Ay'ın karanlık bölgesinde keşfedildi! Bilim insanlarından 'gizli yapı' açıklaması

Muhabir: Murat Makas

Bilim insanları Ay yüzeyinin altında gömülü olan milyarlarca yıllık sırrı ortaya çıkardı. 2018 yılında, Çin Ulusal Uzay İdaresi'nin (CNSA) Chang'e-4 iniş aracı, ayın karanlık tarafına inen ilk uzay aracı oldu.

O zamandan bu yana, çarpma kraterlerinin inanılmaz görüntüleri yakalandı ve mineral örnekleri çıkarıldı. Bilim insanları tarafından Ay yüzeyinin 300 metrelik üst kısmını oluşturan yapılara dair uzun zamandır aranan bir yönlendirme oluştu.

Bu ayın başlarında, Chang'e-4'ün bulguları nihayet yayınlandı. Jeofizik Araştırma: Gezegenler Dergisi'nde yayınlanan sonuçlar, Ay yüzeyinin en üstteki 130 fitlik (40 m) kısmının çok sayıda toz, toprak ve kırık kaya katmanından oluştuğunu ortaya koyuyor.

AY'A ÇARPARAK OLUŞTU

Öncü analize liderlik eden Tucson, Arizona'daki Gezegen Bilimi Enstitüsü'nden astrojeoloji araştırmacısı Jianqing Feng'e göre, bu katmanların arasında gizli olan, büyük bir nesnenin Ay’a çarpmasıyla oluşan bir kraterdir. Bunun altında Feng ve meslektaşları, milyarlarca yıl önce manzaraya yayılmış beş farklı lav katmanını keşfetti.

Uzmanlar, WordsSideKick.com'un belirttiği gibi, Ay’ın 4,51 milyar yıl önce, Mars büyüklüğünde bir nesnenin Dünya'ya çarpıp gezegenimizin bir kısmını parçalaması sonucu oluştuğuna inanıyor. Sonraki 200 milyon yıl boyunca Ay, uzay enkazları tarafından yıpratılmaya devam etti ve çok sayıda çarpışma yüzeyinde çatlaklar bıraktı.

YENİ VERİLER

Feng, tıpkı Dünya'da olduğu gibi, Ay’ın mantosunun, bir dizi volkanik patlama sayesinde yeni oluşan çatlaklardan sızan erimiş magma cepleri içerdiğini açıkladı. Ancak Chang'e-4'ün sağladığı yeni veriler, volkanik kayanın ay yüzeyine yaklaştıkça inceldiğini gösterdi.

Feng, "Ay yavaş yavaş soğuyordu ve daha sonraki volkanik aşamasında buharı bitiyordu. Enerjisi zamanla zayıfladı." dedi. Ay'daki volkanik aktivitenin 1 milyar ila 100 milyon yıl önce sona erdiği anlaşılıyor, bu da Ay'ın büyük ölçüde "jeolojik olarak ölü" olduğu anlamına geliyor.