Katılım endeksi ve katılım endeksine uygun değildir ne demek?

Borsa İstanbul'un sunduğu Katılım Endeksi, son dönemde yatırımcıların dikkatini çekiyor. Peki, Katılım Endeksi nedir, nasıl çalışır ve İslam'a uygun bir yatırım aracı mıdır? İşte merak edilen soruların cevapları...

KATILIM ENDEKSİ: İSLAM'A UYGUN YATIRIM ARACI MI?

Katılım Endeksi, İslam'ın finansal prensiplerine uygun olarak oluşturulmuş bir endekstir. Borsa İstanbul tarafından hazırlanan bu endeks, şirketlerin faaliyetlerinin İslami kriterlere uygunluğuna göre belirlenir. Katılım Endeksi'nde yer alan şirketler, faiz, kumar, alkol, domuz eti, silah üretimi gibi İslami açıdan sakıncalı faaliyetlerde bulunmamalıdır.

Katılım Endeksi'nin hesaplanması, BIST 100 endeksine benzer şekilde yapılır. Endeksin değeri, Katılım Endeksi'nde yer alan şirketlerin hisse senetlerinin piyasa değerlerine göre belirlenir.

Katılım Endeksi'nde yer almak için şirketlerin karşılaması gereken bazı kriterler vardır:

• Şirketin faaliyetlerinin İslami prensiplere uygun olması gerekir.
• Şirketin şeffaf ve hesap verebilir bir yönetim yapısına sahip olması gerekir.
• Şirketin finansal durumu sağlam olmalıdır.

KATILIM ENDEKSİ'NDE YER ALMAYAN HİSSELER HARAM MIDIR?

Bu soruya kesin bir cevap vermek mümkün değildir. Katılım Endeksi'nde yer almayan şirketlerin faaliyetleri, İslami açıdan sakıncalı olabilir, ancak bu durum her zaman geçerli değildir. Yatırımcılar, kendi değer yargılarına göre karar vermelidirler.

Katılım Endeksi, İslami prensiplere uygun bir yatırım aracı olarak sunulmaktadır. Ancak yatırımcılar, yatırım yapmadan önce kendi araştırmalarını yapmalı ve yatırımlarının İslami açıdan uygun olduğundan emin olmalıdırlar.

KATILIM ENDEKSİ KRİTERLERİNİN İÇERİĞİNDE NELER VAR?

Katılım endeksine girecek şirketlerin bazı kriteleri karşılaması gerekmektedir. Katılım Endeksine girecek şirketlerin aşağıda belirtilen faaliyet alanları içerisinde olmaması gerekmektedir.

• Alkollü içki üretim ve ticareti,
• Tıbbi gayeler dışında uyuşturucu maddelerin üretim ve ticareti,
• Kumar ve kumar hükmündeki faaliyetler,
• Domuz ve mamullerinin üretim ve ticareti,
• Faizli finans işlemleri,
• Para ve/veya para hükmündeki varlıklar arasında yapılan vadeli işlemler,
• Ahlaka ve İslami değerlere aykırı yayıncılık,
• İslami değerlerle bağdaşmayan eğlence, otelcilik vb. faaliyetler,
• Çevreye ve canlılara büyük zararı olan faaliyetler,
• İnsan fıtratını değiştirmeye yönelik biyolojik/genetik faaliyetler,
• Sağlığa zararlı tütün ürünleri üretim ve ticareti.

Katılım endeksinde yer almak isteyen şirketlerin toplam faizli kredilerin piyasa değerine oranı %30'dan az olmalıdır. Faiz getirili nakit ve menkul kıymetlerinin piyasa değerine oranı %30'dan az olmalıdır. Bahsedilen faaliyet alanlarından elde ettiği gelirlerinin toplam gelirlerine oranının da %5'ten az olmalıdır.

KATILIM ENDEKSİ DIŞINDAKİ HİSSELER HARAM MI?

Katılım endeksi hakkında vatandaşlar tarafından en çok merak edilen sorulardan birisi "Katılım endeksi dışındaki hisseler haram mı?" sorusu oldu. Dinimizislam internet sitesinde yer alan bilgilere göre: "Bir şirket, sadece içki satıyorsa, onun hissesi alınmaz. Yaptığı işler, helal ve haram karışıksa, bunların hisselerini almak caizdir. Mesela banka ve sigorta şirketlerinin, içki yanında başka helal ürünler de satan alışveriş mağazalarının hisse senetlerini almak caizdir. Ebülleys-i Semerkandî hazretleri buyuruyor ki:
Malının çoğunun helal olduğu sanılan kimsenin verdiği hediyeyi almak ve onunla her çeşit alışveriş yapmak caiz olur." (Hadika)

KATILIM ENDEKSİ HİSSELERİ HELAL Mİ?

Dinimizislam internet sitesinde yer alan bilgilere göre: Borsaya girmek, alım, satım, yatırım yapmak caizdir. Fakat kumar oynar gibi, sürekli bununla meşgul olmamalıdır. Borsalar, hisse senetlerinin alım satımlarının yapıldığı yerlerdir. Bu yolla, şirketler hisselerinin bir kısmını satarak karşılıksız yeni finansman ihtiyacını sağlamakta, hisse senedi satın alanlar da atıl fonlarını şirkete ortak olarak değerlendirme imkanı bulmaktadır.

KATILIM ENDEKSİNE UYGUN NE DEMEK?

Katılım endeksinde bir şirketin İslami şartlara uygun olup olmadığına bakılmaktadır. Katılım endeksi kriterlerini tamamlayan şirketler katılım endeksine uygun firmalar olarak görülmektedir. Hissenin katılım endeksine uygun olduğu ise caiz olduğunu göstermektedir.

KATILIM ENDEKSİNE UYGUN DEĞİLDİR NE DEMEK?

Katılım endeksinde yer almak isteyen şirketler Borsaİstanbul tarafından belirlenin kriterleri uymaları gerekmektedir. “Katılım endeksine uygun değildir” ifadesi ile karşı karşıya gelen şirketler Borsa İstanbul tarafından belirlenen kriterleri karşılamadıklarından dolayı bu ifade ile karşılaşmaktadırlar. Borsa endeksleri, borsada işlem gören belirli hisse senetlerinin performansını ölçmek ve izlemek için oluşturulmuş göstergelerdir.

Endeksler genellikle belirli pazar sermayesi, likidite, sektör, performans kriterleri gibi faktörlere dayanarak oluşturulurlar. Eğer bir şirket bu kriterleri karşılayamıyorsa, o endekse dahil edilmek yerine diğer endekslerde veya genel borsada işlem görmeye devam edebilir.

KATILIM ENDEKSİNE GİREN ŞİRKETLERİN FAALİYET ALANLARI

Katılım endeksi içerinden yer alan şirketler alkollü içki tüketimi, tıbbi gayeler dışında uyuşturucu maddelerin üretim ve ticareti, kumar ve kumar hükmündeki faaliyetler, domuz ve mamullerinin üretim ve ticareti, faizli finans işlemleri, para ve/veya para hükmündeki varlıklar arasında yapılan vadeli işlemler, ahlaka ve İslami değerlere aykırı yayıncılık, İslami değerlerle bağdaşmayan eğlence, otelcilik vb. faaliyetler, çevreye ve canlılara büyük zararı olan faaliyetler, insan fıtratını değiştirmeye yönelik biyolojik/genetik faaliyetler, sağlığa zararlı tütün ürünleri üretim ve ticareti yapmamaları gerekmektedir.

KATILIM ENDEKSİ TÜRLERİ NELERDİR?

• BIST Katılım Tüm Endeksi ( XKTUM)
  Katılım endekslerini oluşturan bütün şirketlerin payları BIST Katılım Tüm Endeksini oluşturur.
• BIST Katılım 100 Endeksi (XK100)
  Katılım Tüm Endeksi kapsamındaki şirketler arasında, işlem hacmi ve fiili dolaşımdaki paylarının piyasa değeri en yüksek 100 şirket hissesinden oluşur.
• BIST Katılım 50 Endeksi (XK050)
  Katılım Tüm Endeksi kapsamındaki şirketler arasında, işlem hacmi ve fiili dolaşımdaki paylarının piyasa değeri en yüksek 50 şirket hissesinden oluşur.
• BIST Katılım 30 Endeksi (XK030)
  Katılım Tüm Endeksi kapsamındaki şirketler arasında, işlem hacmi ve fiili dolaşımdaki paylarının piyasa değeri en yüksek 30 şirket hissesinden oluşur.
• BIST Katılım Sürdürülebilirlik Endeksi (XSRDK)
  BIST Katılım Sürdürülebilirlik Endeksi, katılım ve sürdürülebilirlik temalarına birlikte yatırım yapmak isteyen yatırımcılara yönelik olarak oluşturulmuştur. Endeksin kapsamı, BIST Katılım Tüm ve BIST Sürdürülebilirlik Endekslerinin seçim kriterlerini birlikte sağlayan şirketlerin hisselerinden oluşur.
• BIST Katılım Temettü Endeksi (XKTMT)
  BIST Katılım Temettü Endeksi katılım ve temettü temalarına birlikte yatırım yapmak isteyen yatırımcılara yönelik olarak oluşturulmuştur. Endeksin kapsamı, BIST Katılım Tüm ve BIST Temettü endekslerinin seçim kriterlerini birlikte sağlayan şirketlerin hisselerinden oluşur.

KATILIM ENDEKSİNDE HANGİ ŞİRKETLER VAR

KATILIM ENDEKSİ İÇERİSİNDE YER ALAN TÜM ŞİRKETLER İÇİN TIKLAYIN...

İlginizi Çekebilir

HALKA ARZ HARAM MI? Borsa ve halka arz günah mı, caiz mi?