EYT’den emekli olamayana ikinci fırsat: 4500 ve 5400 gün ile kademeli emeklilik geliyor

Marmara bölgesinde yaşanan 17 Ağustos 1999 depreminin ardından getirilen yaş şartı ile emeklilik hayallerini 23 yıl erteleyen Emeklilite Yaşa Takılanlar (EYT) mağdurları Mart 2023 yılında çıkarılan kanun ile emekli olma hakkını kazandı. Meclisten geçen EYT yasasıyla 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigorta girişi olan yaklaşık 2 milyon kişi emekli oldu. EYT sorununun çözülmesinin ardından, emeklilik için ikinci fırsat geliyor. EYT yasasının getirdiği imkanla 8 Eylül 1999 tarihinden itibaren sigorta başlangıcı olan vatandaşlar 4500 ve 5400 gün primle emekli olabilecek.

EMEKLİLİK YAŞI KADEMELİ OLARAK DEĞİŞİYOR

Sabah'tan Faruk Erdem'in haberine göre EYT düzenlemesi sadece 8 Eylül 1999 ve öncesinde sigortalı olanları kapsadığından, bu tarihten sonra sigortalı olanların emeklilik yaşı kademeli olarak artıyor. Yaş şartını sigorta giriş tarihi belirliyor. Emeklilik, ilk defa sigortalı olma tarihine göre değişebiliyor.

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu yürürlüğe girmeden önce 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’na göre sigortalı olanlar için bu kanunlardaki şartlar uygulanacak, yani bu kişilerin kazanılmış hakları saklı kalacak.

EYT'DEN YARARLANAMAYAN İÇİN KISMİ EMEKLİLİK

8 Eylül 1999 ve öncesinde sigortalı olarak işe girenler EYT kanunu kapsamına giriyor. 23 Mart 2002 tarihinde 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 prim gün sayısı ve kadınlarda 50 erkeklerde ise 55 yaş şartlarını yerine getirenler emekli olabiliyor.

Bu tarihte bu şartları sağlayamayanlar için ise sağlayacakları tarihe göre kademeli geçiş süreci var. Bu durumda kısmi emeklilik şartları oluşuyor.

EYT'Lİ OLAMAYANLAR NE YAPACAK?

8 Eylül 1999'dan sonra işe başlayan ve EYT'den faydalanamayan çalışanlar ne yapacak? 8/9/1999-30/4/2008 tarihleri arasında ilk defa hizmet akdi ile çalışmaya başlayarak sigortalılar aşağıdaki şartları yerine getirdiğinde emekli olma hakkı kazanacak;

• Kadın için 58, erkek için 60 yaşını doldurmak ve 7000 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak,
• Kadın için 58, erkek için 60 yaşını doldurmak ve 25 yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 4500 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartlarından birinin yerine getirilmesi koşuluyla yaşlılık aylığından yararlanabiliyorlar.
• 30/4/2008 tarihinden sonra ilk defa hizmet akdi ile çalışmaya başlayarak sigortalı sayılanların yaşlılık aylığına hak kazanmalarında 5510 sayılı Kanunla belirlenen şartlar geçerli oluyor.

5510 sayılı Kanuna göre;

• 01.01.2036 tarihine kadar kadın için 58, erkek için 60 yaşını doldurmak ve 7200 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartıyla,
• 01.01.2036 tarihinden sonra 7200 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödeme gün sayısı koşulunun yerine getirilmesi halinde ise, gün koşulunun yerine getirildiği tarih aralığındaki yaş hadleri esas alınarak yaşlılık aylığına hak kazanılıyor.

Gün koşulunun yerine getirildiği tarihe göre emeklilik yaşını gösteren tablo ise şöyle:

İŞE GİRİŞ TARİHİ - KADIN - ERKEK - PRİM ŞARTI?

01.05.2008 - 31.12.2035 - 58 - 60 - 7200
01.01.2036 - 31.12.2037 - 59 - 61 - 7200
01.01.2038 - 31.12.2039 - 60 - 62 - 7200
01.01.2040 - 31.12.2041 - 61 - 63 - 7200
01.01.2042 - 31.12.2043 - 62 - 64 - 7200
01.01.2044 – 31.12.2045 - 63 - 65 - 7200
01.01.2046 – 31.12.2047 - 64 - 65 - 7200
01.01.2048 ------------------- 65 - 65 - 7200

Örnek vermek gerekirse hizmet akdi ile çalışan kadın 4/a sigortalısı 7200 gün malullük, yaşlılık, ölüm primi bildirilme koşulunu 10/10/2037 tarihinde tamamladıysa 59 yaşında emekli olabilir. Bu düzenleme ile 2048 yılından itibaren yaşlılık aylığına hak kazanma yaşı eşitlenerek kadın ve erkek için 65 olacak.

Ayrıca yaşlılık veya emekli aylığı bağlanmasında istisnalar var.

Kadın için 58, erkek için 60 yaş ile 2036 yılından sonrası için getirilen kademeli yaş hadlerine 65 yaşını geçememek üzere 3 yıl eklenmesi durumunda, 5400 prim ödeme gün sayısı üzerinden 5400 malullük, yaşlılık, ölüm prim ödeme gün koşulunun yerine getirildiği tarihe göre belirlenecek kademeli yaşta yaşlılık aylığı bağlanabiliyor.

8 Eylül 1999’dan itibaren sigortalılık başlangıcı olanlar, EYT yasası sayesinde 4500 ve 5400 gün primle emekli olabiliyor. Ancak, bu gün sayısı 30/4/2008 ile 31/12/2008 arasında ilk kez sigortalı olanlar için 4600 ve 5400 günü aşmamak kaydıyla, daha sonra sigortalı olanlar için her yıl 100 gün artırılarak kademeli olarak belirleniyor. Bu durumda da 25 yıllık süre şartı aranmıyor ve kısmi emeklilik mümkün oluyor.

İŞE GİRİŞ TARİHİ - KADIN - ERKEK - PRİM ŞARTI?

01.05.2008 - 31.12.2008 - 61 - 63 - 4600
01.01.2009 - 31.12.2009 - 61 - 63 - 4700
01.01.2010 - 31.12.2010 - 61 - 63 - 4800
01.01.2011 - 31.12.2011 - 61 - 63 - 4900
01.01.2012 - 31.12.2012 - 61 - 63 - 5000
01.01.2013 - 31.12.2013 - 61 - 63 - 5100
01.01.2014 - 31.12.2014 - 61 - 63 - 5200
01.01.2015 - 31.12.2015 - 61 - 63 - 5300
01.01.2016 ------------------- 61 - 63 - 5400

İlgili Haber

Emekliye 5 bin TL ikramiyede beklenen gün geldi: Cumhuriyet hediyesi bugün hesaplara yatıyor

Emekliye 5 bin TL ikramiye tamam, sırada zam var! 17 milyon emekli için masadaki zam oranı