MillÎ para ile ticareti ortak banka yürütecek

Dünyanın rezerv parası olan doların statüsünden kaynaklanan risklerden korunmak için millî para kullanımını teşvik eden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bu amaçla Rusya, İran ve Çin ile ticaretin yerel para ile yapılması konusunu masaya taşıdı. İlk kez Merkez Bankası ile Çin arasında yerel para cinsinden takas gerçekleştirilirken, ticarette yerel paraların kullanımı konusu adım adım hayata geçiriliyor. Türkiye’nin Rusya, Çin ve İran ile dolar dışı ticaret yöntemlerini yaygınlaştırmaya çalışırken, bu ülkeler kendi aralarında da bu yöntemi tercih etmeye başladı. İran, Çin’den sonra Rusya ile karşılıklı ticarette milli para birimleri konusunda anlaşmaya vardığını duyurdu. Rusya Enerji Bakanı Aleksandar Novak ayrıca Rusya ve İran’ın iki ülke arasında ekonomik iş birliğinin geliştirilmesi için bir İslami banka kurma seçeneğini araştırdıklarını da söyledi. “Bir Rus-İran İslami bankasının kurulmasını müzakere ettik. Kurulacak mekanizma üzerinde araştırmalar sürüyor, henüz nihai bir karar verilmedi” diye konuşan Novak, bankanın ne zaman kurulacağı ve büyüklüğü konularının hala tartışılmaya devam edildiğini de vurguladı.
Millî paranın ticarette ağırlık kazanması için ortak banka kurulması çalışmaları Türkiye ile Rusya arasında da konuşulmuştu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında ele alınan ortak banka kurma çalışmaları belli bir noktaya kadar gelmiş ancak uçak krizinin ardından çalışmalara ara verilmişti. Krizin yumuşamasının ardından yeniden ticari ilişkilere hız veren Türkiye ile Rusya yerel para konusunu da ilk gündem maddeleri arasına aldı. Liderler görüşmesinin ardından Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak’ın katıldığı son Rusya ziyaretinde her iki ülke Merkez Bankalarının karşılıklı olarak çalışması için görüş birliğine varıldı. Çalışmanın doğalgazın yanı sıra diğer enerji ürünleri ithalatına yönelik de genişleyebileceği ifade ediliyor. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının da ikinci adım olarak yaş sebze ve meyve alımları için de TL-ruble formülünü işletebileceği belirtiliyor. Türkiye 2015 yılında Rusya’dan 8 milyar 174 milyon dolarlık petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbon ithalatı yaptı. Doğalgazın yanı sıra petrol yağları ve bitümenli inerallerden elde edilen yağ ithalatı için 2 milyar 469 milyon dolar ödendi. Ham petrol ithalatı için ödenen rakam ise 1 milyar 146 milyon doları buldu. 2015 yılında Rusya’dan yapılan ithalat miktarı ise 20,4 milyar dolar oldu. Ticari faaliyetlerin büyüklüğü dikkate alındığında 2012 yılından beri gündemde olan ortak banka kurulması fikrinin de yeniden masaya gelmesi bekleniyor. Yatırım odaklı olması beklenen bankanın ticari faaliyetlerin parasal takasında da görev alabilecek.