Özel Yetkili Mahkemeler artık yok

Özel yetkili mahkemelerin kaldırılarak bu mahkemelerin görev alanlarına giren suçların ağır ceza mahkemelerinin bakmasını öngören düzenleme Meclis'te kavgalı bir oturumda kabul edildi.
AK Parti'nin önergeleri ile TBMM'de kabul edilen 3'üncü Yargı Paketine eklenen düzenlemeler ile CMK'nın özel yetkili mahkemelerin kurulması, görevlendirilmesi ve yetkileri ile ilgili 250, 251 ve 252'inci maddeler yürürlükten kaldırıldı. Böylece, özel yetkili mahkeme sistemi de bu düzenleme ile son buldu. Bu mahkemelerin görev alanına giren suçlar Terörle Mücadele Kanunu (TMK) nbsp;kapsamına alındı ve bu suçlara ağır ceza mahkemelerinin bakması öngörüldü. nbsp;
Ağır ceza mahkemelerine getirilen yeni kurallar çerçevesinde TMK kapsamındaki suçlarla ilgili soruşturma bu suçların soruşturma ve kovuşturmasında görevlendirilen Cumhuriyet Savcılarınca bizzat yapılacak. Bu savcılar, başka mahkemelerde veya işlerde görevlendirilmeyecek. nbsp;

MEVCUT DAVALAR ETKİLENMEYECEK
Özel yetkili mahkemelerin bünyesinde bulunan davalar, kesin hükümle sonuçlandırılıncaya kadar bu mahkemelerde bakılmaya devam olunacak. Bu davalarda yetkisizlik veya görevsizlik kararı verilemeyecek. Ancak kovuşturmaya ilişkin yeni getirilen hükümler ÖYM'ler için de geçerli olacak. ÖYM'lerin savcıları, yürütmekte oldukları soruşturmalara, HSYK tarafından yeni savcı görevlendirilinceye kadar, devam edecek. Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ, Ergenekon, Balyoz KCK ve şike gibi davaların şu anda görüldükleri mahkemelerde devam edeceğini belirterek, "Yeni soruşturmaları ise yeni mahkemeler yapacak. Usule ilişkin kaldırdığımız hükümler devam eden mahkemeler için de geçerli olacak. Yürüyen davalarda sanık lehine olan hükümler uygulanacak" dedi. nbsp;

DOĞRUDAN SORUŞTURMA
Devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak, Anayasal düzen ve bu düzene karşı işlenen suçlar, Meclis'in görevlerini kısmen veya tamamen askıya almak, hükümeti ortadan kaldırmak, hükümete karşı silahlı isyan, silahlı örgüt kurmak ve yönetmek örgüte silah sağlamak, devlete karşı suç işlemek için çete kurmak suçları, görev sırasında veya görevinden dolayı işlenmiş olsa bile Cumhuriyet savcılarınca doğrudan soruşturma yapılabilecek. nbsp;Bunun dışındaki suçlar için genel usul hükümleri uygulanacak.

ÜST DÜZEY BÜROKRATA İZİN ŞARTI
Doğrudan soruşturmaya bazı istisnalar da getiriliyor. nbsp;Buna göre MİT mensupları ile belirli bir görevi ifa etmek üzere kamu görevlileri arasından Başbakan tarafından görevlendirilenlerin soruşturulması Başbakanın iznine tabi olacak. Ancak, halen devam eden davalarda, sanığın taşıdığı kamu görevi sıfatı dolayısıyla hakkında soruşturma yapılabilmesi için izin veya karar alınması gerektiğini ileri sürerek durma veya düşme kararı verilemeyecek. nbsp;

ÖZGÜRLÜKLER HAKİMİ
Mevcut sistemde arama, el koyma, yakalama,gözaltına alma, tutuklama ve iletişimin tespiti gibi koruma tedbirlerine ilişkin kararların özel yetkili ağır ceza mahkemesi üyesinden alınması uygulamasından vazgeçiliyor. Yeni sistemde sadece bu işlere bakmak üzere özgürlükler hakimleri görevlendirilecek. Bundan böyle bu tür kararlar bu hakimler tarafından verilecek, itirazlar da yine bu amaçla görevlendirilen hakimler tarafından karara bağlanacak. nbsp;

MAHKEMELERİN GÖREV ALANLARI
Ağır ceza mahkemelerinin bakacağı suçlar ise şöyle sıralanıyor:
"Örgütlü uyuşturucu suçları, bu suçtan kaynaklanan malvarlığını aklama suçu, haksız ekonomik çıkar sağlamak için cebir ve tehdit uygulanarak işlenen örgütlü suçlar. Darbe, terör, silahlı örgüt, casusluk ve devlet sırlarını açıklama suçları"

TUTUKLAMA SÜRESİ DEĞİŞMEDİ
Terör, darbe, örgütlü suçlarda, tutuklama süreleri iki kat (En fazla 10 yıl) olarak uygulanacak. Bozdağ, bu hükümle ilgili olarak "Eğer bu maddeyi çıkarsaydık, Alpaslan Aslan tahliye edilirdi. Kamuoyunun çok rahatsız olduğu tahliyeler meydana gelirdi" değerlendirmesini yaptı. nbsp;

7 GÜNLÜK GÖZLATI SÜRESİ OLMAYACAK
Yeni düzenleme ile birlikte ÖYM'lerin tabi olduğu usul hükümleri de ortadan kalkmış oldu. nbsp;Bu düzenlemeler şöyle sıralanıyor:
Bundan sonra soruşturmanın gerekli kıldığı hallerde suç mahalli ile delillerin bulunduğu yerlere gidilerek soruşturma yapılamayacak. Toplu halde işlenen suçlara ilişkin gözaltı süresinin 7 güne kadar uzatılabilmesi hükmü yürürlükten kaldırıldı. ÖYM'lerin yargı çevresi içindeki genel ve özel bütçeli idarelere, kamu iktisadi teşebbüslerine, il özel idarelerine ve belediyelere ait bina, araç, gereç ve personelden yararlanmasına yönelik kolaylık da kaldırıldı. nbsp;Mahkeme, duruşmanın düzen ve disiplinini bozan sözlü veya yazılı beyan ve davranışlar hakkında yayım yasağı koymayacak. Türk Silahlı Kuvvetleri kıta, karargah ve kurumlarından istemde bulunulması halinde istemin, yetkili amirlikçe yerine getirilmesi istenmeyecek. nbsp;

DOSYANIN İNCELENMESİ KISITLANMAYACAK
Avukatların dosya içeriğini incelemesi veya belgelerden örnek almasının Cumhuriyet savcısının istemi üzerine hakim kararıyla kısıtlanması uygulamasına son verildi. Bu kanun kapsamında yer alan suçlardan dolayı yapılan soruşturmada avukatın terör örgütü mensuplarının örgütsel amaçlı haberleşmelerine aracılık ettiğine ilişkin bulgu veya belge elde edilmesi halinde, bir görevlinin görüşmede hazır bulundurulabileceği ve bu kişilere avukatın verdiği veya müdafiince bu kişiye verilen belgelerin hakim tarafından incelenebilmesi uygulaması da ortadan kaldırıldı.

TEK AVUKAT ŞARTI KALKTI
Şüphelinin kolluk tarafından ifadesi alınırken ve gözaltı süresinde bir avukat hakkı olduğuna yönelik hüküm de yürürlükten kalktı. Bozdağ, yeni düzenleme ile şüphelinin 3 avukattan yararlanabileceğini söyledi. nbsp;

29 İLDE AĞIR CEZA MAHKEMESİ KURULACAK
ÖYM'ler kaldırılmasına ilişkin yasanın yürürlüğe girmesinden sonra HSYK 29 büyük ildeki ağır ceza mahkemelerine yeni görevlendirmeler yapacak. HSYK hangi ildeki mahkemenin hangi suçlara bakacağını belirleyecek. Bir anlamda bölgesel darbe ve terör mahkemeleri kurulacak. Bu suçlara ilişkin soruşturmalar bundan sonra yeni mahkemelerde görülecek.

ÇOCUKLAR AĞIR CEZADA YARGILANMAYACAK
AK Partinin önergelerine göre çocuklar ağır ceza mahkemelerinde yargılanamayacak. Bu mahkemelere özgü soruşturma ve kovuşturma hükümleri çocuklar için uygulanmayacak. nbsp;

TOPLATMA, YASAKLAMA KARARLARI
31 Aralık 2011 tarihinde kadar mahkemeler, yetkili mülki iade amirlikleri ve diğer makamlarca verilmiş toplatma, yasaklama, dağıtım ve satışın engelleme kararları kanunun yayımı tarihinden itibaren altı ay içinde hükümsüz kalacak. nbsp;

İYİ HALLİ HÜKÜMLÜYE ERKEN TAHLİYE
Yasanın yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla koşullu salıverilmelerine bir yıldan az süre kalan ve açık ceza infaz kurumunda bulunan iyi halli hükümlüler, kalan cezalarını denetimli serbestlik kapsamında tamamlayabilecek. Adalet Bakanı Sadullah Ergin bu düzenlemeden 3 bin civarında hükümlünün yararlanacağını açıkladı. nbsp;