Tıbbi görüntülemede dünya şampiyonuyuz! MR bağımlısıyız...

Hekimler muayene sürelerinin kısalığı sebebiyle yeterli fiziki zamanı ayıramadıkları hastalarda vakaları atlamamak, hastalar da ‘MR’sız doğru teşhis konulamayacağını’ düşündükleri için görüntüleme istiyor. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütünün (OECD) verilerine göre Türkiye, Bilgisayarlı Tomografi çekimlerinde dünyada birinci, MR görüntülemede ise ön sıralarda yer alıyor.
ZİYNETİ KOCABIYIK'IN HABERİ
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütünün (OECD) verilerine göre Türkiye Bilgisayarlı Tomografi çekimlerinde dünya şampiyonu, MR görüntülemede ise ön sıralarda bulunuyor. Uzmanlar, gerekmediği sürece radyolojik görüntüleme yöntemlerinin kullanılmaması konusunda uyarıda bulunuyor.
Antalya’da Türk Radyoloji Derneği tarafından düzenlenen 43. Ulusal Radyoloji Kongresinde gazetemize açıklamada bulunan Türk Radyoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Can Çevikol, Türkiye’nin tıbbi görüntüleme konusunda dünya ülkeleriyle yarıştığını belirterek “Sağlık Bakanlığı verilerine göre ülkemizdeki radyologların iş yükü diğer ülkelere göre 2,8 kat daha fazla. Bu durum çoğu zaman görüntülemenin fiziki muayene yerine kullanılmak zorunda kalmasından kaynaklanıyor. Sistemde kişi başına 5-10 dakika olarak tanımlanan randevu süreleri içinde hastasına yeteri kadar zaman ayıramayan hekim arkadaşlarımız, hastanın her şeyine yeteri kadar hâkim olabilmek, kısa muayane süresinde herhangi bir şeyi atlamamak için mecburen MR, BT istiyor. Hekimin kendini güvende hissetme isteği de, yapılan tetkik sayısını artırıyor. Bazı merkezlerde 50 çekim yapılması gerekirken bu sayı 150’ye çıkıyor. Sadece görüntüleme sayıları değil, laboratuvar tetkiklerinde de büyük artış var” dedi.
HASTA DA BASKI YAPIYOR
MR ve BT tetkik sayılarını artıran bir başka sebebin de hasta isteği olduğunu ifade eden Prof. Dr. Çevikol “Ülkemizde hastalar da çekim yapılması konusunda hekim üzerinde baskı kuruyor. Örneğin bel ağrısı en çok doktora başvuru sebeplerinden biri. Bir beyin cerrahına giden hasta, cerrahi gereklilik olmadığı takdirde mekanik sebeplerden dolayı bel ağrısı yaşıyorsa, ondan MR istenmiyor. Ancak tatmin olmayan hasta ya doktora baskı yapıyor ya da bunu çektirecek başka bir hekime gidiyor. Hastaların da bu konuda bilinçlenmesi, hekimi zorlamaması gerekiyor” diye konuştu.
TETKİKLER MASUM DEĞİL
Özellikle X ışını içeren tıbbi görüntüleme tetkiklerinin masum olmadığını ifade eden Prof. Dr. Çevikol, "Bence burada en büyük tehlikelerden bir tanesi BT. Çünkü iyonize radyasyon içeriyor. İyonize radyasyonunun da insan vücudunda genetik etkilerinden tutun da, biyolojik etkileri, kimyasal etkileri en önemlisi kanser yapıcı etkisi var. Bunlar dozdan bağımsız etkiler. Aşırı tetkik bir şekilde sizin kanser olma riskinizin artması anlamına geliyor” dedi.
Prof. Dr. Can Çevikol
EN FAZLA TETKİK ACİL SERVİSTE
Sağlık Bakanlığı verilerine göre en fazla tıbbi görüntülemenin acil servislerde yapıldığına dikkat çeken Prof. Dr. Can Çevikol, en çok MR ve BT istenen tıbbi alanların ise bel ağrısı ve beyinle ilgili şikâyetler olduğunu belirtti. Gereksiz görüntüleme taleplerinin azaltılabilmesi için Sağlık Bakanlığının yeni bir pilot uygulama üzerinde çalıştığını ifade eden Prof. Dr. Çevikol “Karar Destek Sistemi” adı verilen yeni uygulamada, doktor görüntüleme talep ettiğinde, gerçekten endikasyonu yoksa ekranında ‘girdiğiniz klinik, talebinizle uyumlu değildir’ ibaresi çıkacak. Böylece hekime bir daha düşünme zamanı tanıyacak. Ama hekim kendini güvende hissedebilmek, medikososyal olaylar ve malpraktisle karşılaşmamak için ya da hastalıkları gözden kaçırmamak için görüntüleme istiyor” dedi.
KANSER TEŞHİSLERİ GECİKİYOR
Gereksiz BT ve MR talepleri yüzünden gerçekten ihtiyacı olan kişilerin sıkıntı yaşadığını, kamu hastanelerinde aylarca sonraya randevu bulabildiklerini ifade eden Prof. Dr. Çevikol, özellikle kanser teşhislerinde gecikmeler yaşandığını söyledi. Tıbbi görüntülemede kesit sayısının önemli olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Çevikol “Çok çekim yapıldığında bazı durumlarda bu kesit sayıları azalabiliyor bu da çekimin kalitesini ve doğruluk payını düşürebiliyor” dedi.