'Akbabalar' Arjantin'i 13 yıl sonra iflas ettirdi

Vadesi gelmiş 1.5 milyar dolar borcun yeniden yapılandırılması konusunda Arjantin yönetimi ile kreditörlerin yaptığı görüşmelerden sonuç çıkmayınca ülke 13 yıl sonra yeniden iflas etti. Borcun ödenmesi konusunda akbabaların Amerikan Federal Mahkemesine yaptığı başvuru üzerine davanın yargıcı Thomas Griesa, Arjantin'in hesabını dondurmuştu. Hafta başından beni yapılan görüşmelerde kreditörlerin yeni bir ödeme planı üzerinde anlaşmaya yanaşmaması üzerine Standart and Poors, Arjantin'in kredi notunu 'tercihli temerrüd'e çevirdi. Bu karar Arjantin'in teknik olarak iflas ettiği anlamına geliyor. Ülke 32 sene içinde üçüncü kez iflasa düştü.
"Akbabalar" dediği kreditörleri ülkenin borç meselesinden yararlanıp kâr peşinde koşmakla suçlayan nbsp;Arjantin Devlet Başkanı Cristina Kirchner ise yaptığı açıklamada "Arjantin borcunu ödüyor. Biz parayı gönderdik, ancak Griesa hesapları dondurdu. Borç ödememe diye bir şey söz konusu değil. Bizim durumumuzu tarif edebilmek için yeni bir ekonomik terim bulmaları lazım" demişti.
EKONOMİ BAKANI: "TEKNİK OLARAK İFLAS DEĞİL"
Ülkesinin 30 Haziran vadeli faiz borçlarını ödediğini söyleyen Arjantin Ekonomi Bakanı Kicillof ise teknik olarak iflas etmediklerini belirtti. nbsp;Kicillof da görüşmelerden sonuç alınmaması üzerine Kirchner'e yakın açıklamalarda bulunarak yargıç Thomas Griesa'yı hiç kimsenin anlam veremediği "yasal bir yap-boz" yapmakla suçladı. nbsp;Kicillof "akbaba" fonu temsilcilerine borç yapılandırılmasını kabul eden diğer kreditörler gibi %300'lük faiz oranı teklif ettiklerini ancak kabul edilmediğini söyleyerek "Arjantin halkının boynuna yük bindirecek hiçbir anlaşmaya imza atmayacağız" açıklamasında bulundu. nbsp;


10 yılda tefecilere 173 milyar $ ödedi
Arjantin 2001 yılında yaşadığı krizle iflas ilan etti ve o dönem 100 milyar dolar civarında olan dış borç ödemelerini durdurdu. 2003 yılında iktidara gelen Nestor Kirchner hükümeti kreditörlere, "Ölüler borç ödemezler, bize biraz süre verin, büyüyelim ve borçlarınızı ödeyelim" diyerek pazarlıklara başladı. Hükümet, kreditörlerin %93'üyle borçların ortalama %65 oranında indirime gidilmesi ve 2005 ve 2010 yıllarında toplu ödemeler yapılması konusunda anlaştı. Anlaşma dışında kalan %7'lik kesim için hukuksal mücadele başlattı.
EN?FAZLA?BORÇ?ÖDEYEN?ÜLKE
Kirchnerler hükümeti son on senede 173 milyar dolar dış borç ödedi. IMF verilerine göre de son on yılda %73 oranında ödemeyle dünyanın en fazla borç ödeyen ülkesi oldu. Yani Arjantin "akbaba" fonuna 1.5 milyar dolarlık borcu da kolaylıkla ödeyebilecek durumda. Bu miktarın tamamının ödenmesi halinde borç yapılandırılmasına girmeyen ancak geçtiğimiz aylarda özel bir anlaşma yapan %7'lik kesimin itirazı halinde Arjantin'in ödemesi gereken miktarı 15 milyar dolara çıkacak. nbsp;






FONLAR NASIL ÇALIŞIYOR
Akbaba fonlarının devreye girmesi ve uyguladıkları yöntem yedi adımda özetlenebilir: nbsp;
1- Borç oluşumu: Bir devlet, borçlarını kapatmak veya borçlarının faizi ödemek için finans piyasalarından borçlanıyor.
2- Boğulma: Ekonominin kötüleşmesi üzerine, ülke borç bulmakta zorlanmaya başlıyor ve yatırımcıları ikna etmek için daha yüksek faiz ödemeye başlıyor. Bu da durumu iyice çıkmaza sokuyor.
3- Düşük fiyata satın alma: Devletin borcunu ödeyemez hale gelmesinden endişelenen yatırımcılar, 100 dolar değerindeki tahvilleri, örneğin 20 dolar gibi çok daha düşük bir değere akbaba fonlara satıyorlar.
4- İflas: Ülke, borcunun faizlerini ödeyememeye başlıyor ve iflasını ilan ediyor.
5- Anlaşmayı reddetmek: İflas eden ülke, borcunu yeniden yapılandırmaya çalışıyor. Borç veren fonların büyük bir bölümü ile borcunun bir kısmını ödemek üzere anlaşıyor. nbsp;
Fakat akbaba fonlar, bu yönde bir anlaşmayı kesinlikle kabul etmiyorlar.
6- Mahkeme süreci: Akbaba fonlar, borçlu ülkenin borcunun yüzde 100'ünü ödemesi için hukuki süreç başlatıyorlar.
7- Mahkumiyet: Uzun mahkeme sürecinin ardından, ülke borcunu ödemek durumunda kalıyor.

Paul Singer krizlerden besleniyor
Arjantin'i iflasa sürükleyen 'leşçi' fonların başında ise akbaba olarak bilinen Paul Elliott Singer bulunuyor. Peru, Zambiya, Kongo ve Nikaragua'daki operasyonlarının ardından Arjantin'i hedef alan Singer, kurbanları arasına bir ülke daha ekledi. Ailesinden aldığı 14 milyon dolar ile Elliott Managment'i kuran Singer, batmış küçük şirketleri tuzağa düşürerek ele geçirdi. Ustalığını şirketlerden ülkelere taşıyan Singer, batan şirketlerin borcunu iskontolu olarak satın alıyor, zaten batmış şirketten herkes umudunu kestiği için 100 dolarlık borcu 20 dolar gibi düşük meblağlarla topluyordu. Ardından hukuk savaşı başlatan Singer, alacaklarını 1'e 5 katlayarak geri alıyor. Bugün 68 yaşında olan 'yaşlı akbaba'nın sahibi olduğu Elliott Management 20 milyar doları yönetiyor. IMF'nin tahmine göre, 2010'da 'leşçi fonlar' sadece gelişmekte olan ülkelerden 2 milyar dolarlık kazanç sağladılar. Elliott'un Arjantin'den ne kadar kazanacağı ise henüz bilinmiyor. nbsp;

TEMERRÜT NEDİR? nbsp;
Temerrüt borç alan bir kişinin, kuruluşun ya da ülkenin borçlandığı kişiye verdiği taahhütleri yerine getirememesi durumu olarak tanımlanıyor. Bir ülkenin temerrüde düşmesi durumunda tahvil yatırımcıları ödemelerin acilen yapılmasını talep edebiliyor. Bunun dışında ülke uluslararası piyasalardan borçlanamaz hale gelebiliyor. Bunun sonucunda da kamu çalışanlarının maaşlarının ödenememesine kadar varan bir kriz patlak verebiliyor. nbsp;