Bugün Nükleer Silahların Test Edilmesiyle Mücadele Günü

Nükleer silahların bir tanesi bile tüm kenti yok edip milyonlarca kişiyi öldürüyor, uzun süreli etkileriyle de doğal çevreyi ve gelecek nesillerin hayatını tehlikeye atıyor. BM kararıyla 2009'dan bu yana her yıl 29 Ağustos, "Nükleer Silahların Test Edilmesiyle Mücadele Günü" olarak kutlanıyor. 

BM'den yapılan açıklamada, 16 Temmuz 1945'ten bu yana nükleer silahların atmosferde, yer altında ve su altında 2 binden daha fazla kez denendiği belirtildi. Ölüm ve yıkımın yanı sıra çevresel felaketlere de yol açan nükleer denemelere son vermek amacıyla hazırlanan Kapsamlı Nükleer Deneme Yasağı Anlaşması (CTBT) 1996'da imzaya açıldı ancak henüz yürürlüğe girmedi. BM açıklamasında, gelecek günlerde ABD'nin New York kentindeki BM Genel Merkezi'nde düzenlenecek toplantıda, üye ülkelerin nükleer silah denemelerini sonlandırmak için alınabilecek önlemlerin masaya yatırılacağı kaydedildi.

İlk atom bombasını imal eden ABD'nin 16 Temmuz 1945'te New Mexico eyaletindeki Alamogordo'da bulunan çöl tesisinde deneme yaptığı hatırlatılan açıklamada, İkinci Dünya Savaşı'nın son döneminde, ABD Hava Kuvvetlerine ait "Enola Gay" adlı B-29 bombardıman uçağının, 6 Ağustos 1945'te Japonya'nın Hiroşima kentine atom bombası attığı belirtildi.1945'ten CTBT'nin kabul edildiği 1996'ya kadar geçen sürede dünya çapında 2 binin üzerinde nükleer deneme yapıldı. ABD, 1945'ten 1996'ya kadar bin 32, Sovyetler Birliği 1949 ve 1990 arasında 715, Birleşik Krallık 1952'den 1991'e kadar 45, Fransa 1960 ile 1996 arasında 210 ve Çin 1964'ten 1996'a kadar 45 nükleer deneme yaptı. CTBT'nin imzaya açılmasından sonra da Hindistan 1998'de 2, Pakistan 1998'de 2 ve Kuzey Kore de 2006, 2009, 2013 ve 2016'da 5 nükleer denemede bulundu.

"Dünya üzerindeki en tehlikeli silah"

Açıklamada, üzerinden onlarca yıl geçmesine rağmen birçok denemenin etkisinin hala devam ettiği uyarısında bulunuldu, denemelerin yapıldığı bölgelerin insanların yerleşimi, tarım veya ekonomik gelişme için uygun olmadığı vurgulandı. BM Silahsızlanma İşleri Ofisinden yapılan açıklamada da nükleer silahlar dünya üzerindeki en tehlikeli silahlar olarak nitelendi. Açıklamada, bu silahların bir tanesinin bile tüm kenti yok etmeye, milyonlarca kişiyi öldürmeye, uzun süreli etkileriyle de doğal çevreyi ve gelecek nesillerin hayatlarını tehlikeye atmaya yetebileceğine dikkat çekildi.

Nükleer silahların Hiroşima ve Nagazaki'de kullanıldığı anımsatılan açıklamada, nükleer silahların yol açabileceği tehlikeleri önlemenin en iyi yolunun silahsızlanma olduğuna işaret edildi. ABD, 6 Ağustos 1945'te Hiroşima'ya tarihin ilk atom bombasını bırakmıştı. Saldırıda kentin yüzde 90'ı yıkılmış, ilk anda 80 bin kişi vefat etti. Üç gün sonra Nagazaki'ye atılan atom bombası da en az 40 bin kişinin ilk anda ölmesine yol açmıştı. Atom bombasının sonraki etkileriyle büyük çoğunluğu sivil olmak üzere 200 bin kişinin öldürüldüğü tahmin ediliyor. İzleyen aylar ve senelerde radyasyona bağlı hastalıklardan bölgede ölümler devam etmişti.

Dünyanın en eski ve prestijli bilim topluluklarından Sigma Xi'nin "American Scientist" dergisine göre, ölüm ve yıkımla sonuçlanan nükleer denemeler, ayrıca radyasyon yoluyla çevresel bulaşmaya da yol açıyor. Nükleer deneme sırasında ortaya çıkan mantara benzeyen radyoaktif bulut, dikey ve yanlara doğru rüzgarla hareket ediyor. Böylece radyoaktif materyaller geniş alanlara, özellikle radyoaktif parçacıklar da tüm dünyaya yayılabiliyor. Bitki örtüsü, nükleer atık dış yüzeyine çökeldiğinde ve bitki kökleri bu atıkları emdiğinde kirleniyor. İnsanlar da kirlenmiş bitki örtüsünden beslenen hayvanların etini veya sütünü tükettiğinde nükleer atıklara maruz kalıyor.