CHP kentsel dönüşüme de muhalif: İptal davası açtılar, projeleri engellediler
1999’da meydana gelen İzmit ve Düzce depremlerinin ardından kentsel dönüşüm için yoğun bir çaba harcayan hükûmetin çalışmaları, CHP’nin karşı çıkması sebebiyle akamete uğradı. Riskli binalarda ölen on binler, kentsel dönüşümün siyasete meze edilemeyeceğini bir kez daha yüzümüze vurdu.
HABER MERKEZİ - Yüzyılın afetini yaşayan Türkiye’de son depremler bir kez daha kentsel dönüşümün önemini gözler önüne serdi. 1999’da meydana gelen İzmit ve Düzce depremlerinin ardından kentsel dönüşüm için yoğun bir çaba harcayan hükûmetin çalışmaları, CHP’nin karşı çıkması sebebiyle akamete uğradı.
CHP, 2012 yılında, riskli binaların yıkımını ve kentsel dönüşümü sağlayan 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun ile 5998 sayılı kanunun iptali için Anayasa Mahkemesine gitti. CHP’nin başvurusu ile düzenlemeyi ele alan Haşim Kılıç başkanlığındaki Anayasa Mahkemesinden kritik iptal kararları geldi.
ALINAN KARAR PROJELERİ SEKTEYE UĞRATTI
Anayasa Mahkemesi, Kentsel Dönüşüm Kanunu uyarınca tesis edilen idari işlemlere karşı açılacak davalarda yürütmenin durdurulmasına karar verilemeyeceğine ilişkin düzenlemeyi anayasaya aykırı buldu ve iptal etti. 6306 Sayılı Yasa gereğince ‘riskli alan’ ilan edilen bölgelerde yaşayanların, TOKİ aracılığıyla başlatılan çalışmalara karşı yargıya başvurmaları hâlinde yürütmeyi durdurma kararı alınamıyordu. AYM’nin iptal kararıyla, ‘kentsel dönüşüm’ için idare tarafından başlatılan uygulamalara karşı ‘yürütmeyi durdurma’ istemiyle mahkemeye başvurma hakkı tanındı. Bu da, ülkenin birçok yerinde kentsel dönüşüm için başlatılan projelerin sekteye uğramasına neden oldu.
Bunun yanı sıra, CHP hem milletvekilleri ve belediye başkanları hem de STK’lar eliyle birçok yerde kentsel dönüşüm projelerine karşı çıktı. İşte onlardan bazıları:
HATAY: Hatay’ın merkez Antakya ilçesinin Emek Mahallesi ile Aksaray Mahallesi’ndeki riskli yapılara yönelik 2019 yılında hazırlanan Kentsel Dönüşüm projesi, CHP’li Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Lütfü Savaş’ın düzenlediği mitingler sonucu başarılı olamamıştı. Yargıdan çıkan yürütmeyi durdurma ve iptal hükümleriyle, alınan riskli alan kararı geri çekilince bölgede olan son depremle söz konusu mahallelerde 100’ün üzerinde bina yerle bir oldu.
İSTANBUL: İstanbul’da, CHP’li İBB Meclis üyeleri ile Halkevleri, Çağdaş Hukukçular Derneği ve marjinal sol yapılanmalar, Okmeydanı’nda kentsel dönüşüm projesiyle ilgili hazırlanan imar planına karşı durdu. Yine İstanbul Bakırköy’de Zeytinlik, Sakızağacı, Cevizlik, Zuhuratbaba, Kartaltepe, Yenimahalle, Osmaniye gibi mahallelerde binası riskli olan vatandaşlar kentsel dönüşüm projesi kapsamında evlerini yıktırdı ancak belediyenin ruhsat engeliyle karşılaştı.
CHP, 2009 yılında da yıkılan Bayrampaşa Cezaevinin yerine 2 bin 275 konut projesinin durdurulması için dava açtı. Cezaevinin yerine 2 bin 275 konut, 300 yatak kapasiteli devlet hastanesi, eğitim, otopark, alışveriş merkezi, sosyal donatı ve yeşil alanların yapılmasına ilişkin imar planı, 2011’de AK Parti yönetimindeki İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi tarafından kabul edilmişti. Açılan davalar yıllarca sürdü ancak konutlar tamamlanarak hak sahiplerine teslim edildi.
İZMİR: İzmir Karabağlar’da Cennetçeşme, Salih Omurtak, Bahriye Üçok, Limontepe, Ali Fuat Erdem ve Umut Mahallelerini kapsayan 9 bin 785 binanın bulunduğu alanda yapılması planlanan kentsel dönüşüm projesine CHP’li meclis üyeleri engel oldu. CHP Karabağlar Meclis Üyeleri, kentsel dönüşüm revizyon planların iptali için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı aleyhinde matbu dilekçeler dağıtarak imza topladı. İzmir’in Karabağlar ilçesinde kentsel dönüşüm tartışmaları açılan davalarla hâlen sürüyor.
BURSA: Deprem kuşağında yer alan Bursa’da kentsel dönüşüm mahkeme kararıyla durduruldu. 2017 yılında Bursa Büyükşehir Belediye Meclisi, Bursa ve 17 ilçenin onaylı ve yürürlükteki Nazım İmar Planlarına `Riskli Bina tespit edilerek kentsel dönüşüm yapılması hâlinde 0,50’ye kadar emsal artışı yapılabilir`plan notu ilavesi kararı aldı. Bursa’da CHP destekli STK’lar ise söz konusu işlemde kamu yararı bulunmadığı gerekçesiyle kararı idari yargıya taşıdı. Başvuruyu değerlendiren Bursa 3’üncü İdare Mahkemesi, yürütmenin durdurulmasına karar verdi.
DİYARBAKIR: Diyarbakır merkez Bağlar Belediye Başkanı Hüseyin Beyoğlu, Kaynartepe Mahallesi’ndeki çarpık kentleşmenin önüne geçmekle beraber mahallenin metruk yapılardan arındırılması amacıyla kentsel dönüşüme yönelik çalışma başlattı. Başlatılan girişimler neticesinde Kaynartepe Mahallesi, 26 Eylül 2020’de Cumhurbaşkanlığı tarafından ‘riskli alan’, 22 Mart 2021’de ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca ‘Kentsel Dönüşüm Alanı’ ilan edilmişti. Projenin durdurulması talebiyle Diyarbakır 3’üncü İdare Mahkemesine başvuran Diyarbakır Mimarlar Odası, projenin telafisi imkânsız zararlar oluşturacağını belirterek imar planının hukuka aykırı olduğunu savundu. Odanın başvurusunu değerlendiren mahkeme projenin kamu yararına aykırı olduğuna hükmederek yürütmeyi durdurma kararı verdi.
AFYONKARAHİSAR: CHP, 2021 yılında bu defa Afyonkarahisar’da kentsel dönüşüme karşı çıktı. CHP Afyonkarahisar Milletvekili Burcu Köksal, TBMM’de yaptığı konuşmada kendi seçim bölgesindeki Kentsel Dönüşüm projesinin iptal edilmesi gerektiğini savundu. Projenin yürütmesinin durdurulması için dava açıldı. İlk mahkemeyi mahalleli kazandı ancak karara itiraz edilince dosya bir üst mahkemede bozuldu. CHP’nin desteğiyle yola devam eden Kentsel Dönüşüm Dayanışma Derneği şimdi bu kararı Anayasa Mahkemesinin gündemine taşımaya hazırlanıyor.
Bu video da ilginizi çekebilir...
'da Takip Edin!
