38 yıldır Dünya'nın yörüngesinde dolaşan 3 tonluk NASA uydusu Dünya’ya düştü
NASA'nın 38 yıl önce fırlatılan ölü bir uydusu Dünya’ya düştü. ABD Savunma Bakanlığı, Dünya Radyasyon Bütçe Uydusunun (ERBS) 8 Ocak günü Alaska üzerinde Dünya’nın yörüngesine girdiğini açıkladı.
Associated Press'in aktardığı bilgilere göre, ERBS isimli NASA uydusu ABD’nin Alaska eyaletine düştü. ABD Savunma Bakanlığı açıklama yaparak, 2.7 tonluk uydunun tam olarak Aleutian Adaları yakınında Bering Denizi'ne düştüğünü duyurdu. Çoğu atmosferde yanmış olsa da, NASA bazı parçaların yüzeye çıkmış olabileceğini söylüyor.
Uydunun düşmesinden kaynaklanan herhangi bir hasar veya yaralanma ihbarının olmadığı açıklandı. NASA geçtiğimiz günlerde yaptığı bilgilendirmede ise yaralanma ihtimalinin 9 bin 400'de 1 olduğunu ifade etmişti. Bu nedenle hiçbir yaralanma ve maddi hasar olmaması şaşırtıcı değil. Ancak uzay ajansı yaptığı açıklamada "uydunun çoğunun atmosferde ilerlerken yanmasını ancak bazı bileşenlerin yeniden girişte hayatta kalmasını bekliyoruz" ifadesini kullanması endişeye yol açmıştı.
2 YIL ÖMÜR BİÇİLMİŞTİ 21 YIL ÇALIŞTI
NASA’nın ERBS isimli uydusunun ilginç bir hikayesi bulunuyor. 1984'teChallenger Uzay Mekiği ile uzaya fırlatıldı ve kadın astronot Sally Ride uyduyu robotik kol sistemi Canadarm’ı kullanarak Dünya’nın yörüngesine yerleştirdi. Mürettebat arkadaşı Kathryn Sullivan ise bu görev sırasında uzay yürüyüşü yaparak uzayda yürüyen ilk Amerikalı kadın oldu.
ERBS uydusunun yalnızca iki yıl boyunca ozon verilerini toplaması bekleniyordu ancak uydu çok daha uzun yıllar çalışmayı başardı ve 2005 yılında emekliye ayrıldı. 2005'ten beri ise uydu aktif değil ve ölü bir uydu olarak alçak Dünya yörüngesinde süzülüyordu. Yani emektar uydu, Challenger Uzay Mekiği ile 5 Ekim 1984'te uzaya gönderildikten sonra, son 38 yılını alçak Dünya yörüngesinde geçirmişti.
ERBS UYDUSU BİLİM DÜNYASINA IŞIK TUTTU
Araç, bilim insanlarına, Dünya'nın güneş enerjisini nasıl aldığını ve yaydığını anlamaları için fikir sağladı. ERBS çalışır durumdayken, Dünya'nın enerjisi, yani gezegenimizin aldığı güneş enerjisi miktarı ile uzaya geri yaydığı miktar arasındaki denge hakkında veri topladı. Su buharı, ozon, nitrojen dioksit ve çeşitli aerosollerin stratosferik konsantrasyonlarını ölçmek için uzay aracında bulunan üç alet kullanıldı. NASA'ya göre ERBS, iklim ve ozon tabakası sağlığı konusundaki bilgilerimize katkıda bulundu ve zararlı kloroflorokarbonların (CFS) kullanımını sınırlayan 1987 Montreal Protokol Anlaşması'nın kabul edilmesine doğrudan etki etti.
ABD UZAY ÇÖPLERİ İÇİN HAREKETE GEÇTİ
Eylül 2022'de ABD Federal İletişim Komisyonu (FTC), uzay çöpü miktarını azaltmak ve uzayda çarpışma olasılığını en aza indirmek için tasarlanmış bir hareket olan, kullanılmayan uyduların yörüngeden çıkarılması için yeni bir beş yıllık kuralı kabul etti. Ayrıca ABD hükümetinin yörünge enkazını azaltma standart uygulamalarına yönelik 2019 tarihli güncellemesi, ‘hayatta kalan bileşenlerden kaynaklanan insan zayiatı riskinin 10 binde 1'den az olması gerektiği'ni belirtiyor.
ERBS, bu kuralların her ikisini de ihlal ediyor ancak ERBS 1984'te uzaya fırlatıldığında bu politikalar yürürlükte değildi. Ancak Çin, Long March 5B roketini kontrollü bir yeniden giriş yapamayacak şekilde tasarladı ve sonuncusu Kasım 2022'de olmak üzere dört defa Çin roketleri Dünya’ya düşerken insanlar için ciddi bir tehdit oluşturdu.
(Engadget / Gizmodo)
'da Takip Edin!
