Evdeki gizli tehlike lityum iyon piller
Teknoloji Haberleri
Şarj edilebilir pil türleri arasında yer alan lityum iyon piller en kritik zamanda imdadımıza yetişse de bazı riskleri beraberinde getiriyor. Özellikle elektrikli scooter ve e-Bisikletler evde yangınlara davetiye çıkarıyor.
ÖMER TEMÜR'ÜN HABERİ - Elektrikli araçlarla birlikte lityum iyon pillerin kullanımı her geçen gün artıyor. Elektrikli araçlar, scooter ve e-Bisikletler ile yeni nesil mobilite araçlarının kalbinde yer alan lityum iyon piller cep telefonu, bilgisayar, küçük ev aletleri ve kameralar gibi tüketici elektroniği ürünlere de güç veriyor. Lityum iyon piller birçok avantajının yanı sıra yangın tehlikesini de beraberinde getiriyor.
Geçtiğimiz günlerde New York’ta yaşanan bir olayda elektrikli scooter’ın sebep olduğu yangında bir apartman tamamen kül oldu. Yapılan incelemelerde yangına apartmanın çatısında bulunan bir scooter’ın lityum iyon pilinin yol açtığı tespit edildi. Elektrikli scooter’ların akıllı telefonlara göre 50 kat daha büyük pillere sahip olması evde yangınlara davetiye çıkarıyor. Sadece New York İtfaiyesi tarafından 2022 yılında 200’den fazla e-Scooter ve e-Bisiklet yangınına müdahale edildiği, yangınlarda altı kişinin öldüğü belirtiliyor.
SU İLE SÖNDÜRÜLEMİYOR
Sanayi tesislerine yangın söndürme yönetimi hizmeti veren Falckon Genel Müdürü Anıl Yamaner, lityum iyon bataryalarının patlamalara ve çok vahşi yangınlara sebep olduğunu belirterek evdeki tehlikeye dikkat çekiyor. Bu tür yangınların klasik yöntemlerle söndürmenin imkânsız olduğunu ifade eden Yamaner “Lityum iyon yangını pek bilinmez. Kimyasal bir yangındır. Kendi ısısını ve oksijenini ürettiği için söndürücüler fayda etmiyor. Yangını söndürebilmeniz için bataryanın tamamen yanmasını beklemeniz gerekiyor. Bataryayı su dolu bir havuza atıp bir hafta sonra çıkardığınızda yeniden yanmaya başlar. Çünkü lityum hava ve su ile reaksiyona girdiğinde ekzotermik reaksiyona sebep olur” dedi.
ZEHİRLİ ETKİYE SAHİP
Yamaner yangın esnasında hidrojen florür gazının ortaya çıktığını belirterek “Sadece yangın değil hidrojen florür de öldürücü etkiye sahip. Bırakın solumayı çok az miktarda derinize temas etse bile sizi öldürebilir. Çünkü hidrojen florür nemi tutar. Havadaki nemle birleşip hidroklorik aside dönüşür. Derinize temas etmesi ve öldürmesinin sebebi bu” diye konuştu.
Evlerdeki birçok cihazda bu bataryaların bulunduğunu dile getiren Yamaner şu uyarıda bulundu: Cep telefonları ve bilgisayarlarda lityum iyon bataryalar var. Ancak telefonların bataryaları küçük. Elektrikli bisiklet ve scooter’ların bataryaları ise çok daha büyük. Eğer batarya alev alırsa evlerde büyük yangın çıkabilir. Evlerinizde e-Bisiklet ve e-Scooter bulundururken dikkatli olun. Uyurken ya da çok uzun süre şarjda bırakmayın.
'LİTYUM İYON'UN BABASI JOHN GOODENOUG ÖLDÜ
Lityum iyon bataryaları bulan John Goodenough 100 yaşında hayatını kaybetti. Goodenough, araştırmaları sonucu lityum ve kobalt oksit kullanarak yeni bir katot üretti, bu katot daha yüksek bir voltaj üretirken güvenliği de büyük ölçüde artırdı. Bu sayede lityum tabanlı piller, dönemin arabalarında kullanılan kurşun asitli ve nikel-kadmiyum tabanlı pillerden daha yüksek kapasiteye sahip olmayı başardı. Dr. Akira Yoshino ise bu teknolojide kullanılan saf lityumu daha güvenli lityum iyonlarla değiştirerek lityum iyon bataryaların doğmasını sağladı. Goodenough, 2011 yılında US National Medal of Science, 2019 yılında ise Nobel Kimya Ödülü’nü kazanmıştı.
'da Takip Edin!
