İsyanın sebebi sanat mı rant mı?

İstanbul Şehir Tiyatroları'ndaki yönetmelik değişikliği, şimdiye kadar dokunulmayan kamu sanatçılarını rahatsız etti. nbsp;
"Özgür sanata dokunuluyor" diye feryat edenler, dün Taksim İstiklal Caddesinde gösteri yaptı. nbsp;
Peki ne oldu da bu gürültü koptu? İşin içinde ne var?
"İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları Yönetmeliği", "İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Daire Başkanlığı Şehir Tiyatroları Şube Müdürlüğü Görev ve Çalışma Yönetmeliği" başlığı altında değiştirildi. Böylece genel sanat yönetmeninin yetkileri, müdürlük makamına devredildi. Repertuar Kurulu, "Edebi Kurul'a dö-nüştürüldü. Sahnelenecek oyunlar "Edebi Kurul" tarafından seçilecek. Bu kurulda, 2'si belediye bürokratı 7 kişi görev alacak... Bunlar yine sanatçılardan oluşacak. Bugüne kadar istediği oyunu ve oyuncuyu repertuara alıp istemediğini almayan Şehir Tiyatrolarını Genel Sanat Yönetmeninin keyfiyetine de böylece kısıtlama gelecek. Rahatsızlığın altında yatan sebep de bu... nbsp;

DİZİLERDE TALİM VAR
Sanatçılar, yönetmelikle sanata müdahale edildiğini savundu. Genel Sanat Yönetmeni istifa etti. Belediye Başkanı Kadir Topbaş'ın sanat danışmanı Kenan Işık görevi bıraktı. Oysa iddiaya göre, isyanın perde arkasında asıl endişe sanat değil ideoloji endişesi yatıyor..
Edindiğimiz bilgilere göre sanatçılar maddi olarak alabildiğine rahat. Bazı kadrolu sanatçılar, dizi kadrolarına dahil olmak için Şehir Tiyatroları oyunlarında oynamak istemiyor. Zira, oynamasalar bile tıkır tıkır maaşlarını alıyorlar. Aylarca tiyatroya uğramayan bankamatik sanatçılar bulunduğu iddia ediliyor. Bu yüzden sanatçılar ellerindeki imkânları kaybetme korkusu yaşıyor.

SANSÜRCÜ KURUM
Yapılan işler de ideolojiye kurban ediliyor. Yönetim dilediği oyuna sansür uyguluyor. Dilediği oyuncuya kadroda yer veriyor. İki sene önce "Kendi Gök Kubbemiz" isimli oyunda Yahya Kemal Beyatlı'nın "26 Ağustos" şiiri sansürlenmişti. Oyunda, "Şu kopan fırtına Türk ordusudur yâ Rabbi, Senin uğrunda ölen ordu budur yâ Rabbi, Ta ki yükselsin ezanlarla müeyyed nâmın, Galib et, çünkü bu son ordusudur İslâm'ın" satırları okunmamıştı. 2002 yılında Necip Fazıl'ın "Bir Adam Yaratmak" adlı drama eseri tahrif edilerek sahnelenmişti. Bu durum büyük tepki görmüştü. nbsp;

Eleştirinin dozunu kaçırdılar
Yönetmenlik değişikliğinden rahatsızlık duyan sanatçılar, eleştiride kantarın topuzunu kaçırıyor. Şehir Tiyatroları'nın eski genel sanat yönetmenleri geçtiğimiz gün bir araya gelerek ortak bir bildiriye imza attı. Sanatçılardan Hamit Akınlı, belediyeyi kast ederek "Benim söyleyecek bir şeyim yok, bu adamları kesmek lazım" dedi. Nefret söyleminden şikayet eden sanatçılardan bu sözleri duyanlar "Bu nasıl sanatçı ruhu" diye sordu.

İstiklal'de davullu zurnalı eylem
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları Sanatçıları Derneği, Şehir Tiyatroları'nın yeni yönetmeliğini Taksim İstiklal Caddesi'nde yürüyerek protesto etti. Eyleme Halil Ergün, Orhan Akkaya, Engin Alkan, Meltem Cumbul, Perihan Savaş, Altan Erkekli, Erkan Can, Özge Özder ve Fırat Tanış'ın da aralarında bulunduğu çok sayıda sanatçı katıldı. CHP'li Umut Oran ve Süleyman Çelebi de destek verdi. Sanatçılar, sanatın siyasi iradeye teslim edildiğini savundu. Yapılan açıklamaların ardından tiyatro sanatçıları, yetkililere seslerini duyurmak için hep birlikte çığlık attı. Oyuncu Fırat Tanış'ın davul çaldığı eylemde sanatçılar, daha sonra sloganlar eşliğinde Tünel Meydanı'na yürüdü.

Muhsin Ertuğrul'da utanmışlardı

98 yılı geride bırakan İstanbul Şehir Tiyatroları, bir ülke içindeki otonom bir bölge gibi... Prensipte, İstanbul Büyüşehir Belediyesi'ne bağlı. Ama sanat yönetmenliği belediyenin kendileriyle ilgili tasarruf yapmasına fırsat vermiyor. Sanatçılar en ufak bir değişiklik talebinde, ortalığı ayağa kaldırıyor. Harbiye Kongre Vadisi projesi kapsamında Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi'nin yıkılıp yeniden yapılmasına karar verilmiş. Bunun üzerine sanatçılar, "Muhsin Ertuğrul yıkılamaz" diyerek günlerce protesto gösterisi düzenlemişti. Ama sahne, son derece modern bir halde açılınca sanatçılar utanmış, özür dilemek zorunda kalmıştı.

Topbaş: Oyunlar demokratik kurulla belirlenecek

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın, yönetmelik değişikliğine destek vererek "İdeolojik aktörler rahat durmuyor" açıklamasının ardından İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş da kararı savundu ve repertuarın daha demokratik esaslara göre belirleneceğini söyledi. Dün bir açıklama yapan Başkan Topbaş, sanat danışmanı Kenan Işık'ın istifasının sorulması üzerine şunları kaydetti: "Sayın Kenan Işık ile görüşmelerimizi yaptık. Onun daha önce bize bahsettiği, mutlaka tiyatro yönetmeliğinde bir değişiklik gerektiğiydi. Çalışmalara kendisinin katılamadığını, davet edilmediğinden bahsetti. Başkan danışmanı olarak böyle bir hakkı vardı, bize bu bilgi daha sonra geldi, yönetmelik bittikten sonra öğrendiğimiz için bunu bir eksiklik olarak görmekteyiz. Sayın Kenan Işık'la şu anda bizim dostluğumuz devam etmekte, Kültür A.Ş. şirketimizin yine yönetim kurulu üyeliği devam ediyor.

MÜFETTİŞLER RAPOR ETTİ
Ben şunu da özellikle ifade edebilirim ki biz bu yönetmelikle ilgili biraz sabredin, bekleyiniz dedik. 2007'de geçirdiğimiz teftişlerde müfettişler bize ısrarla bu yönetmeliğin yenilenmesinin gerekliliğini ortaya koymuşlardı. Daha önce genel sanat yönetmeninin repertuvarı oluşturmasının aksine bu dönemde 5'i sanatçı olmak üzere, yine geçmişte repertuvar kurulunda var olan bürokratların burada repertuvarı seçici duruma gelmeleri durumu var. Burada kurul var, kurul karar verecek. Şehir Tiyatrolarımızın koltuk sayısını artırmışız, yenilemişiz, yeni sahneler ilave etmişiz, önemli katkılarımız var ve dünyada hiçbir belediyenin bu kadar çok sayıda sahnesi yok. Bunu çok sahiplenmişiz çünkü 98 yıllık bir mazisi var ve önemsiyoruz. Ama biraz tedirginlik oluşmuş, onu hissettik, sanatçılar çok hassas oluyor. İnanıyorum ki yakın tarihte yaptığımız çalışmalar ve sonuç itibariyle ortaya çıkan tiyatro sanatının icrası konusunda geleceğimiz noktalar takdir edilecektir, buna inanıyorum."