Mevzu karışık! Beyazperdenin 'psikolojik' filmleri

MURAT ÖZTEKİN

Senaristlerin gözdesi şizofreni olmakla birlikte bipolar bozukluk, depresyon ve takıntı gibi psikolojik rahatsızlıklar meşhur filmlere mevzu oldu. Psikolojiye dair farkındalıkları artıran o filmlerden bazıları kültleşti. Madem bugün Dünya Meditasyon Günü, biz de psikolojik rahatsızlıkları işleyen filmleri hatırlayalım...

AKIL LABİRENTİ
Yönetmen Ron Howard’ın yaşanmış bir hayat hikâyesinden sinemaya taşıdığı “Akıl Oyunları”, psikolojiye dair film denilince ilk akla gelenlerden. Russell Crowe’un başrolde olduğu eserde, matematik dâhisi John Nash’in şizofreniyle inşa ettiği sahte dünyasındaki kavgalara odaklanılıyor. Dokunaklı sahneleriyle akıllara kazınan film, aklın değil kalbin rehberliğini öne çıkarıyor.

HAYAL Mİ HAKİKAT Mİ?
Martin Scorsese’nin başrolüne Leonardo DiCaprio ile Mark Ruffalo’yu koyduğu “Zindan Adası”, bir adada kaybolan akıl hastasının peşine düşen iki polis memurunun garip arayışını işliyor. Hayal ve hakikatin iç içe geçtiği film, seyircinin merak duygusunu devamlı diri tutuyor ama kesin cevaplar da vermiyor... Popülerliğine rağmen Oscar’a aday dahi olmayan “Zindan Adası”; hayat gibi karanlık ve girift...

EMILY'NİN DRAMI
Kocası hapse düşen Emily, depresyona girince çareyi tıbbi yardım almakta buluyor. Ancak genç kadın, anlaşılmaz bir şekilde kendine ve etrafındakilere zarar vermeye başlıyor... Yönetmen Steven Soderbergh’ün  “Acı Reçete”si psikoloji temelli, böyle bir psikolojik gerilim sunuyor. Yönetmenin orta düzeyli işlerinden biri olan film, ilaç sektörünün günahlarını ortaya döktüğü gibi büyük sürprizler de taşıyor.

FANTASTİK SEYAHAT
Hem yönetmen Richard Kelly’nin hem de aktör Jake Gyllenhaal’un adını duyurduğu film olan “Donnie Darko” bir liselinin yaşadığı sıra dışı olayları mevzu ediniyor. Eser, Donnie’nin hayali arkadaşları üzerinden seyirciyi boyutlar arası yolculuğa çıkarırken bunu psikolojik vurgularla yapıyor. “Haşarı” bir üslubu olan film, fazlasıyla “nevi şahsına münhasır”...

MAZİ ÖRÜMCEK AĞI
Kanadalı yönetmen David Cronenberg’ün “Örümcek” filmi ise bir adamın mazisinden gelen şizofrenik travmalarına odaklanan, basit görünen ama derinlikli ve bir o kadar da rahatsız edici bir eser. Ralph Fiennes’ın canlandırdığı adını dahi bilmediğimiz adam, akıl hastanesinden çıkıp salaş bir otele yerleşir. Otelde hafızasından silinen acıları yeniden hatırlamaya başlar ve hatıralarından hayali bir örümcek ağı örer...

TAKINTILI DOLANDIRICI
Başrolünde Nicolas Cage’in olduğu “Üçkâğıtçılar” ise obsesif kompulsif bozukluğa dair bir film... Usta dolandırıcı Roy, ortağıyla birlikte farklı yöntemler bulsa da temizlik takıntısı yüzünden “iş” yapamaz hâle gelmiştir. Artık hayatı kararınca bir psikoloğun kapısını çalmak mecburiyetinde kalır. Terapiler sonrasında bambaşka bir adama dönüşen Roy, varlığından bile haberdar olmadığı biriyle tanışacaktır...

KARANLIK PSYCHO
Gerilim filmlerinin usta yönetmeni Alfred Hitchcock'un “Psycho” filmi de saplantılı hâllerin şizofreniye doğru nasıl ilerlediğini çarpıcı bir şekilde gösteren filmlerden. Eser normal görünümüne rağmen ağır şizofreni hastası olan Norman Bates’in annesiyle olan münasebeti üzerine kurulu. Sinemanın klasikleri arasına yerleşen Hitchcock şaheseri, karanlık atmosferiyle seyirciyi sarsıyor.

KRAL DA OLSAN...
Yönetmenliğini Tom Hopeer’ın yaptığı “Zoraki Kral”, İngiliz aristokrasisinden psikolojik bir hikâye sunuyor... VI. George, babasının ölümünden sonra tahta geçmiştir ama sosyal fobisi yüzünden halkına hitap edememektedir. Ülkesi savaştayken kâbus gibi günler yaşayan Kral, kekemeliği yenmek için bir terapiste başvurur... Dört Oscar’lı eser, kapalı kapılar ardından tesirli ve farkındalık meydana getirici bir hikâye anlatıyor.

PEKİ YA, YERLİLER?
Psikolojik problemleri merkezine yerli filmler de mevcut. Yönetmen Mustafa Altıoklar’ın bir dizi cinayet hadisesi üzerinden ilerleyen “Beyza’nın Kadınları” onlardan biri. Tunç Başaran’ın “Kaçıklık Diploması” ise bipolar bozukluğu olan bir kadını merkezine alıyor. Ceylan Özgün Özçelik’in “Kaygı”sı, Halit Refiğ’in “Teyzem”i, Çağan Irmak’ın “Mustafa Hakkında Her Şey”i ve meşhur “Anayurt Oteli” bazı yönleriyle bu çerçevede adı geçecek Türk sinemasından örnekler olarak göze çarpıyor.