Çocuklarla iyi geçinin

CANAN ERASLAN - İnternette “Öpmek yok, sarılmak yok” diyen üç yaşında bir kız çocuğunun videosu paylaşma rekorları kırıyor. Çocukları sıkmadan, korkutmadan eğitmek, evde kaldığımız bu günleri ‘korkunç günler’ olarak hatırlamasını önleyecektir... Dünya aynı anda korkunç bir dönemden geçiyor. Neredeyse bütün dünyayı etkisine alan Covid-19 sebebiyle birçok dünya ülkesinde olduğu gibi ülkemizde de ‘evde kalın’ tavsiyeleri yapılıyor. 65 yaş üzerine ise evden çıkmak dahi yasaklandı. İnsanların gönüllü olarak evde kalmayı başaramaması hâlinde kanun gücüyle yasaklamanın gündeme gelmesi ise an meselesi. Çünkü aksi hâlde toplu ölümler kapımızı çalabilecek. Evde kalma konusunda ikna edemediğimiz yaşlılar ve çocuklar en önemli problemlerdendi. Yaşlılara yasak geldi ama çocukların bütün aile evdeyken yaşadıklarını ‘korkutucu’ değil ‘mutluluk verici’ günler olarak hatırlaması çok önemli. Aylardır ertelediğiniz bir konuşma, birlikte izlemek isteyip de izleyemediğiniz filmler, eskiden elektrik kesilince, son yıllarda internet olmayınca oynanan oyunlar ve daha bir sürü şey var yapılabilecek. Bazı şarkıcılar evinden canlı yayınla konserler veriyor. Gösteri sanatçıları unutulmuş oyunlarını yayınlıyor internette. Bunlar insanın yüzünü güldürecek, salgını atlatacak gücü kazanmamızı sağlayacak küçük ama aslında büyük adımlar. Hepimiz çeşitli desteklere ihtiyaç duyuyoruz ama çocuklar için yapacaklarımız çok daha önemli. Hem anılarında kalma şekli hem de kazanacaklarıyla... Bu sebeple Altınbaş Üniversitesi Psikoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Aylin İlden Koçkar’dan çok önemli tavsiyeler aldık. Koçkar, virüse karşı eve kapanan çocukların sağlıklı bir süreç geçirmeleri için aile büyüklerini dikkatli olmaya çağırdı. Koçkar’a göre çocuklara yaşlarına uygun bilgi vermek, onlara disiplinli ama yakın temasta kalıp kaliteli vakit geçirmek, sevgi bağlarını güçlendirecek etkinlikler yapmak kritik öneme sahip bulunuyor.

İlk madde doğru bir iletişim yöntemi
Öncelikle anne ve baba sakin olmalı, güven vermeli. Çocuklar sizin sözel ve sözel olmayan tepkilerinize bakar ve izler. Koronavirüs hakkında sizin söyledikleriniz ve yaptıklarınız, çocuğun kaygısını artırır ya da azaltır. Unutmayın, söylediklerinizden çok ne yaptığınız, nasıl davrandığınız önemli.

Evde disiplinden asla taviz vermeyin
Birlikte vakit geçirirken evde düzen ve disiplin çok önemli. Herkes istediği zamanda istediğini yaparsa kargaşa büyük. Evde keyif ve huzur olması için kurallara ihtiyaç var. Aksi hâlde belirsizlik artar. Endişe duyguları zirve yapar. Bundan da hem ebeveyn hem çocuklar zarar görür.

Kurallar çocuklarla birlikte belirlenmeli
Kontrol hissi bazen rahat ve huzurlu hissetmeyi sağlar. Bu nedenle evde oluşturulacak kural ve rutinleri çocuklarla birlikte oluşturmakta yarar vardır. Ancak küçük çocuklar, her zaman daha keyifli olanı seçmeye eğilimli olabilir. Böyle bir durumda çocuk keyif aktivitesine karar veren kişi olabilir.

Dedikodu ile gerçek birbirinden ayrılmalı
Sosyal medyada önlenemeyen bir yalan fırtınası var. Çocukların endişesinin artmaması için bu yayınlar ve endişe verici haberlerden aile olarak uzak durabilmek önemli. Özellikle küçük çocuklarda kalıcı endişe hâline sebep olabilir. Küçük çocuğunuzla bol oyun oynayın.

Komşu çocuğuyla oyun oynamalı mı?
Anne, baba ve çocukların ev içinde bire bir yakın temasta kalması doğal bir durum ve bundan çok fazla kaçış olamıyor. Ancak çocuğun dışarı çıkıp başka çocuklarla etkileşim hâlinde olması büyük risk. Çünkü bu yolla tanımadığınız, temasının ne olduğunu bilmediğiniz ailelerle etkileşime girmiş oluyorsunuz.

Derse ayıracağı zaman uzamasın
Evet, uzaktan eğitim başladı ama okul gibi zamanı düzenlemelisiniz. Tek seferde uzun süre ders başında oturmamalı. Mesela 2 saat oldukça uzun bir süre; hiç kalkmadan ders için. Zira konsantrasyon kaybolur. Fakat bilgisayar başındayken hangi sitede olduğunun da önemi var tabii.

Tablet ve telefona  mutlak sınır koymalı
Evde kalma döneminde tablet, televizyon, telefon kullanımı artabilir. Konunun uzmanları bu konuda uyarıyor, evden çalışanlar için internet kullanımının sınırlı tutulmasını öneriyor. Siz de çocuğunuza ders sonrası için tablet-telefon kullanımını sınırlandırmalısınız. Tabii kendiniz için de.

Birlikte yemek ve bir hobi edinmek
Bugünlerde “Uzun zamandır denemek istediğim ekmeği yaptım” gibi paylaşımları çok görüyoruz. Aile bireyleri de birlikte mutfakta daha önce denemediği bir yemeği deneyebilir, aile bireyinin birisinin hobisi paylaşılabilir, ailece izlenebilecek filmler serisi yapılabilir.

Keyifli işlere özel zaman ayrılmalı
Bu dönemde günlük rutinlerin olabildiğince sürdürülmesi önemli. Çocuklar günlük ödev, göre ve diğer keyifli aktiviteler için yönlendirilmeli, teşvik edilmeli. Uzaktan eğitim de başlıyor. Bu sebeple günü etkin biçimde bölmek, planlamak çok önemli. Kaliteli zaman için de planlama çok önemli.