Yargı reformunda önemli adım

Adalet Bakanı Sadullah Ergin, Hakimevi'nde düzenlediği basın toplantısıyla 3. Yargı Paketi'ni açıkladı. Bakan Ergin'in bir sunum şeklinde gazetecilere anlattığı pakette önemli değişiklikler yer alıyor. Yarı hizmetlerinin hızlandırılması amacıyla bugüne kadar yapılan düzenlemelerin devamı niteliğinde olan bu üçüncü tasarıda; ceza, icra-iflas, idari yargı mevzuatında değişiklik yapılarak yargı hizmetlerinin etkinleştirilmesi amaçlanıyor. nbsp;

ERGİN'İN DİNK DAVASI YORUMU İÇİN TIKLAYIN


Bakan Sadullah Ergin'in açıkladığı 3. Yargı Paketi'nde öne çıkan önemli değişikliklerin satırbaşları şunlar: nbsp; nbsp;
nbsp; "Ceza Mevzuatında yapılan yeniliklerden bir tanesi olan ve ehliyetsiz araç kullananlara yönelik olan düzenlemede, ehliyetsiz araç kullananların adliyeye sevk edilmesi devri kapanıyor. Bu düzenlemeyle ehliyetsiz veya alkollü araç kullananlara Cumhuriyet Savcılarınca idari para cezası verme uygulaması son buluyor. Bu yetki savcılar yerine kaymakamlık ve valiliklerce kullanılarak, savcıların da iş yükünün azalması sağlanacak. nbsp; nbsp; nbsp;
nbsp; Ceza Mevzuatında dikkat çeken bir diğer yenilik ise, bazı fiillerin suç olmaktan çıkarılarak kabahat dönüştürülmesi. Bu bağlamda yurda kaçak girip yakalananlar, sınır dışı edildiği halde tekrar yurda girmek isteyen yabancılar, belge almadan seyahat acenteliği yapanlar, belge almadan turist rehberliği yapanlar hakkında hapis cezası yerine mülki amir tarafından idari para cezası verilecek. nbsp; nbsp; nbsp;
nbsp; Yeni düzenlemeyle artık vatandaş basit suçlar için hakim önüne çıkmak zorunda kalmayacak. Ön ödemenin kapsamının genişletilerek bu uygulama hayata geçirilecek ve kamu görevlisinin ticaretle uğraşması, sağlık mesleği mensuplarının suçu bildirmemesi, yabancı devlet bayrağına karşı hakaret, yedieminlik görevini kötüye kullanma, usulsüz cenaze defni ve benzeri suçlar ön ödeme kapsamına alınacak. Fakat sabıkalı olanlar ile mağduru gerçek kişi olanlara bu hüküm uygulanmayacak. Bu uygulamada para cezası miktarı 100 TL ile 3 bin 600 TL arasında değişecek nbsp;
nbsp; nbsp;
nbsp; MOLOTOF KOKTEYLİ SİLAH KAPSAMINDA nbsp; nbsp; nbsp;
nbsp; Adalet Bakanlığı'nın yaptığı düzenlemeler arasında dikkat çeken bir diğer konuysa molotofkokteyli. Daha önce silah ve patlayıcı madde kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği konusunda uygulamada tereddütler bulunan molotofkokteyli yeni düzenlemeyle silah ve patlayıcı madde kapsamına alınarak uygulama birliği sağlanacak. nbsp; nbsp; nbsp;
nbsp; 3. Yargı Paketi vatandaşın ömür boyu sabıkalı kalma durumunu da ortadan kaldırıyor. Bakan Ergin'in açıkladığı yeni düzenlemeyle adli sicil arşiv kayıtları; kural olarak 5 yıl, yüz kızartıcı veya devlete karşı işlenen suçlarda 15 yıl, her halükarda 30 yıl geçmesiyle silinecek. Mevcut uygulamada ise adli sicil arşiv kayıtları kişinin ölümü veya 80 yıl geçmesiyle ancak silinebiliyordu. nbsp; nbsp; nbsp;
Kamuoyuna duyurulan yargıdaki büyük değişiklikle, tutuklama kararı verilmesinin de zorlaştırılması hedefleniyor. Yeni düzenlemeyle tutuklamaya, tutuklamanın devamına, tahliye isteminin reddine ilişkin kararlarda hukuki ve fiili nedenlerle gerekçelerinin gösterileceği düzenlendi. Düzenlemeyle birlikte verilen kararlarda; kuvvetli suç şüphesi, tutuklama nedenlerinin varlığı, tutuklama tedbirinin ölçülü olduğu somut olgularla gerekçelendirilerek açıkça yazılacak. nbsp; nbsp; nbsp;
nbsp; Yolsuzlukla daha etkin bir mücadele için yapılan değişiklerde ise, kamu görevlilerinin 'görevi kötüye kullanma' suçu, 'rüşvet' suçuna dönüştürülüyor. Mevcut uygulamada kamu görevlilerinin yapmak zorunda oldukları işler için vatandaştan para almaları, görevi kötüye kullanma suçunu oluşturuyor. Yapılan düzenlemeyle ise icra memurunun görevini yapması, doktorun ameliyat yapması, tapu memurunun işlemleri hızlandırması için para alma eylemleri rüşvet suçunu oluşturacak. Ceza uygulamasında ise, görevi kötüye nbsp;
kullanma suçunun cezası 1 yıldan 3 yıla kadar hapisken, rüşvet suçunun cezası ise 4 yıldan 12 yıla kadar hapis şekline dönüştürüldü. nbsp; nbsp; nbsp;
nbsp; nbsp;
nbsp; ÖRGÜTE ÜYE OLMAK nbsp; nbsp; nbsp;
nbsp; 3. Yargı Paketi'nde ayrıca örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleyenler için de düzenlemeler var. Örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleyen kişiler, mevcut uygulamada işledikleri suç dışında ayrıca örgüte üye olmak suçundan dolayı da cezalandırılıyordu. Yapılan değişiklikle örgüte üye olmak suçundan dolayı verilecek cezaların yarı oranında indirilmesi öngörülüyor. nbsp; nbsp; nbsp;
nbsp; Basit terör suçlarında da cezanı ertelenebilmesi ve paraya çevrilebilmesi de hedefleniyor. Terör suçları bakımından; hükmün açıklanmasının geri bırakılması, seçenek yaptırımlara çevirme ve erteleme yasağı yürürlükten kaldırılarak bu müesseselerin terör suçluları bakımından da uygulanabilmesi mümkün hale getiriliyor. nbsp; nbsp; nbsp;
nbsp; Özel yetkili mahkemelerde savunma hakkının kullanımı da genişletiliyor. Böylece özel yetkili savcılarca yürütülen soruşturmalarda, şüphelinin ifade tutanağına, bilirkişi raporuna, diğer bir kısım adli işlemlerle elde edilen delillere ilişkin olarak en fazla 3 ay süreyle gizlilik kararı verilebilecek. CMK ve TMK'da yer alan bazı özel soruşturma ve kovuşturma usullerinde şüpheli ve sanık lehine iyileştirmeler de yapılıyor. Kovuşturma aşamasında; esas hakkındaki savunmasını yapmak üzere sanık ve müdafisine hakim tarafından verilen süre sınırlaması kaldırılıyor." nbsp;
nbsp; 3. Yargı Paketi'nde petrol boru hatlarının da önemi artarak koruma altına alınıyor. Petrol boru hattı üzerinden bir hırsızlık yapılması durumunda mevcut yasada 3 yıldan 7 yıla kadar, örgütlü ise 3 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası uygulanıyordu. Tasarı ise, 5 yıldan 12 yıla kadar hapis cezasının yanında, hırsızlığı gerçekleştirenlerin örgütlü bir şekilde hareket ettiklerinin tespit edilmesi durumunda bu ceza 7.5 yıldan 18 yıla yükseliyor. Petrol boru hattına zarar verilmesi ise, mevcut düzenlemede 1 nbsp;yıldan 6 yıla kadar hapis cezası içerirken, tasarıyla bu ceza 4 yıldan 12 yıla kadar çıkarılıyor. nbsp; nbsp; nbsp;
nbsp; nbsp;
nbsp; ÇEK BORCUNDAN DOLAYI HAPİS CEZASI YOK nbsp; nbsp; nbsp;
nbsp; TBMM Genel Kurul gündeminde olan çek borcu da Bakan Ergin'in açıkladığı pakette yer aldı. Yeni düzenlemeyle karşılıksız çek keşide edenlere, hapis veya para cezası verilmeyecek. Sadece çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı uygulanacak ve bu sayede borcunu ödeyemediğinden dolayı kimse hapse girmeyecek. Ayrıca bu uygulamayla da yargının iş yükü azalmış olacak. nbsp; nbsp; nbsp;
Yargı'da yapılan değişiklikte icra konusunda da önemli düzenlemeler yer alıyor. İlamsız takiplerde alacağın miktarı aylık asgari ücret tutarının yani 886.50 TL'nin altındaysa doğrudan icra takibine başlanmayacak, icra takibine başlayabilmek için borçluya 'ödemeye davet yazısı' gönderilecek. Borçlunun borcunu ödemesi halinde borçlu yukarıda belirtilen masraflardan kurtulacak ve ayrıca icra dairelerinde önemli bir iş yükünün gelmesi önlenebilecek. nbsp; nbsp; nbsp;
nbsp; Ayrıca vatandaşın evinde kullandığı lüzumlu eşyalar artık haczedilemeyecek. Borçlu ile aynı çatı altında yaşayan aile bireyleri için gerekli olan her türlü ev eşyası haczedilemeyecek. İstisna olarak ise, para, banknot, altın ve gümüş gibi değerli eşyalar haczedilebilecek. Haczedilen taşınır malların toplam değeri aylık asgari ücretin beş katının altında kalıyorsa, eşya eve götürülemeyecek, borçluya yediemin olarak bırakılacak. nbsp;
nbsp; nbsp;
nbsp; İDARİ YARGI'DA YAPILAN YENİLİKLER nbsp;
nbsp; 3. Yargı Paketi'nde İdari Yargı alanında da önemli düzenlemeler yapılıyor. Açıklanan pakette ilk olarak vatandaşların dilekçe vermek için mahkemelerde bekletilmeyeceği, idare mahkemelerindeki her türlü dilekçenin hakimi beklemeden evrak bürolarına teslim edileceği belirtiliyor. Bu uygulamada ayrıca vatandaşa dilekçenin evrak ve tarihini gösteren ücretsiz bir belge verilecek. nbsp; nbsp; nbsp;
nbsp; Yargılama süresinin kısaltılmasını hedefleyen düzenlemede ise, Danıştay'a gelmesine gerek bulunmayan davalar ile konusu 50 bin TL'nin altındaki davalar bölge idare mahkemesinde kesinleştirilecek. Bölge idare mahkemeleri ikiden fazla kurul halinde çalışabilecek ve davalar daha kısa sürede karara bağlanabilecek. nbsp; nbsp; nbsp;
nbsp; Danıştay'da görülen davaların azaltılması içinse, bakanlıkların ülke genelinde uygulanmayan imar planları gibi yerel nitelikli işlemleri yerel mahkemelerde görülecek. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu, Rekabet Kurumu, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun da içinde bulunduğu bazı üst kurullar tarafından tesis edilen işlemlere karşı açılan davalar idare mahkemelerinde görülecek. nbsp; nbsp; nbsp;
nbsp; Dikkat çeken bir diğer düzenleme ise, idari dava dairelerinde bekleyen dosyaların iki yılda bitirilmesinin hedeflenmesi için yapılan değişiklik. Bu değişiklikle, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, 3 yıllık geçici bir süre için sürekli çalışabilecek şekilde yeniden düzenleniyor. Düzenlemeyle İdari Dava Daireleri'nde bekleyen 6 bin temyiz dosyası iki yıl içinde tamamen karara bağlanacak. Bu düzenleme yapılmadığı takdirde ise bu sürenin 10 yıldan aşağı olmayacağına pakette dikkat çekiliyor. nbsp; nbsp; nbsp;
nbsp; Yapılan değişikliklerin yargının iş yüküne sayısal olarak etkisine bakıldığında, değişikliklerden yaklaşık 2 milyon dosya etkilenecek. 2 milyon dosyanın türlerine bakıldığında ise, karşılıklı çek keşide etmekten kaynaklanan dosya sayısı 600 bin, önödeme kapsamına girecek dosya sayısı 65 bin, elektrik hırsızlığından ilk derece mahkemelerine gelen yıllık dosya sayısı 70 bin, elektrik hırsızlığından Yargıtay Ceza Daireleri ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nda bulunan dosya sayısı 53 bin, suç olmaktan çıkan fiillere ilişkin dosya sayısı bin 500, kabahat sayısı 260 bin, icra dosya sayısı ise 1 milyon alarak göze çarpıyor. nbsp; nbsp; nbsp;
nbsp; nbsp;
nbsp; BASIN VE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ nbsp; nbsp; nbsp;
nbsp; 3. Yargı Paketi'nde basın ve ifade özgürlüğüne yönelik düzenlemeler de yer alıyor. Yapılan değişikliklerle ileriye dönük yayın durdurma olmayacağı belirtiliyor. Mevcut uygulamada, terör örgütünün faaliyetleri çerçevesinde; suç işlemeye alenen teşvik, işlenmiş olan suçları ve suçlularını övme, terör örgütünün propagandasını içeren süreli yayınlar ileriye dönük olarak 15 günden bir aya kadar durdurulabiliyordu. Düzenlemeyle, yayınların durdurulmasına ilişkin bu hüküm yürürlükten kaldırılıyor. nbsp; nbsp; nbsp;
nbsp; Yayınlar üzerindeki yasaklık konusunun kaldırılmasıyla ilgili olarak ise; hakkında yasaklama ve toplatma kararı verilmiş olan yayınlarla ilgili olarak belli bir sürede bu yayınlar hakkında mahkemelerce yeni bir yasaklama veya toplatma kararı verilmemiş olması durumunda, daha önceden verilmiş olan tüm toplatma kararları hükümsüz hale getiriliyor. nbsp; nbsp; nbsp;
nbsp; nbsp;
nbsp; DAVA VE CEZALARIN ERTELENMESİ nbsp; nbsp; nbsp;
nbsp; Basın ve yayın yoluyla ya da sair düşünce açıklama yöntemleriyle işlenmiş olup, adli para cezasını ya da üst sınırı beş yıldan fazla olmayan hapis cezasını gerektiren bir suçtan dolayı; soruşturma evresinde kamu davasının açılmasının ertelenmesine, kovuşturma evresinde kovuşturmanın ertelenmesine, kesinleşmiş olan mahkumiyet hükümlerinin infazının ertelenmesine karar verilecek. nbsp; nbsp; nbsp;
nbsp; Hakkında kamu davasının açılmasının veya kovuşturmanın ertelenmesi kararı verilen kişinin; erteleme kararının verildiği tarihten itibaren üç yıl içinde aynı suçu işlememesi halinde, hakkındaki dosya işlemden kaldırılacak. Aksi takdirde soruşturmaya, kovuşturmaya veya hükmün infazına karar verilecek. nbsp;