7 doğalgaz hattı ile Avrupa'nın vanası elimizde

Türkiye topraklarında 2’si transit, 7 doğalgaz hattı var. Yüzer LNG Depolama ve Yeniden Gazlaştırma Üniteleri (FSRU), doğalgaz depoları ve gaz borsası bulunan Türkiye’nin ‘gaz merkezi’ için altyapısı hazır.
CEVDET FIRAT AYDOĞMUŞ'UN HABERİ
Karadeniz’de bulduğu 540 milyar metreküp doğalgaz ile kendi arz güvenliğini pekiştiren Türkiye, bölgede bir gaz merkezi oluşturarak küresel anlamda da elini güçlendirmek için hazırlanıyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, “Bu yıl sonuna kadar yol haritamızı netleştireceğiz. Niyetimiz hem kaynak ülkeleri hem de bu doğalgaza talip olan ülkeleri, bir masa etrafında toplayarak buradaki stratejiyi netleştirmek” diyerek yeni adımların mesajını verirken, topraklarında 7 ayrı doğalgaz hattı, Yüzer LNG Depolama ve Yeniden Gazlaştırma Üniteleri (FSRU), doğalgaz depoları ve gaz borsası bulunan Türkiye’nin ‘gaz merkezi’ için altyapısı hazır.
Rusya, Azerbaycan ve İran gazını Batı’ya ulaştıran hatlar topraklarımızdan geçiyor. Sadece TANAP’tak 29,7 milyar metreküplük akış miktarı bile Türkiye'nin önemini ortaya koyuyor.
Türkiye, gaz tedariki ve iletimi için şu hatlara sahip:
> RUSYA-TÜRKİYE GAZ HATTI (BATI HATTI): Türkiye’ye Bulgaristan sınırında Malkoçlar’dan giren ve Hamitabat, Ambarlı, İstanbul, İzmit, Bursa, Eskişehir güzergâhını takip ederek Ankara’ya ulaşan Rusya-Türkiye Doğalgaz Boru Hattı 845 kilometre uzunluğunda. Bulgaristan sınırında bulunan Malkoçlar Ölçüm İstasyonu’nun kapasitesi de yılda 8 milyar metreküpten 14 milyar metreküpe yükseltilmiş durumda.
> MAVİ AKIM: Bu hatta doğalgaz, Rusya’dan Karadeniz geçişli şekilde Türkiye’ye ulaşıyor. Anlaşmaya göre, Türkiye’ye bu hattan yıllık 16 milyar metreküp doğalgaz gönderiliyor. Ayrıca Mavi Akım, Rusya topraklarında, İzobilnoye-Djubga arasında bir boru hattı sistemi; Karadeniz geçişinde, Djubga-Samsun arasında paralel iki hat, Türkiye topraklarında Samsun - Ankara arasında da bir boru hattı sistemi olmak üzere üç ana bölümden oluşuyor. Mavi Akım Projesi’nin Türkiye topraklarındaki kısmı Samsun’dan başlayarak Amasya, Çorum, Kırıkkale üzerinden Ankara’ya ulaşıyor ve ana hat ile irtibatlandırılıyor.
> DOĞU ANADOLU İLETİM HATTI (İRAN-TÜRKİYE): İran doğalgazının Türkiye’ye arzı amacıyla devreye alınan hat, Doğubayazıt’tan başlayıp Erzurum, Sivas ve Kayseri üzerinden Ankara’ya uzanıyor. Hattın bir kolu da Konya üzerinden Seydişehir’e ulaşıyor. Türkiye, İran’dan günlük 28 milyon metreküp kadar doğalgaz ediyor.
> BAKÜ-TİFLİS-ERZURUM HATTI: Azerbaycan’ın Güney Hazar Denizi kesiminde yer alan Şahdeniz sahasında üretilecek doğalgazın Türkiye’ye arzını amaçlıyor. Hatta, 2007’den beri gaz akışı sürüyor.
> TÜRKİYE-YUNANİSTAN DOĞALGAZ ENTERKONNEKSİYONU (TYE): Avrupa Birliği INOGATE Programı kapsamında geliştirilen Güney Avrupa Gaz Ringi’nin ilk aşaması. İpsala sınır noktasında Yunanistan’a giriş yaparak Gümülcine’de sona eren hat, Türkiye ve Yunanistan doğalgaz şebekelerinin birbirine bağlanması ile doğalgazın Türkiye’den veya Türkiye üzerinden Yunanistan’a arz edilmesine imkân sağlıyor.
> TANAP: Azerbaycan gazının Türkiye üzerinden Avrupa’ya transit taşınmasını sağlayan hat. BOTAŞ, TANAP’tan sağlanan doğalgaz akış miktarının, Trans Adriyatik Boru Hattı (TAP) dâhil 29,7 milyar metreküpe ulaştığını bildirmişti.
> TÜRKAKIM: Rusya’dan başlayarak Karadeniz üzerinden Türkiye’nin Karadeniz kıyısındaki alım terminaline ve devamında Türkiye toprakları üzerinden Türkiye’nin komşu devletleriyle olan sınırlarına kadar uzanan her biri yıllık 15,75 milyar metreküp kapasiteye sahip iki hattan oluşan bir gaz boru hattı sistemi. Proje, Rusya’dan Türkiye’ye doğalgaz arzının yanı sıra Avrupa’ya arza da imkân tanıyor. Deniz bölümünde yer alan iki hattın inşası ve işletimi Rusya tarafından yapıldı. Kara bölümünde yer alan hatlardan biri sadece Türkiye’ye doğalgaz arz ederken, iletim sisteminin bir parçası olarak BOTAŞ tarafından inşa edildi. Kara bölümündeki diğer hattan ise Avrupa’ya gaz iletiliyor.
TAKVİYE GÜÇ LNG TESİSLERİ
Türkiye’nin, kurulacak gaz merkezi için tedarik gücü, boru hatlarıyla da sınırlı değil. Tedarik edilen sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) için de önemli tesisler devrede. Bu tesislerden biri, Marmara Ereğlisi LNG Terminali. Her biri 85 bin kapasiteli 3 ayrı depolama tankına sahip Marmara Ereğlisi LNG Terminali, ithal edilen LNG’yi depoluyor, depolanan LNG’yi istenilen miktarda gazlaştırarak Rusya - Türkiye Doğal Gaz Boru Hattına sevk ediyor ve kara tankerlerine LNG dolumu gerçekleştiriyor. Bir diğer önemli LNG ünitesi de Hatay’daki Dörtyol Yüzer LNG Depolama ve Gazlaştırma Ünitesi (FSRU) Terminali. Türkiye’nin üçüncü FSRU Gemisi Ertuğrul Gazi de bu bölgede faaliyet gösteriyor. 110 milyon metreküp doğalgaza eş değer 170 bin metreküp LNG depolama kapasitesine sahip Ertuğrul Gazi FSRU da deposundaki LNG’yi gazlaştırarak ulusal şebekeye iletebiliyor. Ayrıca, gemilerle gelen doğalgazın ulusal şebekeye gönderilmesi için başlanan Saros FSRU Projesi de sürüyor. Saros’taki projenin de bu yılın sonuna kadar tamamlanması hedefleniyor.
EPİAŞ 2015'TEN BERİ DEVREDE
Enerjide merkez olma konusunda bir diğer etken ise enerji borsası... 2015’te kurulan Enerji Piyasaları İşletme A.Ş. (EPİAŞ), bünyesinde bulundurduğu Gün Öncesi ve Gün İçi spot elektrik piyasaları, Spot Doğal Gaz Piyasası, Vadeli Elektrik Piyasası, Vadeli Doğal Gaz Piyasası ve Yenilebilir Enerji Kaynak Garanti Sistemi ve Piyasası ile uluslararası standartlarda hizmet veriyor.