Diyabette zirveyi zorluyoruz

ZİYNETİ KOCABIYIK

Uluslararası Diyabet Federasyonu’na (IDF) göre dünyada 463 milyon yetişkin diyabet hastası olduğu düşünülüyor. 2045 yılında bu rakamın 700 milyona çıkması bekleniyor. Diyabet bütün ülkelerde hızla artıyor. Türkiye ise bu artışta başı çekiyor. Avrupa ülkeleri arasında diyabet sıklığının en yüksek olduğu ülke yüzde 13,7 ile maalesef Türkiye! Ülkemizin diyabet karnesinin zayıflarla dolu olduğunu söyleyen Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği (TEMD) Diyabet Çalışma Grubu Başkanı Prof. Dr. Serpil Salman, “Ülkemizde her yedi erişkinden biri diyabet hastası ve sağlık bütçemizin yaklaşık dörtte biri diyabete ve bu hastalığın sebep olduğu komplikasyonların tedavisine harcanıyor. Oysa sadece sağlıklı beslenip hareketli bir hayat sürerek Tip 2 diyabet hastalarının yarısından fazlasında diyabeti önleyebilir veya var olan diyabet hastalığını kontrol altında tutabiliriz” dedi.

TEDAVİDE HEDEFLERE ULAŞAMADIK
Gerek dünyada gerekse Türkiye’de diyabet hastalarının yeterince iyi tedavi edilemediğine dikkat çeken Prof. Dr. Salman, “Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği (TEMD) tarafınca gerçekleştirilen çalışmada Tip 2 diyabet hastalarının ancak yüzde 40’ında, Tip 1 diyabet hastalarının ise sadece yüzde 15’inde kan şekeri kontrolü sağlanabildiği ortaya çıktı. Diyabetlilerin kan basıncı ve kolesterollerinin de kontrol altında olmadığını gördük.  Her 10 Tip 2 Diyabetliden birinde ve her 20 Tip 1 Diyabetliden sadece birinde kan şekeri, kan basıncı ve kan yağlarının aynı anda kontrol edilebildiği gözüküyor. Eğitim düzeyi yüksek kişilerde, düzenli egzersiz yapanlarda ve sigara içmeyenlerde kan şekeri kontrolünün çok daha iyi olduğu görülüyor” dedi.

KİLOLAR ÖNEMLİ PROBLEM
TEMD Çalışmasının diyabetin kontrolünde kilonun ne kadar önemli olduğunun da ortaya çıktığını belirten Prof. Dr. Salman,  “Ülkemizdeki Tip 2 Diyabetlilerin yüzde doksanında kilo fazlalığı veya obezite mevcut. Diyabetli kişinin vücut ağırlığı ne kadar fazlaysa kan şekeri ve kan basıncı da o kadar kontrolsüz oluyor. TEMD çalışmasının ortaya koyduğu sonuçlardan biri de özel sağlık kuruluşlarında tedavi edilen diyabetlilerin daha iyi kontrol edildiği ve komplikasyon oranlarının daha az olduğudur. Bunun önemli sebeplerinden biri de bu merkezlerde hasta başına ayrılan sürenin daha fazla olmasıdır” diye anlattı.

HASTAYA AMELİYAT ALDATMACASI
Diyabet tedavisinde karşılaşılan önemli problemlerden birinin de seçilmiş obez diyabetlilerde belli şartlar altında, uygulanabilecek olan cerrahi girişimlerin “diyabet ameliyatı” olarak sunulması olduğunu söyleyen Prof. Dr. Serpil Salman, “Bu ifadeyle hastalar yanıltılıyor. Birçok hasta bu ameliyatları bütün diyabetli hastalarda uygulanabilecek, hastalığı hayat boyu yok eden, hiçbir riski olmayan işlemler olarak düşünüyor. Oysa bu ameliyatlar herkese uygulanamaz.  Bu kişilerde ameliyat kararının endokrinoloji uzmanın da bulunduğu kurullar tarafından alınması ameliyat sonrası takipte risklerin azaltılması gerekir” dedi.

COVID-19 PANDEMİSİ ŞEKERİ YÜKSELTTİ
Diyabetli kişilerin Covid-19 enfeksiyonuna yakalanma riskinin diğer insanlardan daha fazla olmadığına işaret eden Prof. Dr. Serpil Salman, ancak diyabetin Covid-19’a yakalanmış bir kişide hastalığın daha kötü seyretmesine sebep olduğuna dikkat çekiyor. Prof. Dr. Salman diyabete eşlik eden tansiyon yüksekliği, obezite gibi faktörlerin riski artırdığını ifade ediyor.
Pandemi döneminin diyabetin kontrolünü kötü etkilediğini belirten Prof. Dr. Salman, “Diyabet tedavisinde düzenli beslenme ve egzersiz önemlidir. Ancak, özellikle sokağa çıkmanın sınırlandığı süreçte birçok kişinin gıda tüketimi arttı, hareketi azaldı. Bu durum birçok hastada kilo artışı ve kan şekeri düzeninde bozulmaya sebep oldu” dedi.