Erdoğan: Nihai amacımız yeni ve sivil bir anayasa

EBRU KARATOSUN
ANKARA

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İnsan Hakları Eylem Planı ile yeni ve sivil bir anayasa vurgusu yaparak “Eylem Planı’mızın nihai amacı, yeni ve sivil bir anayasadır. Yeni anayasa, herkesin anayasası olacak. Yeni anayasayı, milletimizin takdirine sunarak, Türkiye’nin önünde aydınlık bir dönemin kapılarını açmak istiyoruz” dedi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Beştepe’de İnsan Hakları Eylem Planı’nı şöyle açıkladı:

DAHA HIZLI ADIM ATIYORUZ
“İnsan Hakları Eylem Planı, 9 amaç, 50 hedef ve 393 faaliyeti içeren bir belge olarak ortaya çıktı. Dokuz amaçtan ilki ‘daha güçlü bir insan hakları koruma sistemidir.’ Avrupa Birliği ile bilhassa Vize Serbestîsi Diyaloğu’nda karşılanması beklenen hususlara yönelik çalışmalara da hız veriyoruz. Yine bu amaç başlığı altında Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru sisteminin etkinliğini artırmayı hedefliyoruz. ‘Geç gelen adalet, adalet değildir’ anlayışıyla, vatandaşımızın taleplerini ve sıkıntılarını daha hızlı, daha etkin, daha şeffaf bir şekilde çözecek adımları atıyoruz. Bu çerçevede, İnsan Hakları Tazminat Komisyonu, Anayasa Mahkemesine başvuruya gerek kalmaksızın, uzun yargılama zararlarını karşılayacak.

SAVCILARA COĞRAFİ TEMİNAT
İkinci amaç başlığı, ‘Yargı bağımsızlığı ve adil yargılanma hakkının güçlendirilmesidir.’ Kararların sadece adil olması yetmiyor, aynı zamanda makul bir sürede de verilmesi gerekiyor. Bunun için, hâkim ve savcılara coğrafi teminat sağ- layarak, hem yargı teminatını güçlendiriyor, hem de kararların hızlanmasını temin ediyoruz. İddianamelerin mağdur ve müştekilere de tebliği uygulamasını başlatıyoruz. Engelli, yaşlı ve yatağa bağımlı hasta vatandaşlarımıza, bulundukları yerden görüntülü iletişim teknolojileri vasıtasıyla ifade ve benzeri işlemleri yapabilme kolaylığı getiriyoruz.

OTUZ GÜNDE CEVAP
Üçüncü amacı, ‘hukuki öngörülebilirlik ve şeffaflıktır.’ İdareye yapılan başvurularda idarenin cevap verme süresini 60 günden 30 güne indiriyoruz. Adli ve idari yargıda itiraz, istinaf ve temyiz gibi kanun yollarına başvuru sürelerini yeknesak hâle getiriyoruz. Buna göre, istinaf ve temyize başvurma süreleri, gerekçeli kararın tebliğiyle başlayacak. Hâkim ve savcı yardımcılığını sisteme kazandırıyoruz.

İFADEDE ÖZGÜRLÜK
Eylem Planı’mızın dördüncü amacı, ‘ifade, örgütlenme ve din özgürlüklerinin korunması ve geliştirilmesidir. Diğer insanların haklarına saygılı şekilde yapılan eleştirilerin ve düşünce açıklamalarının soruşturma konusu olmaması için hâkim, savcı ve kolluk görevlilerine düzenli olarak eğitim verilmesini temin ediyoruz. İfade ve basın özgürlüğüne ilişkin standartları yükseltmek için gazetecilerin mesleki faaliyetlerinin kolaylaştırılmasına yönelik tedbirler geliştiriyoruz.

İZİNLİ SAYILACAKLAR
Hangi dine mensup olursa olsun, kamu ve özel sektör çalışanları ile öğrencilerin, kendi dinî bayramlarında izinli sayılmalarını sağlıyoruz. Nefret suçuna ilişkin soruşturma kılavuzları hazırlıyoruz, istatistik ve veri toplamı işlemlerinin daha sağlıklı yapılması için eğitim ve altyapıyı güçlendiriyoruz.

TUTUKLAMAYA ‘DELİL’ ŞARTI
İnsan Hakları Eylem Planı’nın beşinci amacı ‘kişi özgürlüğü ve güvenliğinin güçlendirilmesidir.  İktidara geldiğimiz 2002 yılında cezaevlerinde bulunanların yüzde 41’i tutuklu iken bugün bu oran yüzde 17’ye gerilemiştir. Bunun için, ‘tutuklamada ölçülülük ve orantılılık’ ilkeleri doğrultusunda, katalog suçların kapsamını daraltıyoruz. Katalog suçlarda ‘somut delile dayanma şartı’ geliyor. Eylem Planı’yla, sadece ifade vermek için mesai saati dışında yakalayıp gö-zaltına alma, otelde gecenin bir yarısı bulup gözaltına alma gibi uygulamalara son veriyoruz. İfade alma işlemleri artık 7 gün 24 saat yapılabilecek.

ŞİDDETE KARŞI MÜCADELE
Eylem Planı’mızın altıncı amacı, ‘kişinin maddi ve manevi bütünlüğü ile özel hayatının güvence altına alınmasıdır.’ Kişi güvenliğini sağlamaya yönelik mücadelenin en önemli unsurlarından biri de, aile içi şiddetle ve kadına karşı şiddetle mücadeledir. Tek bir kadının dahi şiddet mağduru olmadığı güne kavuşana kadar kurumlarımızın, sivil toplumun, medyanın ve toplumun tüm kesimlerinin işbirliğiyle, bu mücadeleyi sürdüreceğiz. Eşe karşı işlenen suçlarla ilgili öngörülen ağırlaştırıcı sebebi, boşanmış eşi de kapsayacak şekilde genişletiyoruz.

YÜKSELEN TOPLUMSAL TALEP VAR
'Yeni anayasa toplumsal taleptir' diyen Erdoğan şunları söyledi: Eylem Planı’mızın son amaç başlığı ‘insan hakları konusunda üst düzey idari ve toplumsal farkındalıktır.’ İnsan haklarına duyarlı çalışmalarıyla, emsallerine göre öne çıkan kamu görevlilerini ödüllendiriyoruz. Hâkim, savcı ve avukat adaylarına Anayasa Mahkemesinde staj imkânı getiriyoruz. Hâkim ve savcılar ile kamu görevlileri için sosyal medya etik ilkelerini, tarafsızlık anlayışını esas alarak belirliyoruz. İnsan hakları farkındalığını idarenin kapalı devre bir faaliyeti olarak görmüyor, bu işi vatandaşlarımızla etkileşim içerisinde yapıyoruz. Eylem Planı’mızın nihai amacı, yeni ve sivil bir anayasadır. Türkiye’nin demokratik ve ekonomik kalkınma mücadelesinde kat ettiği mesafe ve yükselen toplumsal talep, yeni anayasa ihtiyacını artık ertelenemez hâle getirmiştir. Yeni anayasa, herkesin anayasası olacaktır. Diğer partilerin ve kesimlerin teklifleriyle nihai şeklini vereceğimizi ümit ettiğimiz yeni anayasayı, milletimizin takdirine sunarak Türkiye’nin önünde aydınlık bir dönemin kapılarını açmak istiyoruz.

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN: 'GİT DAVANI AÇ, KAZAN'A SON!
Cumhurbaşkanı Erdoğan "İnsan Hakları Eylem Planı’nın yedinci amaç başlığı ‘Mülkiyet hakkının daha etkin korunmasıdır’. Mülkiyet hakkı, vatandaşımızın sosyal ve ekonomik yönden gelişimini temin eden temel bir haktır. İdarenin, haklı olduğu belli olan vatandaşa ‘Git davanı aç, kazan öyle gel’ şeklinde özetleyebileceğimiz tavrına son veriyoruz.
Çocuk mahkemelerindeki duruşma salonlarını, çocuk dostu olacak şekilde tasarlıyor, duruşmalara hâkim, savcı ve avukatların cübbe giymeksizin katılımına imkân sağlıyoruz" dedi.