Yine AYM, yine tartışma! Mahkeme muhalefete soyundu

Twitter yasağının kaldırılmasıyla ilgili bireysel başvuruyu, yetkisi olmadığı halde kabul edip görüşerek tartışmalara yol açan Anayasa Mahkemesi (AYM), yine günlerce konuşulacak bir karara imza attı. Yüksek Mahkeme, Meclis'ten kavgalarla geçen Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu kanununun büyük çoğunluğunu iptal etti. Mahkemenin, anayasaya aykırı bulduğu maddeler, 'paralel yargı'ya yönelik düzenlemelerin 'esasını' teşkil ediyordu. Tartışmalı karar, adı cumhurbaşkanlığı adaylığı için geçen AYM Başkanı Haşim Kılıç'ın seçim manevrası olarak yorumlandı. Başvurusu 37 günde karara bağlanan CHP ise çıkan sonuçtan memnun.

BAKANIN YETKİSİNE İPTAL
Anayasa Mahkemesi, HSYK Başkanı olan Adalet Bakanının, gereken hallerde Genel Kurulu olağanüstü toplantıya çağırabileceğine ilişkin hükmü iptal etti. Kurul üyeleri hakkında yürütülecek disiplin soruşturması izni ve soruşturmanın Adalet Bakanınca yapılacağına ilişkin düzenlemeler Anayasa'ya aykırı bulundu. Adalet Bakanının HSYK Genel Sekreterini atamasına ilişkin düzenlemeyi iptal eden Mahkeme, 5 yıl içinde kurul üyeliği seçimlerinde, adayların hakimlik ve savcılık mesleğinde 20 yıl çalışmış olmaları şartını öngören maddeyi de Anayasa'ya aykırı buldu. Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Genel Sekreter, genel sekreter yardımcıları, Teftiş Kurulu Başkanı, Teftiş Kurulu başkan yardımcıları, kurul müfettişleri, tetkik hakimleri ve idari personelin Kurul'daki görevlerinin sona ereceğini düzenleyen kanun hükmü de iptal edildi. Bu şekilde boşalacak yerler için atamaların Bakan tarafından yapılacağına ilişkin düzenlemeler Anayasa'ya aykırı bulundu. Yani, mahkeme üzerinde en çok durulan ve düzenlemenin özünü oluşturan maddeleri iptal etti. Adalet Akademisi ile ilgili bölümlerin iptal istemi ise reddedildi.


GÜL DÜZELTTİRMİŞTİ AMA...
17 Aralık yargı darbesinden sonra hükümet, kumpasın önünü kesmek için jet hızıyla düzenlemelere gitmiş, HSYK korsan bildirilerle müdahil olmaya çalışmıştı. Bunun üzerine bu kuruldaki 'paralel yapı'yı temizlemek için de acilen düzenleme yapılması gündeme alınmış, kanun teklifi uzun tartışmalar sonucu Meclis'ten geçmişti. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül de "12 maddede yer alan 15 hususun Anayasayla açıkça çeliştiğini gördüm ve Adalet Bakanını çağırıp uyardım" dediği düzenlemeyi 26 Şubat'ta onaylamıştı. CHP'nin başvurusu üzerine kanunu gündemine alan Anayasa Mahkemesi, dün düzenlemeyi kısmen iptal ederek 'Adalet'e "dur" dedi.

Şimdi ne olacak?
Gidenler dönemeyecek
Cumhurbaşkanı'nın onaylamasıyla birlikte HSYK'da 22 üyenin dışında herkesin görevi sonlanmış, Genel Sekreter, genel sekreter yardımcıları, Teftiş Kurulu Başkanı, Teftiş Kurulu başkan yardımcıları, Kurul müfettişleri ve tetkik hakimleri başka görevlere atanmıştı. AYM'nin kararı "Gidenler geri döner mi?" sorusunu akıllara getirdi. CHP, yeni atananların istifa etmesi gerektiğini savunsa da AYM kararları geriye yürümüyor. Yasanın çıkmasının ardından başka görevlere atanan hakim ve savcılar herhangi bir şey yapamayacak. İptal hükmü, kararın Resmi Gazete'de yayımlanmasından 6 ay sonra yürürlüğe girecek.




Karara ne dediler?

Bekir Bozdağ: (Adalet Bakanı)
Düzenleme Anayasa'ya uygundu. Yine de iptal kararına uyacağız. Mahkemenin, gündeminde olmamasına rağmen, gündeminde değişiklik yaparak öne alması da dikkat çekici bir ayrıntı.


Emrullah İşler: (Başbakan Yardımcısı)
Bu kararın açıklanmasının bu kadar hızlı olması ve zamanlaması biraz manidar. Gerekçeli karar açıklansın, detaylı değerlendirmeler yapılacaktır. Ama AYM'nin kararları bağlayıcıdır.


Burhan Kuzu: (TBMM Anayasa Komisyonu Başk.)
Müfettişlik bölümüne dokunulmasa iyi olurdu. Ama Anayasa Mahkemesi öyle uygun görmüş. Dünyadaki yargının konumu bilinse Türkiye'deki yargının ne kadar bağımsız olduğu ortaya çıkar.


Zelkif Kazdal: (AK Parti Ankara Milletvekili)
Milli iradenin paçavraya çevrilmemesi için, Anayasa Mahkemesi'nin iptal yetkisini kaldırmak zorunlu olmuştur. Milletin selameti için, Başkanlık Sistemi eksenli Anayasa değişikliğini şart.



Beşir Atalay: (Başbakan Yardımcısı)
Cumhurbaşkanımız hem HSYK hem internet düzenlemesini inceletmişti ve anayasa aykırılığı olabilecek hususlar temizlenmişti. Dolayısıyla şimdi ne buldular bilmiyorum.


Özcan Yeniçeri: (MHP Ankara Milletvekili)
Anayasa Mahkemesi, vermesi gereken kararı vermiştir. Aksi karar vermesi durumunda kendi amacını ve kuruluş felsefesine aykırı hareket etmiş olacaktı.

Faik Öztrak: (CHP Genel Başkan Yardımcısı)
Baştan beri söylüyorduk zaten, 'bu düzenlemede çok ciddi anayasaya aykırılıklar var, yargı bağımsızlığını, hukukun üstünlüğünü tehdit ediyor' diye. Demek ki Mahkeme de bunu görmüş.


Metin Feyzioğlu: 'Türkiye Barolar Birliği Başkanı)
367 kararı siyasiydi. Türkiye'yi çıkmaza soktu. Bu ise Türkiye'nin önünü açacak bir karardır. AYM kararları geriye yürümez, başka görevlere atananlar için birşey yapılamaz.


DANIŞTAY BAŞVURMUŞTU
BTK düzenlemesi de iptal
Anayasa Mahkemesi, kişisel verilen işlenmesi ve gizliliğin korunması için Bilgi Teknolojileri Kurumu(BTK)'na yetki veren kanunu iptal etti. Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu'nun söz konusu düzenlemeyi içeren 51. maddesinin iptali ve yürürlüğünün durdurulması istemiyle Anayasa Mahkemesi'ne başvurmuştu.