Milyarlarca kişinin sağlığı risk altında
Bilim insanları, iklim krizine karşı yeterince önlem alınmamasının aşırı sıcaklık, gıda güvensizliği ve bulaşıcı hastalıklar nedeniyle insanlar için tehlikeli sonuçlara yol açabileceğini söylüyor. Hem insanların sağlığı hem de geçim kaynakları risk altında.
Sıcaklığa bağlı ölümlerin arttığı, tehlikeli bakterilerin kıyılar boyunca yayıldığı ve ekonomilerin kötüleşebileceği konusunda uyarıda bulunan bir çalışmaya göre, dünya küresel ısınmayı azaltmak için harekete geçmezse, iklim krizi milyarlarca insanın sağlığı ve hayatta kalması üzerinde felaket etkisi oluşturacak.
Lancet Countdown'dan bir ekip, sağlık ve iklim değişikliğine ilişkin sekizinci yıllık raporunu yayımladı. Bu çalışmada, geçmiş uyarıların çok az dikkate alındığı gösterildi. İklim krizine karşı dünyanın “yanlış yönde hareket ettiğini” söyleyen ekip, fosil yakıtlara yapılan yatırımların devam etmesini şiddetle eleştiriyor.
HASTALIKLAR ARTARAK DEVAM EDECEK
Rapor, önceki otuz yıla kıyasla 2021'de 127 milyon daha fazla insanın orta veya şiddetli gıda güvensizliği yaşadığını, bunun da onları yetersiz beslenme ve geri dönüşü olmayan sağlık zararları riskiyle karşı karşıya bıraktığını belirtiyor. Dang humması, sıtma ve Batı Nil virüsü gibi hayatı tehdit eden hastalıklar yayılıyor. Sıcak denizler, su kaynaklı vibrio bakterilerinin 1982'den bu yana yılda fazladan 329 kilometre oranında kıyıya yayılmasına yol açarak 1,4 milyar insanı ishal hastalığı, ciddi yara enfeksiyonları ve sepsis riskiyle karşı karşıya bıraktı.
Sıcak hava dalgalarıyla daha da kötüleşen hava kirliliğine maruz kalmak, solunum ve kalp-damar hastalıkları, kanser, diyabet, nörolojik bozukluklar ve olumsuz gebelik sonuçları riskini artırıyor.
Daha savunmasız olan 65 yaş üstü kişiler arasında sıcaktan kaynaklanan ölümler 1990'lardan bu yana yüzde 85 arttı. Küresel sıcaklıklardaki artış olmasaydı, nüfus arttıkça bu tür ölümler artabilirdi ancak bu oran yalnızca yüzde 38 kadar olurdu.
Raporda, 100 bin yılı aşkın süredir en yüksek küresel sıcaklıkların 2023'te kaydedildiği belirtiliyor. Mevcut 10 yıllık ortalama ısınmanın sanayi öncesi seviyelerin 1,14 derece üzerinde olması bile, dünya çapındaki insanların hayatları ve sağlıkları üzerinde derin bir etkiye sahip. Ancak 52 araştırma kurumu ve BM kuruluşundan 114 uzman, gördüklerimizin gelecek felaketin yalnızca erken belirtileri olabileceğini söylüyor.
YETERSİZ BESLENME, ÖLÜM VE EKONOMİK KAYIPLAR
University College London'daki Lancet Countdown'ın genel müdürü Dr. Marina Romanello, "2 derece daha sıcak bir dünyaya dair tahminler, tehlikeli bir geleceği ortaya koyuyor ve şimdiye kadar görülen hafifletme çabalarının hızı ve ölçeğinin, insanların sağlığını ve güvenliğini korumak için ne yazık ki yetersiz olduğunu hatırlatıyor." dedi.
Aşırı hava olaylarından kaynaklanan ekonomik kayıpların değerinin 2022'de 264 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor; bu, 2010-14 dönemine göre yüzde 23 daha yüksek.
İklim Savunmasızları Forumu'nun en fazla risk altındaki ülkelerle ilgili yeni tahminlerine göre, küresel sıcaklıklar 2 derece artarsa, sıcaktan kaynaklanan ölümler yüzde 370 artacak ve kaybedilen çalışma saati sayısı da yüzyılın ortasına kadar yüzde 50 artacak.
2041-60 yılına gelindiğinde yaklaşık 525 milyon insan orta ila şiddetli düzeyde gıda güvensizliğine maruz kalabilir ve yetersiz beslenme riskiyle karşı karşıya kalabilirler.
Öte yandan, rapora göre bazı ilerleme işaretleri de var. Fosil yakıtlardan kaynaklanan hava kirliliğinin sebep olduğu ölümler 2005'ten bu yana yüzde 16 azaldı; bu düşüşün yüzde 80'i kömür yakılmasından kaynaklanan kirliliği azaltma programları sayesinde oldu. Temiz enerjiye yapılan küresel yatırım 2022'de yüzde 15 artarak 1,6 trilyon dolara ulaştı ve fosil yakıt yatırımını yüzde 61 oranında aştı. 2022 yılında elektrik kapasitesindeki artışın yüzde 90'ı yenilenebilir enerjiden kaynaklandı.