Bitmeyen çile kuyruk, 'Bugün git yarın gel'e Başbakan el koydu

Geçmişte siyasetçilerin en önemli 'vurma' taktiklerinden biriydi kuyruklar. Zaten az olan araçlar benzin sıkıntısı sebebiyle yola çıkamaz, evlerde biten tüp, çok değerli olan yağ yüzünden yemekler pişemezdi. 70'li yılların en büyük problemlerinden olan yokluk kuyrukları bitti, şimdi 'varlık' kuyrukları başladı. Türkiye, son 10 yılda önemli atılımlar gerçekleştirip hem makro hem mikro alanda önemli mesafeler kat ederken, kuyruklar da şekil değiştirdi. Bankada havale, EFT, emekli maaşı kuyruğu, hızla artan araç sayısı yüzünden yetersiz kalan yollardaki sıkışıklık, köprü ve otoyollardaki geçiş kuyruğunun yanı sıra, havaalanlarındaki yolcu yoğunluğu sebebiyle saatlerce süren kuyruklar var şimdi. Son günlerde özellikle İstanbul'da trafiği durma noktasına getiren yoğunluk, ekonomiye de büyük darbe vuruyor. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın açıklamasına göre, Boğaziçi ve Fatih Sultan Mehmet Köprüleri'nden (FSM) bir günde 250 bin araç geçmesi gerekirken bu sayı 600 bine ulaşıyor. Bu da köprüden geçme süresini bir saate çıkarıyor. Köprüde bu yüzden oluşan yoğunluk sebebiyle de her sene 3 milyar lira buhar oluyor. Bu sıkıntı üçüncü köprü ile çözülmeye çalışılırken, araç kuyruklarıyla özdeşleşen bir nokta da gümrükler olarak öne çıkıyor. Sadece Edirne Kapıkule Gümrüğü'nde bekleyen TIR'larda çürüyen sebze-meyve, zamanında yetişmediği için ödenen tazminatların yanı sıra boşa harcanan akaryakıt sebebiyle 20 milyon euro kayıp yaşanıyor. Konuyla ilgili olarak Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ve Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) bir proje hazırladı ama kuyrukları bitirecek proje henüz hayata geçirilemedi. Güvenlikle ilgili olan kurum olan karakolda bile kuyruk var. Geçtiğimiz günlerde bir vatandaşın işini bekletirken bilgisayarda sanal kumar oynayan bir polis, şikayet üzerine soruşturmaya tabi tutulmuştu.

nbsp;

DÜZENLEME YOLDA
'Bugün git yarın gel'e Başbakan el koydu
Herkesin hafızasına yer eden kuyruklar var. 70'li yıllara uzanan tüp, yağ, ekmek kuyrukları da hüzünle hatırlanıyor, her gün önünden geçtiğimiz ve diğer fırınlara oranla ucuz ekmek satan Halk Ekmek kuyrukları da. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, bürokrasiyi bir anlamda 'yasaklayacak' ve kuyrukları bitirecek çalışmaların talimatını verdi. Hükümetin hazırladığı paket, bürokrasiyle mücadele edecek. Başbakanlığın çalışmasıyla bürokratik işlemlerin ortaya çıkardığı kayıplar Türk Lirası olarak hesaplanacak ve ilgili kurum uyarılacak. Özellikle yatırımcıların Türkiye'de karşılaştığı bürokratik sorunların tespiti için kullanılacak modelin, yıl sonunda hayata geçirilmesi planlanıyor. Bu modelin tüm kurumlar tarafından kullanılması için de bir yönetmelik ya da genelge çıkarılması gündemde. Standart Maliyet Modeli, bürokraside kırtasiyeciliğin topluma, şirketlere ve vatandaşa maliyetini hesaplamak için kullanılacak. Bu modelle, hem toplumun uğradığı zaman kaybı hem de maddi zararı ölçülecek. Bu model ile örneğin, vergi dairesine giden bir mükellefin, vergi dairesine giderken harcadığı yol parası, zaman kaybı ve hatta işini gücünü bırakması nedeniyle uğradığı kayıp dahi ölçülecek. Böylece, örneğin, vergi ödeme, gümrük işlemi ya da şirket kuruluşu gibi işlemlerin her biri için maliyet hesaplaması yapılacak. Her kurum, böylece toplumda oluşturduğu nbsp;bürokratik maliyeti görerek, bunu aza indirmek için gerekli tedbirleri almak zorunda olacak.

ŞUBELERDE ELEMAN AZ
Bankalarda az elemanla çok iş olunca kuyruk uzuyor
Bankalar birçok hizmeti internet ve mobil bankacılığa taşıdı ama yine de bireylerin şubeye giderek çözmesi gereken onlarca işlem var. Mobil bankacılıktan yapılan her işlem için ücret almaya çalışan bankaların şubelerinde yaşanan kuyruk ise vatandaşı isyan ettiriyor. Rakip bankalarla yarışıp kurum ve kuruluşların işçi-memur-emekli ve özel sektör maaşlarının kendileri üzerinden ödenmesini sağlamanın yanı sıra öğrenci harçlarının tahsilatı, yaşlı ve çiftçi primleri gibi devlet destekleri, vergi borçları gibi onlarca ödemeyi alan bankalar, bu işlem için yeterli elemanı istihdam etmiyor. Hizmet sayısı, müşteri sayısı ve eleman sayısı birbirini karşılamıyor ve elinde numarasıyla saatlerce banka şubesi içinde beklemek zorunda kalanlar sebebiyle milyarlarca liralık işgücü ziyan ediliyor.

Kâr artışı ile personel artışı paralel değil
Bankaların son 10 yılda performansları kârlarına yansıdı. Bankalar faiz dışı faaliyetler olarak 62 ayrı kalemden ücret almasıyla eleştirilmeye başladı. Öyle ki personel giderleri, sadece 'faiz dışı gelir' kalemlerinden gelmeye başladı. Büyük bankalardan birinin genel müdürü, ücret aldıkları kalemleri artırabileceklerini ve kendi bankasının ATM'sini kullanan bir müşteriden bile para kesebileceklerini de söyledi. Ancak tüm bunlara rağmen personel ve şube artışı, kârların çok gerisinde kaldı. 10 yılda bankaların kârı neredeyse 5 kat artarken personel sayıları yarım kat artış gösterdi. Yine şube sayısındaki artış da personel sayısı gibi sınırlı kaldı.


Bankalardan rakamlar
20032012 nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp;2013 (Haziran)
Kar(milyar TL)5.623.513.9
Şube sayısı nbsp; nbsp; 5.96810.23410.556



Uğur KÜÇÜK
ÖZEL HABER