ALT nedir? | ALT neden yükselir? / ALT neden düşer? | ALT yüksekliği nasıl tedavi edilir? | ALT değerleri nasıl korunur?

Alanin Aminotransferaz yani ALT veya eski kullanılan adıyla serum glutamik-pirüvik transaminaz vatandaşlar tarafından merakla araştırılmaya başlanmış konulardan biri olmuş, sık sık ALT yüksekli ve ALT düşüklüğü merak edilmiş, "ALT nedir? ALT neden yükselir? / ALT nasıl düşer? ALT nasıl tedavi edilir?" gibi sorular internette araştırılmaya başlanmıştır. Peki nedir bu ALT? İşte ALT ile soruların cevapları...

ALT(SGPT) Nedir?
ALT yani uzun adıyla Alanin Aminotransferaz veya eski kullanılan adıyla serum glutamik-pirüvik transaminaz (SGPT) bir enzimdir. 1950 yılında DR. Arthur Karmen ve takım arkadaşları tarafından bilim dünyasının ışığı altına itilmiştir. 

Enzimler sadece canlılar tarafından üretilebilen, hücre içerisinde ki bazı tepkimelerin hızını etkileyen katalizörlerdir. ALT ise bir sindirim enzimidir. Vücuda giren proteinlerin daha küçük parçalara bölünüp hücreler tarafından absorbe edilebilmesini sağlar. Yani yediğiniz yiyeceklerin enerjiye dönüşmesinde rol oynar.

ALT böbrekler, beyin, kalp ve vücudun çoğu organında bulunur ama ana üretim merkezi ve en yoğun bulunduğu organımız karaciğerdir. Karaciğerimizin hastalanması veya zarar görmesi durumunda ise ALT enzimi kanımıza yüksek miktarlarda karışmaya başlar.

Normal ALT değerleri;

Erkeklerde: 10-40 U/L'nin arasındadır,
Kadınlarda: 7-35 U/L arasındadır.

ALT NEDEN YÜKSELİR?
ALT testi karaciğerinizde sorun olup olmadığının anlaşılması için yapılır. Karaciğer sorunu olduğunu anlamada kullanılan en başarılı testlerin başında gelir. Bu sebeple birçok hastalığın ve sorunun teşhisi için kullanılırlar.

O hastalıklar ve sorunların başında ise şu sebepler gelmektedir:

Karaciğer kanseri
Karaciğerde doku ölümü
Karaciğere fiziksel zarar
Diyabet
Siroz
Karaciğer tümörleri
Karaciğer iltihaplanması
Zehirlenmeler
Hepatit
Karaciğerde kansızlık
Pankreatit
Öpücük hastalığı
Wilson hastalığı
Karaciğer şişmesi
Karaciğer iltihaplanması
Vücutta fazla demir birikmesi anlamına gelen hemochromatosis
Safra kanallarının tıkanması
Çölyak hastalığı
Alfa-1 antitiprin hastalığı
Safra kanallarının tıkanması
Aşırı yoğun fiziksel idman
Nöbet geçirme
Yabani mantar zehirlenmesi
Pulmuner emboli
Kan zehirlenmesi
Aşırı susuz kalma durumu
İlaçların yan etkileri

ALT NEDEN DÜŞER?
Kanınızdaki ALT değeri genel olarak ciddi durumlarda yükselir ve tıp dünyasında daha çok ALT değerlerinin yüksekliği önemsenir. Ama  ALT vücutta çok önemli görevleri olan bir enzimdir. Dolayısıyla kanımızda bir miktarda bulunup, kan yoluyla ALT enzimini üretemeyen bölgelerimize gönderilmesi hayati önem taşır. Eğer kanınızda ALT düşüklüğü varsa bu durumu da doktorunuza bildirmeniz gerekmektedir.
Vitamin eksikliği, böbrek yetmezliği, üre yüksekliği gibi sorunların habercisi olabileceği gibi vücudunuzda bazı sorunlara da yol açabilir.

ALT YÜKSEKLİĞİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Kanınızda yüksek ALT değerli bulunduğundan itibaren doktorunuzun sizleri yönelteceği birkaç tedavi yöntemi bulunur. Bu tedavi yöntemlerinin belirlenmesi için ise öncelikle ALT yüksekliğine sebep olan hastalığın belirlenmesi için birkaç test daha yapılır.

ALT yüksekliğinize sebep olan durum karaciğerinize aşırı yüklenilmesi ise yani ilaç yan etkileri, susuzluk, yoğun fiziksel idman veya yoğun alkol alımı gibi sebepler çıkarsa ALT yüksekliğiniz birkaç gün içerisinde kolayca düşürülebilir.
ALT yüksekliğine sebep olan durum karaciğer zedelenmesi, tümör veya pankreas ile ilgili bir sorun ise ameliyata alınmanız gerekebilir.

Eğer kanınızdaki ALT enziminin yüksek miktarda çıkma sebebinin Hepatit, Diyabet, Siroz gibi başka büyük bir hastalık olduğu ortaya çıkarsa doktorunuz sizi en kısa sürede bu hastalıkların tedavisine başlatır.
Kandaki ALT Değerlerini Korumak İçin Yapılabilecekler

Kanınızda yüksek çıkan ALT değerlerini düşürmek için yapabileceğiniz şeyler olmayabilir. Ama bu ALT değerlerinize daha yükselmeden müdahale edemeyeceğiniz anlamına gelmez.

İŞTE ALT (SGPT) DEĞERLERİNİ KORUMAK İÇİN YAPILACAKLAR

Gerekli miktarda meyve ve sebze tüketmek
İşlenmiş gıdalardan uzak durmak
Aşırıya kaçmamak koşuluyla egzersiz yapmak
Lifli gıdalar ile beslenmek
Sigara kullanmamak
Alkol tüketmemek
D vitaminini ihmal etmemek

Anlaşılacağı üzere sıradan bir insanın ALT değerlerini korumak için yapabileceği etkinliklerin hepsi karaciğeri korumak, karaciğeri rahatlatmak ve yormamaktan geçer. Karaciğerinizi ne kadar iyi korursanız kana ALT sızdırmasını o kadar kolay önleyebilirsiniz.