Uzmanlar uyarıyor: Z kuşağının kemikleri tehlikede
Sağlık Haberleri
Kırıkların en önemli sebebini oluşturan kemik zayıflığının önlenmesinde beslenmenin ve egzersizin rolü çok önemli. Uzmanlar, bilinçsiz kilo veren gençlerin gelecekteki osteoporoz hastaları olacağını söylüyor.
ZİYNETİ KOCABIYIK'IN HABERİ
Sosyal medyanın da etkisiyle son yıllarda artan bir şekilde “mükemmel görünme” heveslilerinin yaptığı şok diyetler, en çok kemiklere zarar veriyor. “Su diyeti”, “Protein diyeti”, “Ketojenik diyet” gibi başlıklarla piyasaya sunulan ve besin kısıtlaması ile kişinin kısa sürede kilo vermesini hedefleyen diyetlerin kemik yoğunluğunu azalttığını söyleyen Türkiye Osteoporoz Derneği Başkanı Prof. Dr. Şansın Tüzün “Özellikle genç kızlarda gördüğümüz sıfır beden tutkusu ve genç kadınları kıskacında tutan daha zayıf görünme arzusu onları besin kısıtlamasına itiyor. Bu da çocukluktan itibaren dolması gereken kemik deposunun boş kalmasına, yetişkinlerde ise kemik kırığına yatkın hâle gelmesine sebep oluyor” dedi.
KADIN ATLET ÜÇLEMESİ
Batıda “Kadın atlet üçlemesi” denilen aşırı fit görünme tutkusunun, kalori kısıtlaması, âdet düzensizlikleri ve kemik yoğunluğu azalması ile kendini gösterdiğini söyleyen Prof. Dr. Tüzün “Aşırı egzersiz yapanlarda da görülüyor bu durum. Kalori kısıtlayarak ya da tek yönlü beslenerek yaşayan kişilerde beyinde üreme hormonlarını denetleyen merkez olumsuz etkileniyor. Vücudun savunma mekanizması, enerji artırmaya çalışıyor. Buradaki hormon üretimi azalınca kadınlar ve genç kızlar âdet göremiyor, kemik yoğunlukları azalıyor ve kırıklara daha açık hâle geliyorlar” dedi.
Özellikle osteoporotik kalça kırıklarının, beklenen yaşam süresinde yüzde 20 azalmaya sebep olduğunu ve bu hastaların neredeyse yarısının geri kalan hayatlarında kalıcı olarak bağımlı hâle geldiğini aktaran Prof. Dr. Tüzün “Türkiye’de de kalça kırıkları sıklığında son 20 yılda belirgin artış oldu. Dünyada 2025 yılına kadar 13,5 milyon kırığın meydana gelmesi bekleniyor. Bu kırıkların küresel sağlık hizmetleri sisteminde 400 milyar dolar ek maliyete yol açacağı öngörülüyor” diye konuştu.
Aşırı zayıf görünmek için et, süt, peynir yemeyen gençliğin kemikleri zayıflıyor
YAŞLANAN TÜRKİYE’NİN GELECEKTEKİ EN ÖNEMLİ PROBLEMİ
Türkiye’nin giderek yaşlanan bir ülke olduğuna işaret eden Prof. Dr. Tüzün “Şu an ülkemizde nüfusun yüzde 9’u 65 yaş üzerinde, 2040’lı yıllarda bunun yüzde 17’ye ulaşması bekleniyor. 2050 yılına kadar toplam nüfusun 100 milyona ulaşacağı nüfusun yüzde 38’ini 50 yaş üzerinde ve yüzde 13’ünü 70 yaş üzerindeki kişilerin oluşturacağı düşünülüyor. Bu durum kemik kırıklarının önümüzdeki yıllarda Türk sağlık sistemine ağır yük getirecek problemlerden biri olacağını gösteriyor” diye konuştu.
Kadınlarla birlikte erkekleri de etkileyen osteoporozun “sinsi bir düşman” olduğunun altını çizen Prof. Dr. Tüzün, hastaların durumun farkında olmadığını teşhisin büyük oranda kırıkla gidildiğinde konulduğunu belirterek “Dünya nüfusu yaşlandıkça osteoporoz hastası artıyor. 60 yaş üzerindeki kadınların yüzde 35, erkeklerin de yüzde 10’nda kemik erimesi hastalığı mevcut” dedi.
BİR KIRILAN BİR DAHA KIRILIR
İleri yaşlarda kırık geçiren kişinin 1 yıl içinde yeniden kırılma riskinin çok yüksek olduğunu söyleyen Prof. Dr. Şansın Tüzün “Son yapılan araştırmalar 50 yaş üzeri kırık geçiren kadınlarda, 5 yıl içinde ikinci bir kırık gelişme olasılığı yüzde 26, eğer kemik yoğunluğu düşükse bu oran yüzde 36’lara kadar çıkabiliyor! Yani bu bize net olarak kırıkların tekrarlanabilir olduğunu gösteriyor. Bu konuda aklımızda tutmamız gereken “Bir kırılan bir daha kırılır! Dolayısıyla kırığı yakalayıp erken dönemde tedavi vermek ve takip etmek gerekiyor. Kırıktan sonraki ilk 3 ay çok önemli” dedi.
TÜRKİYE "KIRIĞI YAKALA" PROJESİNE DESTEK VERİYOR
2025 yılına kadar dünyadaki 50 yaş üzeri kırıkların yarısını engellemeyi hedefleyen Uluslararası Osteoporoz Vakfı (IOF)’un 2012 yılında başlattığı “Kırığı yakala” projesi 10. yıl dönümünü kutluyor. Kırığı Yakala projesi, ülkelerde, acil servisler, radyoloji servisleri ve ortopediden gelen kırık vakalarını tespit edip, takip edilmesini ve tedavi verilmesini sağlayan FLS adı verilen kırık servislerinin kurulmasını ve ikincil kırıkların önlenmesini hedefliyor. Prof. Dr. Şansın Tüzün’ün Türkiye Koordinatörlüğünü yaptığı Kırığı Yakala projesine 2022-2024 döneminde Türkiye de dâhil oldu. Projenin uygulandığı dünyadaki 53 ülkeden biri olan Türkiye’de osteoporoz ve kırık riski konusunda farkındalık uyandırmak için çalışmalar yapılıyor.
ÜNLÜLERİN DE BAŞINA GELDİ
İleri yaşlarda ölüm riski taşıyan kalça, kol ve bilek kırıkları ünlülerin de başına geliyor. İşte düşerek kırılan ünlülerden bir kaçı: Rahmi Koç (kalça kırığı), Hıncal Uluç (kalça kırığı), Murat Soydan (kalça kırığı) Enrico Masias (kalça kırığı), Işın Karaca (ayak), Brooke Shields (ayak), Gönül Yazar (kaburga)…
'da Takip Edin!
