Robot hakim dönemi başlıyor: "10 yıl sonra insanların yerini alacaklar"

Yargıda yapay zeka dönemi başlıyor. Avukat mobil uygulamalarından robot hakim ve arabuluculara kadar yapay zeka kullanımı birçok ülkede hızla yayılmaya devam ediyor. Adalet Bakanlığı, Türkiye’de de yargıda yapay zeka kullanımı konusunda ciddi çalışmaların yürütüldüğünü belirtildi. Yapay zeka teknolojisinin geleceğini konuşan Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde araştırmalar yapan Doç. Dr. Mesut Aygün, 3’üncü dalga yapay zekâ teknolojisini farklı boyutlarda ele alarak, “Yaklaşık 10 ila 15 yıl sonra robot yargıçlar, insan unsurunun yerini alarak hüküm vermeye başlayacaktır” şeklinde konuşarak bir öngörüde bulundu.
Yargıda yapay zeka teknolojileri kullanımı giderek artıyor. Yapay zekanın son örneği olarak İngiliz bilim adamları yapay zeka teknolojisi kullanarak ‘robot yargıç’ geliştirdi. Yapay zekaya Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'de (AİHM) görülen 584 dava yüklendi. Robot yargıç, AİHM’de görülen davalardan yüzde 79’unun hükmünü doğru tahmin etti. Malezya'da da pilot uygulama kapsamında Sabah ve Sarawak eyaletlerindeki mahkemelerde yapay zeka yargılama sistemini denemeye başlandı. Malaymail'in haberine göre, Malezya federal makamları, mahkemelerde ne şekilde kullanılacağı tam olarak kesinleşmemiş olsa da "yargı kalitesini artırabileceğini" ifade ettikleri yapay zeka cezalandırma sistemleriyle ilgili ülke genelindeki denemelerini bu ay tamamlamayı hedefliyor.
YARGIDA YAPAY ZEKA KULLANIMI
Türkiye’de de yargıda yapay zekanın da kullanılması konusunda çalışmalar yapılıyor. Yargıda yapay zekanın kullanılmasına yönelik çalışmalar yapıldığını açıklayan Bozdağ, şunları kaydetti:
"Şimdi yapay zekayı da bu alanda kullanma konusunda kararlı adımlar atıyoruz, bu konuda bakanlık olarak ciddi çalışmalar yürüttüğümüzü buradan bir kez daha Türkiye kamuoyuna bildirmek isteriz. Önümüzdeki zaman dilimi içinde yapay zekanın yargıda hakim ve savcılarımıza yardımcı olmak üzere kullanılması hususunda, 'Ne gibi adımlar atarız? Bu teknolojiyi nasıl kullanırız ve bunu Anayasa ve yasalarımıza uygun bir biçimde hakim ve savcılarımızın hizmetine nasıl sunarız' bununla ilgili de ciddi çalışmalar yürüttüğümüzü buradan ifade etmek isterim."
ROBOT HAKİM DÖNEMİ Mİ BAŞLIYOR?
Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde yapay zekânın hukuksal boyutlarına yönelik çeşitli çalışmalar yapan Doç. Dr. Mesut Aygün, açıklamalarda bulundu. Teknolojinin gelişmesiyle beraber yakın gelecekte robot yargıçların hüküm verme sürecinde etkili olabileceğine dikkat çeken Doç. Dr. Aygün aynı zamanda 3’üncü dalga yapay zekânın muhtemel sonuçlarına da değindi. Yapay zekânın tıp ve savunma sanayi başta olmak üzere adalet sektörünü de etkilediğini ifade eden Aygün, “Yapay zekâ teknolojili robot yargıçlar; derin öğrenme yeteneğiyle birlikte nedensellik bağını açıklayabilme becerisini de kazanabilirlerse, önümüzdeki süreçte hüküm verme kapasitesine erişebileceklerdir” dedi.
MAHKEMELERİN KARAR VERME SÜRECİNDE ETKİLİ OLACAK
Doç. Dr. Aygün, yapay zekâlı yazılımların içtihat ve literatür arama motorlarıyla devreye girmesiyle birlikte mahkemelerin çalışma şeklinin iyileştirilme sürecine dahil olacaklarını söyleyerek; cümlelerine şu şekilde devam etti:
“Otonominin, mahkeme ve bilimsel içtihatların taranması gibi makine öğrenmesi tekniğini kullanan çeşitli yazılımların veri tabanlarında şekil bularak hâkimlere yardımcı bir rol üstlendiği yadsınamaz bir gerçektir. Hukuk alanında 3’üncü dalga yapay zekâ teknolojisi, özellikle mahkemelerin karar verme sürecinde etkili olacaktır. Uzman sistem yapay zekâ tekniğini kullanan bu mekanizma acaba ileride tamamen insan unsurunu devre dışı bırakabilecek mi? Elbette böyle bir sistemin mükemmele yakın bir şekilde işlerlik kazanabilmesi için zamana ihtiyaç var. Çünkü her ne kadar yapay zekâ insan yaşamını pek çok yönden kolaylaştırmış olsa da insan beyninin yani doğal zekânın yerini alabilecek niteliğe henüz sahip değildir.”
3.DALGA YAPAY ZEKA TEKNOLOJİLERİ
3’üncü dalga yapay zekânın gelişiminin 2035’li yıllara kadar devam eden bir süreci içerdiğini dile getiren Doç. Dr. Aygün, “Tasarlanan bu sistem, hukuk ve ceza uyuşmazlıkları bakımından öngörülebilir, tutarlı, objektif ve adil çözümler üretebilecektir. Örneğin sadece uyuşmazlığı nitelendirmekle kalmayacaklar ilaveten uyuşmazlığın çözümünde bu sonuca nasıl ulaştıklarını da açıklayabileceklerdir. Başka bir ifadeyle, 3’üncü dalga yapay zekâ teknolojileri, neden sonuç ilişkisini gözler önüne serebilen bir yapılanmadır” diyerek düşüncelerini aktardı.