Jaap Uilenberg: 'Türkiye'de saygı yok'

Ömer Faruk ÜNAL / RÖPORTAJ

Jaap Uilenberg Hollandalı. UEFA Hakem Kurulu Üyesi. Son 4 yıldır da Türkiye'deki hakemlerin eğitimini profesyonel olarak koordine ediyor. Türkiye'deki maçları zaman zaman statlarda izliyor. Hollanda'daki evinde de televizyondan ligimizi maç maç yakından takip ediyor. Her hakemimiz hakkında ciddi bir bilgi ve birikime sahip. Türkiye ile yollarının kesişmesi de tarihi bir maça rastlıyor. 1 Kasım 1994'teki unutulmaz Aston Villa-Trabzonspor maçın yöneterek...

Uilenberg ile Sapanca'daki seminerde buluştuk, sorularımıza samimi cevaplar verdi.
Türkiye'de hakemlik yapmak çok mu zor?
Türkiye, çok duygusal ve futbolla yatılıp futbolla kalkılan bir ülke. Ben bu kadar ülkede hakemlik, eğitimcilik, yöneticilik yaptım. Türkiye gibisini görmedim. Futbolcular ve kulüpler birbirine saygı göstermiyor. Ben bunu anlayabilmekte güçlük çekiyorum. Bu hakemlerin işini çok güçleştiriyor.
Şu anda 7 tane FIFA hakemimiz var. Bunları zorlayabilecek yeterli sayıda hakemimiz var mı?
42 tane elit hakem olmaz. Bir kere bu sayı çok fazla. Bence yetenekler var. İsim vermek istemiyorum. Mesela bir tane var. Çalışırsa ilerleyebilir. Kendisi önemli bir yetenek. (Ali Palabıyık mı diye soruyorum) Evet ama çalışması lazım. Sanıyorum bu yaz İngiltere'ye lisan eğitimi için gitti."

Polis hakemlikten kurtardık
Türk hakemliğinde neleri başardınız?
"Hakem merkezli eğitim sistemine döndük. Hakem artık konuşuyor. Soruyor, sorguluyor. Bu önceden yoktu. Bunu sağladık. Eğitim kökten değişti. 6 hakem uygulaması tuttu. Hakemi polis hakemlikten çıkardık, oyunun yöneticisi kimliğine dönüştürdük. UEFA ile eğitimi entegre ettik. Antrenman programına kadar bu sağlandı.
Bizde hakemler 45 yaşında hakemliği bırakmak mecburiyetinde. Bu Avrupa'da nasıl?
Hollanda'da hakemlikte yaş limiti yok. Atletik testleri geçtiğin sürece hakemlik yapmaya devam edebilirsin. İngiltere ve Belçika'da da bu böyle. 50'li yaşlara kadar devam edebilirsin. Hollanda'da hakemle her yıl kontrat yapılır. Bu sözleşme şartlarına uyuldukça hakemlik yapmaya devam edebilirsin.
UEFA'yı temsilen Dünya Kupası'na katılan 9 hakem beklenen başarının altında kaldı. Bunun sebebi ne olabilir?
UEFA ile FIFA talimatları arasında kafası karışmayanlar başarılı oldu. Kafası karışanlar zorlandı. Biz oyuncu sağlığını çok önemsiyoruz. Hakem sarı ve kırmızı kartlarını doğru zamanda kullanarak oyuncuları koruyabilmelidir. Dünya Kupası'nda oyuncular çok daha saygılı olurlar ve kurallara uyarlar. Ligde bunu göremezsiniz daha agresiftirler.
Dünya Kupası'nda sizi en çok ne mutlu etti?
Ben kendi adıma çok büyük bir gurur yaşadım. Önce Hollandalı Kuipers ile. Sonra yarı finali yöneten Cüneyt Çakır ve finali yöneten Nicola Rizzoli ile. Bu 3 hakemle ve ekipleriye birlikte turnuva öncesi Antalya'da kamp yaptık. Oğuz Sarvan, Fatih Terim birlikte çalıştık. Bu benim için unutulmaz bir mutluluk kaynağı oldu.

Uilenberg ile dobra dobra
Jaap Uilenberg her sorumuza samimiyetle cevap verdi. UEFA eğitimcilerinin de hazır bulunduğu masada Hakem İşleri Müdürü Burçin Keskin de tercümanlık yaparak bu röportajın gerçekleşmesinde en büyük katkıyı verdi. (Fotoğraflar: Bünyamin Çelik)

CÜNEYT FİNAL YÖNETİR
- Cüneyt Çakır uluslararası 6 yarı final yönetti. Sizce finale ne kadar yakın?
"Neden olmasın! Artık finallerden birisini alması lazım. Yönetmediği yarı final kalmadı. 2012 Avrupa Şampiyonası'nda yarı final yönetti. Şimdi finallere tabii ki aday. 2015-2016'da 2 tane UEFA Avrupa finali, 2 tane Şampiyonlar Ligi finali olacak. Bir de Avrupa Şampiyonası finali. Cüneyt bunlara çok ciddi şekilde aday. Bu yıl hedefi final olmalı. Hollandalı Björn Kuipers bu yıl final yönetti. Kuipers, Cüneyt'in önümüzdeki yıl rakibi olmayacak.
Cüneyt Çakır henüz 37 yaşında. Bakın, Björn Kuipers 41 yaşında final yönetti. Genç yaşta final yönetenler çabuk düşüşe geçiyor. Macar Kassai 36 yaşında final yönetti. Lubos Michel 34 yaşında final yönetti. Final sonrası bu hakemler düşüş yaşadı. Bir hakem hayatında bir tane final yönetir. Hedeflerin erken bitmesi bazen de iyi olmuyor.
Bir ülkede bir tane "Top Class" hakem olur. 2 tane olmaz. İngiltere'de bir tane Webb var, 7 tane Webb yok. Hollanda'da bir tane Kuipers var, Almanya'da bir tane Brych var. Çok çok ender bir durumda bir ülkeden 2 hakem olabilir. Herkesin Cüneyt Çakır olmasını beklemeyin. Bu lige de hakem lazım. Avrupa'da bir sürü maç oynanıyor. Bu maçlara da hakem gerekiyor."
ÇAKIR'DAN BÜYÜK JEST
Cüneyt Çakır, seminerde Jaap Uilenberg'e çok büyük bir jest yaptı. Başarılı hakem Dünya Kupası'nda yönettiği Hollanda-Arjantin yarı final maçının topunu Jaap Uilenberg'e hediye etti.
Servet Yardımcı, yazarımız Ömer Faruk Ünal'a hedeflerinin uzun vadede profesyonel hakemliğe geçmek olduğunu açıkladı.

MERK'İ TFF GÖNDERMİŞ
Türkiye Futbol Federasyonu, hakemleri çok sevindirecek bir uygulamaya imza attı. 2010 yılından bu yana Lig TV'de yorumculuk yapan eski hakem Markus Merk, geçtiğimiz haftalarda kanal ile yollarını ayırmıştı. Bu sürpriz ayrılık sonrası Merk'in yerine yayıncı kuruluşta yeni hakem yorumcusunun kim olacağı merak konusu olurken, TFF Başkanvekili Servet Yardımcı bu konuya açıklık getirdi. Federasyon olarak hakemlerden hiçbir şeyi esirgemediklerini dile getiren Servet Yardımcı, "Onların verdiği emeği biliyoruz ve buna büyük sagı duyuyoruz. Yayıncı kuruluşta yeni sezonda hakem yorumcusu olarak görev yapan ünlü eski hakem Markus Merk olmayacak. Yerine bir başka hakem yorumcusu da gelmeyecek. Ekranlarda hakemlerin değil de futbolun konuşulmasının daha doğru olacağını düşündük" dedi.
Hakem ücretleri konusunda da çalışmalarının tamamlandığını ifade eden Yardımcı, "Ücretler günün şartlarına uygun hale getirilecek. Yönetim Kurulu toplantımızın ardından sezon başlamadan bu artışı açıklayacağız. Hedef uzun vadede profesyonel hakemliğe geçmektir. Bütün çalışmalarımız bu yönde yapılmaktadır" diyerek hakemlere hem zam konusunda, hem de yayıncı kuruluşta hakem yorumcusunun olmayacağı şeklinde iki müjdeli haberi vermiş oldu.
Şenes Erzik, Cüneyt Çakır'ın yönettiği Hollanda-Arjantin maçınının akreditasyon kartını ömür boyu saklayacağını anlatırken duygu dolu anlar yaşadı.

ŞENES ERZİK: 'BAKIN BU KART BÜYÜK HATIRA'
UEFA Başkanvekili Şenes Erzik, Cüneyt Çakır ve yardımcılarıyla ilgili çok sayıda hatırasını paylaştı. Erzik, çantasından 62 nolu akreditasyon kartını göstererek, "Bakın bu Dünya Kupası'ndaki 62 nolu akreditasyon kartı. Yani Cüneyt Çakır'ın yönettiği maçın kartı. Ben bu kartla hakem odasına kadar gittim. Yarı finalin 62. maçın kartı. Bunu Cüneyt, Bahattin'e, Tarık'a gösterdim. Bu kartı özenle saklayacağım dedim. Ve bu kartı çantamda buraya bile getirdim" dedi. Kartı bize gösteren Erzik'e "Sayın Başkanım 62 bir slogan oldu. Bu sadece sizin değil çok sayıda hakemin de gözünü yaşarttı" dediğimizde MHK Başkanı Zekeriya Alp de "62'nin bir manası daha var. Şenes bey 62 yaşında" deyince kahkahalar havada uçuştu.
Şenes Erzik'ten kısa kısa
gt; Dünya Kupası'nda atılan 167 golün 31'ini oyuna sonrada giren oyuncular attı. Bu ne demek? Hakem çok ama çok atletik olmalı. Maç 60-70.dakikalardan sonra tempo kazanıyor. Futbol artık sürekli hız kazanıyor.
gt; Arjantin'in 36 yıldır federasyon başkanlığını yapan (geçtiğimiz günlerde kaybettik) Julio Grondona, Hollanda-Arjantin maçı sonrası beni Cüneyt Çakır adına tebrik etti. Daha sonra da Arjantin basını adına benden özür diledi.
gt; Geçen hafta ünlü İngiliz hakem Howard Webb hakemliği bıraktı. Bakın hanımı ne demiş: "Keşke çocuklarına da hakemlik kadar vakit ayırsaydı." Hakemlik böyle bir sevda. Böyle bir aşk.

ZEKERİYA ALP'TEN YENİ EKİP
MHK Başkanı Zekeriya Alp, hakem seminerinin son gününde kurulunun yanı sıra 4 kişilik yeni bir çalışma grubu kurduğunu açıkladı. Alp, bu yeni oluşan kurulda Oğuz Sarvan, Serdar Çakır, Murat Ilgaz ve Metin Tokat'ın görev alacağını hakem ve gözlemcilere yaptığı kapanış konuşmasında duyurdu.