Oppenheimer: Şimdi söz nükleer bomba testinden etkilenenlerde... Anlattıkları dehşete düşürdü
Oppenheimer filmi dünya çapında gişe rekorları kırmaya devam ederken, atom bombasının gerçekleri arka planda kalıyor. Ünlü yönetmen Christopher Nolan'ın 21 Temmuz'da gösterime giren biyografik filmi Oppenheimer'da bilim insanlarının testler sırasındaki heyecanı ve endişesi aktarılırken, test bölgesinde yaşayanların hayat öykülerine değinilmedi. İşte atom bombasının testlerinden etkilenen bölge sakinlerinin açıklamaları...
"13 yaşındaki Lucy Benavidez Garwood'u karanlıkta uyandıran güçlü bir gümbürtü, kendisi ve ailesinin yaşadığı üç odalı evi salladı ve mutfak dolabındaki tabakları tıngırdattı. O sabah toplanan komşular bunun bir deprem olduğu konusunda hemfikirdi. Gerçeği birkaç hafta sonra ABD güçleri Japonya'nın Hiroşima ve Nagasaki kentine saldırdığında öğrendiler."
ABD'nin önde gelen gazetelerinden The Washington Post, Oppenheimer filminin arkasındaki gerçeği bu sözlerle okurlarına aktardı. İkinci Dünya Savaşı yıllarında ABD'nin Japonya'nın iki kentine attığı atom bombaları, ABD'nin New Mexico eyaletinin güneyindeki Trinity test sahasında denedi. Test çalışmaları, bölge sakinlerini ürperten bir sesle gerçekleşti ve gökyüzünde 16 kilometre yüksekliğe kadar mantar bulutu fırladı, ardından binlerce insanın, canlının üzerine radyoaktif kül yağdı.
Hayatta kalan 'downwinders' olarak bilinen insanlar ve günümüzde yaşayan akrabaları, testlerin, 78 yıldır kabul edilmeyen ciddi sağlık sonuçlarının mirası olduğunu söylüyor. Mücadeleleri bir kenara itilmeye devam ediyorlar...
OPPENHEIMER FİLMİNDE GÖSTERİLMEYENLER
Atom bombasını geliştiren bilim insanı J. Robert Oppenheimer'ın hayatını konu alan 'Oppenheimer' filminde bombanın geliştirilme süreci, Los Alamos'ta yürütülen araştırmalar ve Trinity'deki ilk test izleyicilere etkileyici sahnelerle aktarılıyor. Ancak filmde gösterilmeyen önemli konulardan biri de test sahasının yakınında yaşayan ve testlerden etkilenen insanların yaşam mücadeleleri... İşte The Washington Post, Los Alamos'ta yaşayan insanların hikayelerine odaklandı ve testlerin ardından sağlık sorunları nedeniyle ölen kişilerin akrabaları ile konuştu.
New Mexico'daki Trinity test sahasında 1945'te meydana gelen tarihi patlamadan sonra bir mantar bulutu gökyüzünü kapladı (Foto: AP)
Bununla birlikte, yeni bir araştırmaya göre, radyoaktif kül serpintisi 10 gün içinde 46 ABD eyaletinin yanı sıra, Meksika ve Kanada'ya yayıldı. 33 New Mexico ilçesinin 28'inde, radyoaktif madde birikiminin 'federal tazminat programı' kapsamında gerekenden daha yüksek olduğu tahmin ediliyor. Ancak atom bombası testlerinin ardından sağlık sorunu yaşayan bölge halkı henüz tazminat alabilmiş değil.
Bu noktada, 1990 tarihli 'Radyasyona Maruz Kalma Tazminat Yasası' kapsamında ABD hükümetinin, nükleer testlerden etkilenen kişilere 2,5 milyar dolar civarında ödeme yaptığını belirtelim. Şimdi New Mexico Senatörleri Ben Ray Luján ve Mike Crapo söz konusu yasanın kapsamını genişletmek için bir yasa değişikliği önerisinde bulundu. Senato, 27 Temmuz günü değişiklik önerisini kabul etti ama yasanın yürürlüğe girmesi için Temsilciler Meclisi onayını alması lazım.
AİLESİ PARÇALANDI: KANSERDEN ÖLDÜLER
Babasını, anneannesini, babaannesini ve dedelerini kanserden kaybeden ve kendisine de tiroid kanseri teşhisi konan bölge sakini Tina Cordova, "Film yapımcıları bizi kabul etsin ya da etmesin, insanlar filmi izleyecek, bundan etkilenecek ve evlerine gidip Google'da arama yapacaklar ve bizi bulacaklar. Bizim bilgisiz ve eğitimsiz olacağımıza ve kendimizi koruyamayacağımıza güveniyorlardı. Artık o insanlar değiliz." şeklinde konuştu.
Nükleer bomba testi yapıldığında 13 yaşında olan Lucy Benavidez Garwood isimli bir bölge sakini ise, "Değer görmediğimizi hissediyorum. Sanki hayatlarımıza veya kültürümüze değer vermiyorlarmış gibi." diyerek düşüncelerini aktardı.
Havadan çekilen bu görüntü, yaklaşık 25.000 ton TNT kadar güçlü olan ilk atom bombasının etkisini ortaya koyuyor (Foto: AP)
Bir başka bölge sakini ise 4 yaşındayken teste maruz kaldığını belirterek, kanser atlattığını söyledi. Jimmy Villavicencio, yaşam mücadelesinden şöyle bahsetti: "Annemin tsunami dediği büyük bir bulut görmüştüm. Bir rüzgar fışkırması gibi bir ses duyduk ve hemen arkasından toprak kütleleri geldi. Toprak yastık kılıflarını, arabaları kapladı. Frtına dindikten çok sonra da 'kar taneleri' düşmeye devam etti. Haftalar sonra komşunun tavukları ölmeye başladı. Biz de halen bedelini ödüyoruz."
OPPENHEIMER'IN BEKLEDİĞİNDEN DAHA BÜYÜK BİR PATLAMA
Trinity testinin şiddetinin Oppenheimer ve beraberindeki bilim insanlarının beklediğinden de daha büyük olduğu açıklanıyor. 25 bin ton TNT'ye eşdeğer güçte olduğu düşünülen patlamanın ardından yayılan radyoaktif külllerin ekin tarlalarına ve sulama kanallarına düştüğü anlatılıyor.
II. Dünya Savaşı'nın yaşandığı yıllarda atom bombasına yönelik ilk çalışmalar 'Manhattan Projesi' adıyla başladı. 1942 yılında New Mexico eyaletine bağlı Los Alamos bölgesinde gizlice toplanan Oppenheimer ve beraberindeki bilim insanları, üç yıllık çalışmanın ardından ilk atom bombasını yaptı.
(Kaynak: The Washington Post)
'da Takip Edin!
