Geleceğin jet uçağı kokpitleri

Yeni bir savaş uçağı inşa etmek çok uzun zaman alır, kokpit tasarımları ise daha zordur. Önceleri en modern jetlerde bile karmaşık düğmeler, pilotlar için kafa karıştırıcı olabilirken onlar yıllar sonra yapılan değişiklikler bu durumu sesli kontroller ve kontrol çubuklarına indirgedi. Bu savaş uçağı kokpitlerindeki en büyük değişimdi.
Ancak yenilikler bitmeyecek, 20 - 30 yıl sonra savaş pilotlarını daha farklı kokpit tasarımları bekliyor. Pilotlar için aerodinamik ve gelişmiş otomasyon sistemleri, uçağı kontrol etmenin yanı sıra neredeyse ikincil bir konu haline geliyor. Dolayısıyla uzmanların, teknolojileri geliştirmek için bu kriterleri göz önünde bulundurması gerekiyor
ÇOKLU GÖREV
Günümüzün savaş pilotları aynı anda uçağı kontrolün yanında, kimliği belirsiz bir uçağı izleme, düşman güçleri ile çatışmaları canlı kayıt ve askeri üsler ile irtibat halinde olabiliyor. İşaretler, yakıt ve bir dizi taramayla sürekli aktif olması gerekiyor. Uzmanlar konuyla ilgili 'pilotlar misyonlarını tamamlayabilmek için dışarı bakmalarına gerek yok, ne gerekiyorsa gözlerinin önüne getirebilecek ve işini kolaylaştıracak teknolojiler geliştiriyoruz' ifadelerini kullanıyor. Nitekim, 20 yıl önce yapılan uçaklarda yer alan birçok özellik, günümüzde tek bir ekranda toplanmış olarak pilotlara sunuluyor.


KAZA SENSÖRÜ VE KASKLAR
Geliştirilen kaskların bazı dezavantajları olabiliyor, özellikle pilotların yansıtılan bilgileri görebilmesi için dosdoğru bakması gerektiği zamanlar olabiliyor. Bunu ortadan kaldıran uzmanlar, her pilotun başına göre farklı tasarlanmış kasklar geliştirerek kokpit içi rahatlığı sağlayacak bir teknoloji üretiyor. Kokpitlerdeki değişiklikler güvenliğide beraberinde getiriyor. Herhangi bir olumsuz durumda veya kazada, kask ve kokpit sensörleri pilotların bulunması yönünde yardımcı olabilecek özellikleri içinde barındırıyor.


SANAL KOKPİT
Göz izle, jest ve mimiklerle kontrol, nöro kontrol kokpitlere eklenecek özelliklerden. Bu eklentiler ile kokpitte kişilerle birlikte bir avatar oluşturma ve karar verme anında pilotlara yardımcı olma hedefleniyor. Uzmanlar geliştirdikleri teknolojiler ile kontrol istasyonlarını binlerce kilometre uzakta olsa bile, kokpit içine taşıyacak.
KAYNAK: BBC FUTURE