Maalesef ülkemizde altyapının büyüme hızı da istenilen seviyede değil. Cumhurbaşkanı’mız da bunu dile getiriyor zaten. Siyasi olarak kararlılık var. Bu 1,5 yıldır en üst perdeden dile getiriliyor. Ama maalesef bu sürede hiç ilerleme olmadı. Oysa ortak altyapı şirketi ile hem altyapı büyüyecek hem de mükerrer yatırımların önüne geçilebilecek. Operatörler bir mahalleye iki defa kazı yapmak zorunda kalmayacak. Rekabet sağlanacak ve yatırım ortamı iyileşecek. Evet ortak altyapı konusunda bir irade var ama henüz gerçekleşmedi. Şu an bizim için fiber kazı yasağı da var. Rakibimizden satın almamız isteniyor. Bu alanların regüle edilmesi gerekiyor.
'da Takip Edin!
