Evdeki tehlike! Elektromanyetik kirlenme sağlığımızı bozuyor

ÖMER TEMÜR

Evde sıklıkla kullandığımız elektronik cihazların radyasyon yaydığını biliyor muydunuz? Kapalı ortamlardaki elektromanyetik kirlenme kaynaklarına dikkat çeken uzmanlar, elektrikli ısıtma, elektrikli battaniyeler, elektrik ısıtmalı su yatakları, bebek telefonu, elektrikli ev aletleri, bilgisayar ekranları ve televizyonlar, mobil telefon, floresan lambalar, LED aydınlatmalar, tasarruflu lambaların birer radyasyon kaynağı olduğunu belirtiyor. Elektrik enerjisini kullanan bütün cihazların elektromanyetik alanlar ve iyonize etmeyen radyasyon yaydıklarını dile getiren Üsküdar Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Elektrik Elektronik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Selim Şeker “Bu da insanlarda, bitkilerde, hayvanlarda ve cihazlarda ısısal ve ısısal olmayan zararlı etkilere sebep olmaktadır. İnsanlara olan etkinin, bitki veya hayvanlardaki etkilenmelerden fazla bir farkı yoktur, zira hepsinin yüzde 70-80’i su ve dielektrik materyalden oluşmaktadır. Bunun dışında kanser gibi bazı zararlar ise tıbben 15-20 sene sonra ortaya çıkıyor” diye konuştu.

Her kablosuz cihazda bir veya daha fazla antenin radyo frekansı radyasyonunu (RFR) farklı frekanslarda yaydığını kaydeden Şeker, “Bir frekans”, her saniyede belirli bir noktadan geçen RFR dalgalarının sayısıdır. Bir hertz (Hz), saniyede bir dalgadır. Bluetooth genellikle 2,4 GHz kullanır. Bir akıllı telefonda genellikle en az 5 aktif RFR anteni bulunur. Wi-Fi 5 GHz, saniyede 5 milyar dalga yaymaktadır” dedi.

Prof. Dr. Şeker, elektromanyetik dalgaların (EMD) iki tür biyolojik etkisi olduğunu belirterek şu bilgileri verdi: Birinci kısım kısa zamanda hissedilen etkiler diyebileceğimiz baş ağrıları, göz yanmaları, yorgunluk, hâlsizlik ve baş dönmeleri gibi şikâyetlerdir. Ayrıca gece uykusuzlukları, gündüz uykulu dolaşım, küskünlük ve sürekli rahatsızlık sebebiyle topluma katılmamak gibi neticeler de literatürde rapor edilmiştir. İkinci tür etkiler ise moleküllere ve kimyasal bağlara, hücre yapısına, vücut koruma sistemine yaptığı ve uzun sürede ortaya çıkabilen etkiler. Bu etkilerin oluşması elektromanyetik dalgaların frekansına, şiddetine, vücut ölçülerine, vücudun elektriksel özelliklerine, mesafeye ve en önemlisi etki süresine bağlıdır. İnsan anatomisinin her şeyi elektromanyetiktir. Beyin dalgaları, kalp atışları, hücre bölünmeleri, nöronların haberleşmeleri hep elek trik enerjisiyle olur. Hormon ve enzimlerin faaliyetleri elektriksel olarak  düzenlenmektedir. Kapalı ortamlardaki elektromanyetik kirlenme kaynaklarına dikkat çeken Prof. Dr. Selim Şeker, bunları elektrikli ısıtma, elektrikli battaniyeler ve elektrik ısıtmalı su yatakları, bebek telefonu, elektrikli ev aletleri, bilgisayar ekranları ve televizyonlar, mobil telefon, floresan lambalar, LED aydınlatmalar, tasarruflu lambalar olarak sıraladı. Mutfakta kullanılan elektrikli fırın, kızartma makinesi, çamaşır makinesi, süpürge ve kurutma makinesi gibi elektrikli cihazların yüksek alan şiddetlerine sebep olduğunu ifade eden Şeker “Elektrikli fırınlara kuvvetli bir alternatif ise birincil enerji kullanımıyla da öne çıkan gazlı fırınlardır. Kullanıcıya tavsiye; mutfakta büyük makineler işler durumdaysa orada gerekenden daha fazla bulunmayın” diye konuştu.

CİHAZLARI YATAK ODANIZDAN UZAK TUTUN

Evlerde kullanılan cihazların yaydığı radyasyondan korunmanın bazı tedbirlerle mümkün olabileceğini kaydeden Şeker, tavsiyelerini şöyle sıraladı:

> Elektronik cihazların alan şiddetlerini tespit edin ve ailenizi bilgilendirin. 

> Özellikle uyunan yerlerde elektrikli ayak tabanı ısıtıcıları, elektrikli battaniyeler ve elektrik ısıtmalı su yatakları kullanmayın.

> Uyuma alanında küçük elektronik cihazlarla mesafeyi minimum bir metre kadar tutmaya çalışın. Bu özellikler ağa bağlı çalışan radyo-çalar saat ve bebek telefonları için de geçerli.

 > Kullanılması gerekmeyen cihazları prizden çekerek elektrik alan ve hatta manyetik alan etkilerinden korunabiliriz. 

> Uzatma kablosunun fiş kısmına bir açma kapama düğmesi ekleyerek bütün kablo ve bağlı cihazları cereyan ve gerilimsiz hâle getirilebilir yapın.

> Halojen lamba sistemlerinde iletim yolu olarak özellikle bükümlü kablo kullanarak ayrık kabloların yol açtığı zararlı genişletilmiş manyetik alan etkilerinden korunun.

> Statik ve homojen olmayan hoparlör manyetiği yayar. Büyük amfili, güçlü müzik setleri için bu statik alan oldukça yüksektir; bu yüzden yatağa yakın bulundurulmamalıdır.