Bilim insanlarından endişe veren çalışma: Kıtalar yeniden birleşiyor, depremler artacak
Bilim insanlarına göre, Pasifik Okyanusu her geçen gün gittikçe küçülerek daralıyor. Yeni bir çalışmada araştırmacılar, 200 milyon ila 300 milyon yıl içinde Dünya’da yeni bir süper kıtanın ortaya çıkacağını düşünüyor.
Avustralya Curtin Üniversitesi ve Çin'in Pekin Üniversitesinden bir grup araştırmacı, Dünya'nın tektonik plakalarının evrimini ve gelecekteki bir süper kıtanın oluşumunu modellemek için bir süper bilgisayar kullanarak çalışma yaptı. Bulgular, National Science Review dergisinde 28 Eylül'de yayımlandı. Araştırma ekibine liderlik eden Dr. Chuan Huang, “Son iki milyar yılda, Dünya'nın kıtaları her 600 milyon yılda bir süper kıta döngüsü olarak bilinen bir süper kıta oluşturmak için çarpıştı. Bu, mevcut kıtaların birkaç yüz milyon yıl sonra tekrar bir araya geleceği anlamına geliyor” diyerek tahminlerine dile getirdi.
Ekip yaptığı simülasyonda, Dünya'nın oluşumundan bu yana milyarlarca yıldır soğuması nedeniyle, okyanusların altındaki tektonik plakaların kalınlığının ve gücünün zamanla azaldığını gösterdi. Bu doğal süreç, bilim insanlarının nispeten genç okyanuslar olarak gördükleri Atlantik veya Hint okyanuslarının küçülmesinin bir sonucu olarak bir sonraki süper kıtanın oluşmasını engelleyecektir. Bu okyanusların muhtemelen Dünya'daki en son süper kıta parçalandığında ve çeşitli parçalar yavaş yavaş birbirinden uzaklaştığında oluştuğu tahmin ediliyor.
Araştırma ekibi, yaklaşık 320 milyon yıl önce oluşan kara kütlesini ‘Pangea’ olarak adlandırıyor ve 170 milyon ila 180 milyon yıl önce, dinozorların Dünya'da yürüdüğü zaman bu kıtanın parçalandığını söylüyorlar. Buna karşılık, Pasifik Okyanusu dünyadaki en eski okyanustur. Bu geniş su kütlesi aslında 700 milyon yıl önce Pangea'nın parçalanmaya başladığından bile daha eski bir süper kıta olarak oluşmaya başlayan ‘Panthalassa’ süper okyanusunun kalıntısıdır.
YENİ KITANIN ADI: AMASİA
Araştırmacılar, tektonik plakaların gücü ve kalınlığı azaldığında, yeni bir süper kıtanın oluşumunun, geçmişte devasa bir kara kütlesini çevreleyen eski bir süper okyanusun kapanmasıyla gerçekleşmesinin daha muhtemel olduğunu buldu. Yılda birkaç santimetre küçülen Pasifik Okyanusu, dinozorlar çağında küçülmeye başladı. Yeni simülasyona göre, Pasifik Okyanusu'nun mevcut 10.000 kilometre mevcut erişimi 300 milyon yıldan daha kısa bir süre içinde kapanacak.
Dr. Chuan Huang, “Ortaya çıkan yeni süper kıtaya şimdiden ‘Amasia’ adı verildi, çünkü bazıları Amerika Asya ile çarpıştığında Pasifik Okyanusu'nun (Atlantik ve Hint okyanuslarının aksine) kapanacağına inanıyor. Avustralya'nın da bu önemli Dünya olayında bir rol oynaması bekleniyor, önce Asya ile çarpışıyor ve ardından Pasifik Okyanusu kapandığında Amerika ve Asya'yı birleştiriyor” dedi.
Araştırmacı Prof. Dr. Zheng-Xiang Li, Avustralya'nın şu anda Asya'ya yılda yaklaşık 7 santimetre hızla sürüklendiğini, Avrasya ve Amerika'nın Pasifik Okyanusu'na doğru daha yavaş hareket ettiğini söyledi.
DEPREMLER ARTACAK, BİYOÇEŞİTLİLİK AZALACAK
Araştırmacılara göre, kıtaların ve okyanusların dağılımındaki değişiklikler, özellikle okyanus akıntıları kıtaların çarpışmasıyla durdurulduğunda veya kıtalar parçalandığında yeni okyanus akıntıları oluştuğunda iklimlerde değişikliklere neden olacak. Ekip buna örnek olarak, Avustralya'nın 45 milyon yıl önce Antarktika'dan ayrılarak Antarktika kutup buzulunun oluşumunu tetiklemesini gösterdi.
Bilim insanları, kıtasal levhaların çarpışmasıyla daha fazla deprem olacağını da düşünüyor. Li, Hindistan ve Avrasya levhalarının son 55 milyon yıldır çarpıştığı yerlerde periyodik olarak sismik aktivite meydana geldiğini söyledi. İlk etki Tibet platosunu ve Himalayaları oluşturdu.
Araştırmaya göre, yeni bir süper okyanusla çevrili olan yeni oluşan süper kıta, aynı zamanda biyoçeşitliliği de azaltacak. Li, “Bildiğimiz şekliyle Dünya, Amasia oluştuğunda büyük ölçüde farklı olacak. Deniz seviyesinin daha düşük olması bekleniyor ve süper kıtanın uçsuz bucaksız iç kısmı yüksek günlük sıcaklık aralıklarıyla çok kurak olacak. Şu anda Dünya, birbirinden çok farklı ekosistemlere ve insan kültürlerine sahip yedi kıtadan oluşuyor, bu yüzden 200 milyon ila 300 milyon yıl sonra dünyanın nasıl görüneceğini düşünmek etkileyici olurdu” dedi.
Bilim insanları hala Dünya'nın ısı ve yerçekimi tarafından yönlendirilen süper kıta döngüsünü anlamaya çalışıyor. Araştırma ekibi, Dünya'nın levha tektoniğinin nasıl başladığını ve ilk kıtaların ne zaman oluştuğunu ve ayrıca süper kıta döngüsünü neyin başlattığını belirlemek istiyor.
'da Takip Edin!
