Antarktika'da korkutan erime: Deniz buzu seviyesi yeniden rekor kırdı
Antarktika kıtasını çevreleyen deniz buzu, bu alanda ilk uydu kayıtlarının tutulmaya başladığı 1970'lerin sonlarından beri en düşük seviyeye indi. Bilim insanları erimenin daha da artabileceği konusunda uyarıyor.
Ulusal Kar ve Buz Veri Merkezi'ne göre bu yıl Güney Yarımküre’de yer alan Antarktika kıtasında deniz buzu olağanüstü derecede daha az. Rüzgarların, daha sıcak hava ve suların etkisiyle deniz buzunun kapladığı alanın 13 Şubat'ta 1,91 milyon kilometre kareye kadar küçüldüğü tespit edildi. Dahası, erimenin bu yaz boyunca daha da artacağı ifade ediliyor (aralık - ocak - şubat aylarında Güney Yarımküre'de yaz mevsimi yaşanır). Öte yandan, geçtiğimiz yıl, önceki rekor kıran minimum 1,92 milyon km kareye 25 Şubat tarihine kadar ulaşılamamıştı. Bu yıl deniz buzunun erimesi daha erken bir tarihte gerçekleşiyor.
Antarktika’da şimdiye kadarki en düşük deniz buzu seviyesi rekorlarından üçü son 7 yılda gerçekleşti: 2017, 2022 ve 2023. Bölgeden geçen araştırma ve balıkçı gemilerinin mürettebatları da benzer bir tabloya işaret ediyor. Deniz buzullarının büyük bir kısmı artık yok ve erime devam ediyor. Sadece Weddell Denizi’nin donmuş kütlelerin hakimiyetinde kaldığı yani buzullarla kaplı olduğu bildiriliyor.
BU SON DENİZ BUZU KAYDI NE KADAR SIRADIŞI?
Bilim insanları, Antarktika deniz buzunun davranışını, basitçe iklim değişikliğine atfedilemeyecek karmaşık bir fenomen olarak görüyor. Mevcut uydu verilerinin son 40 yılına bakıldığında, deniz buzu kapsamı büyük değişkenlik göstermektedir. Son birkaç yıldır yaz aylarında giderek daha fazla deniz buzu erimesi görülebilir.
Bilgisayar modelleri, yazın deniz buzu miktarının küresel ısınmanın sonucu olarak her on yılda yüzde 12-13 oranında küçüldüğü Kuzey Kutbu'nda gördüğümüz gibi, uzun vadeli bir düşüş göstereceğine işaret ediyor. Ancak Antarktika'da durum böyle değil. Uydular dışındaki veri kaynakları, en az 1900 yılına kadar geriye bakmamızı sağlıyor. Bunlar, Antarktika deniz buzunun geçen yüzyılın başlarında azalmaya başladığını ancak daha sonra artmaya başladığını gösteriyor.
Son zamanlarda uydu görüntülerinden elde edilen verilere göre, kış döneminin maksimum rekorları ve yaz döneminin minimum rekorları büyük değişkenlik gösteriyor. Kışın, yüzen buz kütleleri 18 milyon kilometrekare bir alanı kapsayabiliyor.
DENİZ BUZU NEDEN ÖNEMLİ?
Deniz buzu kutuplardaki yaşam için son derece önemlidir. Antarktika'da buza yapışan algler, balinalar, foklar, penguenler ve kuşlar için temel bir besin kaynağı olan kril olarak bilinen küçük kabuklular için bir besin kaynağıdır. Deniz buzu aynı zamanda bazı türlerin dışarı çıkıp dinleneceği bir alandır.
Bu yıl deniz buzunun en düşük seviyelere kadar inmesinin Antarktika Yarımadası'nın batı ve doğusundaki alışılmadık derecede yüksek hava sıcaklıklarından etkilenmiş olması muhtemeldir. Çünkü hava sıcaklıkları uzun vadeli ortalamanın 1,5C üzerinde.
(BBC News)
'da Takip Edin!
