Depremde binaları yıkılmaktan kurtaran sismik izolatör nedir? Profesör anlattı
TEKNOLOJİ Haberleri
Malatya ve Gaziantep'teki iki kamu hastanesi, zeminlerine yerleştirilen sismik izolatör sayesinde depremi hasarsız atlattı. Peki, sismik izolatör nedir? Jeolog Prof. Dr. Mustafa Akgün, bu sistemin ne olduğunu, ne işe yaradığını ve faydalarını anlattı. Akgün, bu sistemin her binaya eklenebileceğini söyledi.
Kahramanmaraş'ta 6 Şubat'ta 9 saat arayla gerçekleşen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki deprem büyük bir felakete yol açtı. Kahramanmaraş başta olmak üzere 10 şehri etkileyen afette 12 bin 141 bina yıkıldı. 13 milyon insanın etkileyen depremde 29 bin 605 kişi can verdi, 80 bin 278 kişi yaralandı (12 Şubat saat 22.30'a kadar ki rakamlar).
SİSMİK İZOLATÖRÜ PROFESÖR YORUMLADI
Zeminlerine yerleştirilen sismik izolatör sayesinde hasar almayan Malatya Kadın Doğum ve Çocuk Hastanesi ile Gaziantep İnayet Topçu Hastanesi ise dikkat çekti. Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Jeofizik Mühendisliği Emekli Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Akgün, bu sistemin ne olduğunu anlattı.
"İZOLATÖR SAYESİNDE HEMŞİRELER AYAKTA KALABİLMİŞ"
Deprem sırasında her iki hastanede kaydedilen videoları seyreden Akgün "Malatya Hastanesindeki görüntüde izolatör sayesinde zemin ile bina farklı hareket ediyor. Gaziantep İnayet Topçu Hastanesinde kaydedilen görüntü ise bu sistemin bina içindeki etkisini gösteriyor. Binanın çok sallanmasını engellemiş. Böylece hemşireler ayakta durabilmiş ve kuvözleri tutabilmiş" diye konuştu.
"ARABA AMORTİSÖRÜ GİBİ"
Bu sistemi araba amortisörüne benzeten Akgün "Binayı zemine sabitlediğimiz zaman otomatikman bina ve zemin ortak hareket ediyor. Bina zeminden aldığı enerjiyi atıncaya kadar sallanmayı sürdürüyor. Bu sallanma sırasında bina esnekliğini kaybederse yıkılıyor. İzolatör dediğimiz sistem araba amortisörlerinde kullanılan bir sisteme benzer. Yaylı bir sistemle bina zeminden ayrılıyor. Böylece bina, zemindeki davranışın tamamını içine almıyor. İzolatör, zemin hareketinin kontrollü olarak binaya aktarılmasını sağlıyor" ifadelerini kullandı.
"BİNALARA SONRADAN EKLENEBİLİR"
Prof. Dr. Akgün, bu sistemin, doğru yapılırsa koruma sağladığına değinerek "Sistem sonradan yapılan binalara da uygulanabilir fakat maliyeti yüksek olur. Çünkü kolonlar kesilecek ve kolonların arasına konacak" dedi.
"ERKEN UYARI SİSTEMİ İLE DEPREM 20 SANİYE ÖNCEDEN BİLİNEBİLİR"
Sismik izolatör kadar erken uyarı sisteminin de önemli olduğuna dikkati çeken Akgün, şöyle devam etti: Bir de deprem erken uyarı sistemleri var. Bu Meksika'da uygulandı. İtalya'da ve Amerika'da da kullanılıyor. Sizin bölgenize yıkıcı deprem dalgası gelmeden uzaklığa göre yaklaşık 20 saniye önceden haberiniz oluyor ve uyarılar veriliyor. Siz depreme uykuda değil, uyanmış olarak yakalanıyorsunuz. Zamanınız oluyor. İstanbul'da yapılmış yerler var. İzmir'de denemesi yapıldı. Dünyadaki gelişimlerin Türkiye'de de uygulanması gerekiyor. Bu Japonya'da, Meksika'da var. Meksika son büyük depreminde bunu kullandı ve birçok can kaybı engellenmiş oldu.
'da Takip Edin!
