Osmanlının köklerine götüren kareler

Murat Öztekin

Karakeçili Yörükleri için “Bunlar benim öz hemşehrilerimdir” diyen Sultan Abdülhamid’in, Türklüğe dair araştırmaları, ilk defa ortaya çıkan fotoğraf kareleriyle gözler önüne seriliyor. Sultan Abdülhamid’in emriyle, 1886 yılında Osmanlının kurulduğu topraklarda çekilen ve Yörükleri merkezine alan fotoğraflar bir sergiyle gün yüzüne çıkıyor. Almanya şansölyesi Otto von Bismarck’a hediye edilen ve daha sonra Ömer Koç Koleksiyonu’na dâhil olan bu karelerden ve resimlerden meydana gelen 3 ciltlik albüm, “Tarihin Merkezine Seyahat: Fotoğraf ve Osmanlı Tarihinin Yeniden Keşfi (1886)” adlı sergiyle sanatseverlerle buluşuyor. Sergi,  yarın Koç Üniversitesi Anadolu Medeniyetleri Araştırma Merkezinde (ANAMED) kapılarını ziyaretçilere açıyor.

132 YILLIK ALBÜMLER
Sultan Abdülhamid Han’ın Türklüğe duyduğu alaka sergideki fotoğraf karelerine yansıyor. Osmanlının kurucu kolu Kayılarla yakın akraba olan Karakeçili Yörüklerinin saf kültürleri, 132 yıllık resim ve enstantanelerde görülebiliyor. Üç albümün, Ahmed Emin liderliğindeki fotoğrafçıların yanı sıra meşhur ressam Hoca Ali Rıza’nın emekleriyle meydana geldiğini söyleyen serginin küratörlerinden Ahmet Ersoy “Sultan’ın emriyle, Bursa, İznik ve Söğüt gibi Osmanlının kurulduğu topraklara bir keşif seyahati yapıldı. Bu seyahatte 15 albümlük bir koleksiyon meydana geldi. Albümlerden üçü Bismarck’a hediye edildi, diğerleri Yıldız Sarayı’nda kaldı” ifadelerini kullanıyor.
Fotoğrafların metinlerinde enteresan bilgilerin yer aldığını kaydeden Ersoy “Bu, Anadolu’daki göçerlere ait o zamana kadar yapılmış en büyük çalışma. Karelerde yeni iskân edilmiş Yörükler görülüyor; kabilelerinin, hayat tarzlarına dair enteresan bilgiler yer alıyor” diyor.

Karakeçililerin izleri sürülmüş
“Bu fotoğraflar aslında Sultan Abdülhamid’in, Osmanlının köklerine olan merakının neticeleri” diyen Ahmet Ersoy sözlerine şöyle devam ediyor: “O yıllarda hem imparatorluğun ortaya çıktığı topraklar hem de Türklerin kökenine dair bir araştırma yapılmış. ‘Halis Türk’ tipini merak eden Sultan, fotoğraflar yoluyla Karakeçilileri keşfetmek istemiş. Sultan Abdülhamid’in, Kızılderili fotoğrafları topladığı da biliniyor.”