Ne kadar lezzet o kadar hastalık! Paketli gıdalarda kullanılan katkı maddelerinde, sağlık riski ortaya çıktı
Sosis, salam gibi et ürünleri, fırıncılık ürünleri, çikolata, dondurma, margarin, mayonez gibi gıdalarda kullanılan emülgatör maddeler, bağırsak yapısını bozarak bağırsak hastalıklarına, diyabete ve kalp hastalıklarına zemin hazırlıyor.
ZİYNETİ KOCABIYIK'IN HABERİ - İngiltere’de yapılan son çalışmalarda keklerden mayonezlere ve hatta sosislere kadar her şeyde bulunan bir gıda katkı maddesinin bağırsak kanseri de dâhil olmak üzere bağırsak hastalıklarıyla bağlantılı olduğu ortaya çıktı.
Yiyeceğin dokusunu, görünümünü ve raf ömrünü artırmak için gıdalara karıştırılan emülgatör adı verilen maddelerin ‘sofralarımızdaki kırmızı bayrak’ olduğunu söyleyen İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Ayça Kaya, “Bu maddelerle ilgili yapılan bilimsel çalışmalar özellikle gençlerdeki bağırsak kanseri vakalarının artışındaki en önemli etkenlerden biri olduğu görüldü. Paketli gıdalarda yoğun olarak bulunan bu maddelerin diyabet, obezite ve kalp hastalıklarında da artışa sebep olduğu tespit edildi” dedi.
DIŞARIDAN YEDİĞİMİZ HER GIDANIN İÇİNDE VAR
Farklı tiplerdeki emülgatörlerin sosis salam gibi et ürünleri, fırıncılık ürünleri, çikolata, dondurma, margarin, mayonez ve su ya da sütle karıştırınca hazır olan gıdalarda kullanıldığını söyleyen Dr. Kaya, “Yağ ve su gibi karışmayan iki maddenin birbiri içinde homojen bir görünüm alması için dışarıdan ilave edilen maddelere emülgatör denir. Uzun süre muhafaza edilen gıdalarda sık görülebilen fiziksel kusurları önleyen veya azaltan emülgatörler, gıda teknolojisinde en çok kullanılan katkı maddesi gruplarındandır” diye konuştu.
GENÇLER VE ÇOCUKLAR DAHA ÇOK TÜKETİYOR
Gıdaları tüketirken damakta daha pürüzsüz ve yapışkan bir tat hissetmenizi sağlayan bu maddelerin en önemli zararı bağırsaklarımıza verdiğini ifade eden Dr. Kaya, “Bu maddeler bağırsakları kaplayan koruyucu mukus tabakasını parçalayarak zararlı bakterilerin içeri sızmasına neden oluyorlar. Bu durum da bağırsak mikrobiyomlarında dengesizliğe ve iltihaplanmaya sebep oluyor. Yapılan birçok araştırmanın da ortaya koyduğu gibi bu iltihaplanma durumu, bağırsaklarda görülen Crohn, kolit ve huzursuz bağırsak sendromu gibi iltihaplı bağırsak hastalıklarının en büyük sebebi. Çok fazla emülgatöre maruz kalan ve enfeksiyonlara açık hâle gelen vücut, zamanla bağırsak kanserine karşı risk altında kalıyor. Emülgatörlerin de dâhil olduğu bazı katkı maddelerinin tüketimine ilişkin yapılan bir çalışmada, çocukların ve yetişkinlerin günlük kabul edilebilir tüketim miktarını aştığı tespit edildi. Bu çalışmalar emülgatörlerin özellikle genç insanlarda bağırsak kanseri teşhislerindeki artışla bağlantılı olduğunu ortaya koyuyor” diye açıkladı.
ETİKETİ OKUYUN
Bu noktada etiket okuma alışkanlığının önemi çok büyük. Eğer bir gıda maddesi beşten fazla malzeme içeriyorsa “aşırı işlenmiş gıda” olma ihtimali çok yüksektir. Hatta “taze ürünler” olarak gördüğümüz birçok ürün de raf ömrünü uzatacak koruyucular içerdiği için bu sınıfa girer. Besinlerin içeriklerini dikkatlice okuyarak aşırı şeker, tuz ve katkı maddeleri içermeyen ürünleri tercih etmeye özen gösterin. Etiketinde sodyum benzoate, nitrat ve sülfit, BHA ve BHT gibi kimyasal içerikler varsa o ürünü kesinlikle almayın.
AŞIRI İŞLENMİŞ GIDALAR SAĞLIĞIMIZLA OYNUYOR
Endüstriyel işlemlerden geçmiş ve doğal besin maddelerinden uzaklaştırılmış ürünlerin “ultra işlenmiş gıdalar” olarak sınıflandırıldığını söyleyen Dr. Ayça Kaya, “Bu gıdalar genellikle yüksek miktarda şeker, tuz, yağ, koruyucu ve katkı maddeleri içerir. Özellikle gıdanın tat, görünüm ya da renk değişikliği için kullanılan kimyasal, renklendirici ve tatlandırıcı gibi maddeler aşırı işlenmiş gıdaların temelini oluşturur. Kısacası evde yaptığımız yemeklerin içermediği kimyasal ve madde türevlerini oluşturan gıdalar da denebilir. Gazlı içecekler, paketli cips ve atıştırmalık ürünler, şeker eklenmiş kahvaltılık gevrekler ve granola barlar, dondurulmuş ve raf ömürlü hazır yiyecekler ve aromalı sodalar aşırı işlenmiş besinlerin en bilindik örnekleri. Ancak ilk anda aklınıza gelmeyecek olan ekmek, kahvaltılık gevrek ve yoğurt gibi diğer gıda ürünleri de bu kategoriye girebiliyor” dedi.
YETERLİ SU İÇİN
Su, vücudun doğal temizleyicisidir. Atık maddelerin vücuttan atılmasını sağlar. Kalp damar sistemi, böbrek ve beyin fonksiyonlarının düzgün çalışmasını sağlayan su, işlenmiş besinlerden kaynaklanabilecek toksinlerin de atılmasına yardımcı olur. Günde en az 8 bardak su içmek önemli.