Borsa İstanbul'a döviz swap pazarı geliyor (Swap nedir, ne anlama gelir)

Borsa İstanbul, bankalar başta olmak üzere tüm finans sektörü katılımcılarına hizmet edecek şekilde döviz swap (takas) pazarı kurulması için çalışmalara başladı.

Takasbank, Merkezi Karşı Taraf olarak swap pazarındaki işlemlerin takasını gerçekleştirecek ve küresel en iyi uygulamalara uygun olarak risk ve teminat yönetimi hizmeti verecek.

Swap pazarının borsada faaliyete geçmesi ile birlikte çoğunlukla tezgahüstü piyasalarda gerçekleştirilen bu tür işlemlerin, organize bir piyasa güvencesinde de yapılabilmesinin önü açılmış olacak.

Borsa İstanbul'dan yapılan açıklamada, "İlk etapta döviz piyasaları için hayata geçirilmesi planlanan swap pazarı ile birlikte, Borsa İstanbul Grubu olarak yeni ürün ve pazarlar konusunda çalışmalara devam edilecektir. Ayrıca mevcut türev pazarlarımızın derinliğini ve ülke ekonomisine katma değerini artıracak çalışmalara hız verilecektir." denildi.

Pazar işleyişinde piyasa yapıcılığı ve likidite sağlayıcılığı gibi temel hususlar tüm paydaşlar ile istişare edilerek kamuoyuna açıklanacak.

SWAP NEDİR?

Swap, kelime anlamı olarak 'takas' anlamına gelen, finans piyasasında ise iki tarafın belli bir zaman dilimi içinde farklı faiz, emtia veya hisse senetlerini karşılıklı olarak değiştirdiği bir takas sözleşmesidir. Piyasada en sık karşılaşılan swaplar faiz swaplarıdır.

Swap işlemindeki amaç faiz oranlarıyla döviz kurlarında görülen dalgalanmaların oluşturduğu riskleri en aza indirgemektir. Aynı zamanda işletmeler swap sözleşmelerini risk yönetimi, getiri oranlarını yükseltmek veya fon maliyetlerini düşürmek amacıyla kullanabilir. Bu nedenle swap, döviz ve faiz oranlarındaki dalgalanmalardan korunmak isteyenler için uygun bir uygulamadır.

PİYASADAKİ SWAP TÜRLERİ

Piyasadaki swaplar para swapı, faiz swapı ve çapraz döviz swapı olarak üçe ayrılır.

Para Swapı: Birbirinden bağımsız iki tarafın önceden yaptıkları bir anlaşmayla, belirli orandaki para birimlerini değiştirerek gerçekleştirdiği swap sözleşmesidir.

Faiz Swapı: Birbirinden bağımsız iki tarafın kredilerde faiz değişimleri sonucunda yaşanan riske karşı kendilerini korumak için, iki farklı kaynaktan aynı türde ve aynı miktarda, biri sabit, biri değişken olmak üzere aldıkları kredilerin faizlerini belli bir süre için takas etmeleridir.

Çapraz Döviz Swapı: Birbirinden bağımsız iki tarafın karşılıklı olarak farklı para birimi ve sabit veya değişken faizlerini belli bir süre içinde takas etmeleridir. Bu sözleşme tarafların vade tarihinde birbirlerine geri ödeme yapmasıyla sonuçlanır.

SWAP İŞLEMLERİNİN NEDENLERİ

Swap işlemlerinin yapılmasının birden fazla nedeni olabilir;

-Ülkenin merkez bankasının yurtiçinde varlık veya borç oranları arasındaki uyuma önem vermesi ve varlıkları swap işlemleri yapmaya teşvik etmesi,

-Şirket sahiplerinin, yurtiçinde, başta para piyasasının yeterli miktarda yatırım imkanına sahip olmaması nedeniyle swap işlemlerine yönelmesi,

-Yatırımcıların yurtdışındaki para piyasalarını takip etmeleri sonucunda yüksek getiri bekledikleri piyasalarla swap işlemlerine yönelmesi bunlardan bazılarıdır.

SWAP IŞLEMLERININ AVANTAJLARI VE DEZAVANTAJLARI

Swap işlemlerinin farklı piyasalara erişim sağlamak, sözleşmeler için farklı zaman dilimleri belirleyebilmek, işletmelerin karşılaşabileceği riskleri azaltmak veya ortadan kaldırmak, fonlama maliyetlerini azaltmak gibi avantajları varken; resmi bir piyasasının olmaması ve bundan dolayı belirlenmiş standartlarının bulunmaması gibi dezavantajları vardır.

ÇİFTE ETKİ OLUŞTURACAK

Son dönemde tezgahüstü piyasalarda swap faizleri yüzde 30'lara kadar çıktı.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun döviz piyasasında spekülatif atakları önlemek için swap işlemlerine sınır getirmesi işlemleri daralttı. Bu kez Türkiye'de faizler yükseldi. Swap işlemleri organize bir piyasada yapılmaya başladıktan sonra şeffaflığa kavuşacak.

Analistler, bu piyasanın iyi işlemesi durumunda faizleri aşağı çekeceğini ve kura olan spekülatif atağı durduracağını söylüyor. Piyasada kimlerin işlem yapacağı daha sonra açıklanacak.