Prof. Dr. Taner Damcı 'sahte bilim'i anlattı: Modern insan sağlıkta kurtarıcı arıyor
SAĞLIK Haberleri
Sahte bilim satıcıları içi boş parlak vaatlerle sağlık, mutluluk, güzellik ve ömür satıyor. Günümüz insanı, daha çok sağlık ararken hem sağlığından hem de parasından oluyor.
Ziyneti KOCABIYIK
Son yıllarda sağlıkta ve özellikle de beslenme alanında bir 'tutarsızlıklar' rüzgarı esiyor. Sadece beslenme konusunda değil, sağlığın diğer alanlarında da benzer durumlarla karşı karşıya kalıyoruz. Bu durumdan birileri şan, şöhret, para kazanıyor.
Alanın en önemli hekimlerinden endokrinoloji ve metabolizma uzmanı Prof. Dr. Taner Damcı 'Sahte bilim' olarak adlandırdığı sağlıktaki 'üçkağıtları', "Sağlık Ararken Aldatılmak" kitabında enine boyuna anlatıyor.
Prof. Dr. Damcı ile "insanların neden sahte bilim satın almayı tercih ettiklerini" konuştuk...
Sahte bilim diye tarif ettiğiniz şey nedir?
Bilimsel olduğunu iddia ettiği hâlde olmayan ve insanların aldatıldığı yöntemler. Bazı kişiler tüm bu saçmalıkları bilimsel gerçeklik diye tanıtıyor ve arkasında kanıt olmadığı hâlde birçok kişiyi inandırabiliyor. Bilimsel bilgiyi ise “anormal” olarak adlandırarak aşağılıyor. Bunlar çoğu zaman bilime açıkça saldırarak kendilerine alan oluşturmaya çalışıyorlar. Ayakkabının ya da kıyafetin modası olabilir ama sağlığın modası olmaz.
Sahte bilimi insanlar niye satın almak istiyor?
Modern insan kurtuluşun bilimde olacağına inanan insandı. Postmodern insan ise kafası karışmış, modern tıbba, bütün yiyeceklere şüpheyle yaklaşan, komplo teorilerine inanan insan hâline geldi. Sağlık konusunda endişeli kitleler, ikna edilmesi ve satış yapılması en kolay insanlardır. Ayrıca günümüz insanı birçok alanda kurtarıcı arıyor. Sağlık da bu alanlardan biri. Kurtuluş fikri olmadan yaşamak zor olduğu için bazılarımız rotayı; sağlık, mutluluk ve ömür satıcılarına çevirmiş durumda.
Sağlıkta nasıl oluyor bu?
Sağlıkta bireysel kurtarıcılara önem veriliyor. Mesela bir şey yapacaksın obeziteden kurtulacaksın, bir şey yapacaksın bütün kanser hücreleri yok olacak. Buna inanan insanlar, gayet okumuş yazmış kişiler. Bununla ilgili büyük bir sahte bilim sektörü oluştu. Korkunç paralar dönüyor ve insanlar aldatılıyor. Bunun sonucunda bir taraftan maddi kayba uğruyor diğer taraftan da gerçek tedavilerden uzaklaşıyor.
.jpg "Prof. Dr. Taner Damcı 'sahte bilim'i anlattı: Modern insan sağlıkta kurtarıcı arıyor")
SAHTE BİLİMİN VAATLERİ PARLAKTIR
Sahte bilim satanları nasıl anlayacağız?
Vaatlerin parlaklığı: Vaatler ne kadar parlaksa gerçek olmama ihtimalleri o kadar artar. “Beslenmene dikkat etmeden, spor yapmadan şişmanlıktan kurtulacaksın” gibi...
Referans: Bilimsel referansları yoktur ya da bilimsel olmayan birkaç kaynağa dayandırır. Ancak “Kanıtla” dediğinizde “Sen aksini kanıtla” der.
İddialı ortak cümleler kullanırlar: Vadettikleri yöntem bilim dünyasını altüst edecek niteliktedir! Vaatleri “diyabete son”, “kansere çare”, “bir haftada kalıcı zayıflama” gibi ortak söylemlerdir.
Klasik bilimi aşağılarlar: Yeterince ikna edici olmadıklarını düşünen sahte bilimciler, akademik kurumlara veya direkt bilimin kendisine saldırırlar. Onları küresel sermayenin uşağı olarak tanımlarlar.
KANSER VE OBEZİTE
Sağlıkta en çok sömürülen konular hangileri?
Obezite, kanser ve diyabet. Kronik hastalıklarda hep bir şey yapayım kurtulayım diye sahte kurtarıcıların peşinden koşuyor insanlar. İnsanlar bir bitkinin kendilerini iyileştirebileceğini, mutlu edebileceğini, ömrünü uzatabileceğine hatta güzelleştirebileceğine inanarak inanılmaz paralar verebiliyor ya da ilaçları reddedip, bitkisel tedavilere yöneliyorlar.
'da Takip Edin!
