Yeni cephe açılıyor: Afrika’ya Rus-İran kıskacı

Nijer’de darbecilere verilen süre bugün doluyor. İran ve Rusya muhtemel Batı yanlısı müdahaleye karşı, Nijer’e hem silah hem de milis taşıyor
YILMAZ BİLGEN'İN HABERİ - Fransa aleyhinde başlayan isyan dalgasına Nijer’in de eklenmesi, Afrika’da bütün denklemi değiştirdi. Fransa’yı kovan Mali, Burkina Faso ve Orta Afrika’ya Nijer’in eklenmesi sonrası Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğunun (ECOWAS) Nijer’e tanıdığı süre bugün doluyor. Tüm dünyanın dikkatini çevirdiği bölgede Senegal, Togo, Fildişi Sahili ve Nijerya gibi ülkeler askerî müdahale süreci işletirken, Rusya ve İran ise Fransa’dan kurtulan bölge ülkelerine askerî, siyasi, ekonomik çıkarma yaptı.
Şİİ MİLİSLER VE WAGNER İŞBAŞINDA
Gazetemize konuşan Nijer Dışişleri Bakanlığı kaynağı, İran Devrim Muhafızları Generali İsmail Hani’nin başkent Niamey’de gizemli bir dizi görüşme yaptığını söyledi. Fransa karşıtı darbenin Generali Abdourahamane Tchiani’nin de Wagner’in patronu Yevgeniy Prigojin ile diyalog hâlinde olduğunu aktaran Nijeryalı kaynak “İran ve Rusya muhtemel Batı yanlısı müdahaleye karşı Nijer’e hem silah hem de milis taşıyor” dedi. Wagner ve Şii milislerin bölgeye sivil görünümle ve sahte pasaportlarla girdiği bilgisini paylaşan bakanlık yetkilisi, İran’ın ülkede bulunan Şiileri de silahlandırdığını belirtti. Wagner kurucu patronu Prigojin’in yaptığı son açıklamada AB, İngiltere, ABD ve özellikle Fransa’nın Nijer’den tüm madenlerini yalnızca yüzde 5’lik kısmını bırakarak ülkeyi soyduğunu, korku ve baskı rejimleri aracılığı ile de susturduğunu söyledi. Wagner patronu darbeyi bir kurtuluş hareketi olarak nitelendirdi.
KARIŞTIRIP GİRECEKLER
Afrika uzmanı-araştırmacı Ensar Küçükaltan, Rus-İran ittifakının Suriye konsepti benzeri bir iş birliği ile Afrika’da etkin olmak istediğini söyledi. Küçükaltan, iki ülkenin Afrika’da ortaya çıkan siyasi-sosyal karmaşayı fırsata dönüştürme çabasına dikkat çekti ve “Fransız emperyalizminden kurtulmak isteyen Afrika halkı belki de daha tehlikeli bir açmaza sürükleniyor. Şu an Rusya ve İran, Nijer’e madenlerle ilgili eksperler gönderiyor. Bununla birlikte Şii milis ve Wagner militanları ülkeye giriş yapıyor. Diğer yandan DEAŞ ve benzeri terör örgütleri de Batılı güçler tarafından harekete geçirildi. Nijer ve benzer ülkelerde nüfuz kurmak isteyenlerin en önemli hatta tek kozu bu ülkelerin karışması ve kendilerinin kurtarıcı olarak bu ülkeleri bir tür esir almak. Batı ittifakı adına hareket eden ECOWAS baskıyı artırdı. Nijer sınırına asker yığıyorlar. Buna ek olarak Nijerya, ülkeye verdiği elektriği kesti. Diğer yanda devam eden darbe süreci ve sokaklarda gösteri yapan devrim destekçileri ve M 62 Hareketi gibi sivil oluşumlar var. Nijer halkı için kıskaç daralıyor” dedi.
Şİİ MİSYONERLER BÖLGEDE
Afrika’ya 30 yılı aşkın süredir çok yönlü ilgisini sürdüren İran, Afrika’yı Şiileştirme faaliyetleri kapsamında kıta geneline 45 bin kişilik Şii misyoner ekibi gönderdi. Afrikalı STK’lar biri üniversite olmak üzere İran’a bağlı 100 eğitim kurumunun Afrika’da faaliyet yürüttüğünü belirtti. Kültür merkezleri, 30’u aşkın vakıf ve yardım derneği görünümlü onlarca yapı üzerinden İran’ın misyoner faaliyet yürüttüğü tespit edildi. İran’ın Afrika’daki Şiileştirme çabalarına Fransız sömürgeciler de büyük destek veriyor. Bu isimlerin başında gelen Henri Corbin, Afrika’da Sünni inanca karşı Şii İran ile ittifak yapmanın tüm Batı için en makul adım olduğunu savunuyor. Afrika’da İran’a bağlı ŞiaNews başta olmak üzere birçok medya aygıtı da yayın yapıyor. Yüzlerce kitap ve broşür basan yayınevi de bu çalışmalara destek veriyor. Afrika’da büyük alışveriş merkezleri açan İran, yardım faaliyetlerini de misyoner faaliyetler kapsamında gerçekleştiriyor. Afrika’da yürütülen propaganda sonucu Şii sayısının kıta genelinde 7 milyonu bulduğu kaydediliyor. İran’ın bu kapsamda kurduğu üst kurum niteliği taşıyan Şia Konseyi, Afrika’da Batılı güçlere karşı sözde savaş fetvası yayınladı. Afrikalı uzmanlar, İran’ın Nijer başta olmak üzere Mali, Burkina Faso ve benzeri ülkeleri Suriyelileştirme planı yaptığını ve Hizbullah’ı Afrika geneline yaymayı hedeflediği uyarısında bulunuyor. İran’ın bir diğer sinsi oyunu ise, yılda 4 bini aşkın Afrikalı genci Lübnan ve İran’a özel burslarla taşıması ve buralarda yüksek öğretim vermesi.
İSRAİL SİLAHLI EĞİTİM VERİYOR
Afrika-İran ilişkisine dair önemli detaylardan biri de İsrail’in kiraladığı Eritre-Dehlek adasında İran ile iş birliği dâhilinde hareket etmesi. İran ve İsrail, adada komşuluk ilişkileriyle ziraat adı altında kiraladıkları arazide silahlı militan eğitimi veriyor; suikast timleri yetiştiriyor.
İRAN'IN URANYUM HESABI
İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad, 2013 yılında Nijer’i ziyaret etmişti. Ahmedinecad, iki yeni uranyum madeni için anlaşma yapmıştı. Ancak bu anlaşma, Fransa’nın baskısıyla sonuca ulaşamamıştı. Şimdi İran, o sahaları tekrar resmen
istedi.
FRANSA: DARBENİN SEYRİNİ DEĞİŞTİRECEĞİZ
Fransa Dışişleri Bakanı Catherine Colonna, darbe sırasında yurt dışında bulunan ve ülkesine dönemeyen Nijer Başbakanı Ouhoumoudou Mahamadou ile görüştü. Fransa’nın “Batı Afrika devletleri Ekonomik Topluluğunun (ECOWAS) Nijer’deki darbenin seyrini değiştirme çabalarının kesin ve kararlı şekilde desteklediği” belirtildi. Bakan Colonna “Nijer’deki darbeciler, ECOWAS’ın askerî müdahale tehdidini çok ciddiye almalı” diyerek, artık darbe yönetimlerine son vermek gerektiğinin altını çizdi. Cuntaya verilen sürenin bugün dolacağını hatırlatan Colonna “Darbecilerin bu kişisel maceradan vazgeçmesi için hâlâ zamanı var” diye konuştu. Colonna, ECOWAS ülkelerinin Genelkurmay Başkanlarının muhtemel bir askerî müdahale planı üzerinde anlaştığını hatırlatarak, darbeciler açısından aklıselimin galip geleceğine inanmak istediğini dile getirdi. Nijer’de konuşlu yaklaşık 1.500 Fransız askerinin durumuna ilişkin de Colonna “Fransız askerlerinin Nijer’den ayrılması şu an gündemde değil. Fransız askerler Nijer meşru makamlarıyla imzalanan anlaşmalar kapsamında Nijer’de bulunuyor. Bizim açımızdan şimdilik durum sakin” değerlendirmesinde bulundu.