Kırk yılın popüler kültür hafızası
“100. Yılında Cumhuriyet’in Popüler Kültür Haritası” adlı serinin üçüncü kitabı, Türkiye’nin son 43 yılında yaşanan enteresan kültür sanat olaylarını alfabetik maddelerle bugüne taşıyor...
Kitap fuarlarının doğuşu, yerli dizilerin dünyaya uzanan macerası, yükselen pop müzik, basındaki ansiklopedi savaşları, CD ve cep telefonu furyası, KDV, sakal yasakları, ay yıldız modası, tarih dizisi münakaşaları… Yapı Kredi Yayınlarından çıkan “100. Yılında Cumhuriyet’in Popüler Kültür Haritası” adlı kitap serisinin 1980-2023 yıllarını içine alan üçüncü ve son eseri “Yollar Bize Memleket”, yukarıdaki gibi pek çok başlık altında Türkiye’nin son 43 yılının kültür dünyasını merceğine alıyor.
Derya Bengi ile Erdir Zat’ın hazırladığı eser, adını Yeni Türkü’nün “Dönmek” adlı şarkısından alıp unutamadığımız hadiselerinin yanında hafızamızdaki yeri küllenen olayları da enteresan yönleriyle bize hatırlatıyor. Kitap, askerî idareden serbest ekonomiye geçilen yıllarda globalleşen kültür hayatını ve Türk insanın modernleşmesini, sol perspektiften bugüne aktarıyor. Eserdeki alfabetik maddeler, gazete ve dergilerden seçilen aykırı kupürlerle okuyucuya sunuluyor.
Kağızman kökenli Bob Dylan...
KIŞLA HAVASI
Kitapta enteresan çok şey var: Mesela 12 Eylül 1980 Darbesi’nin askerî vesayet günlerinde müzik listelerinin ilk sırasına Atilla Atasoy’un “Kışla Havası” adlı eseri yerleşiyor.
Brezilya ve Meksika dizileri ise, iç savaşın ucundan dönen ve darbeyle sarsılan Türk halkının ruh hâline uygun düşüyor. Öyle ki “Köle Isaura”, “Küçük Hanım” ve “Yalan Rüzgârı” gibi diziler yüzünden çocuklarını yabancı isimlerle çağıran kadınlar ortaya çıkıyor. Sonrasında ise aynı yoldan Türk dizileri ilerliyor. “Muhteşem Yüzyıl” dizisi ise hem reyting hem de şikâyet rekortmeni oluyor. Aynı zamanda yerli tarih dizilerinin fitilini ateşliyor. “One Minute” çıkışından sonra ise Arap dünyasında Türk dizilerinin önü açılıyor.
AYASOFYA TARTIŞMALARI
Ayasofya tartışmaları da 1980’den sonra artıyor. 1981 yılında yönetmen Halit Refiğ’in TRT için hazırladığı “Yorgun Savaşçı” dizisinin Ayasofya sahnesi, devrin Kültür Bakanının engeline takılıyor. Millî Güvenlik Kurulundan zor bela izin koparılınca 3 buçuk dakikalık sahne çekilebiliyor.
“Yorgun Savaşçı”nın Ayasofya sahnesi...
KİTAP FUARININ DOĞUŞU
Türkiye’de ilk uluslararası kitap fuarı da 12 Eylül darbesinden iki sene sonra ortaya çıkıyor. TÜYAP’ın Tepebaşı’nda bir otelin giriş katında başlayan kitap fuarı macerası, beklenenin aksine büyük rağbet görüyor. Marksist kökenli Garaudy’nin Müslümanlığı kabul edip fuarın ikincisinde konferans vermesi ise büyük yankı uyandırıyor. İlerleyen yıllarda da kitap fuarları, özgürlük meseleleriyle sağ ve sol kesimin tartışma sahası oluyor. Fuar, polis baskını da yiyor.
1990’lı yıllarda pop patlaması oluyor. Politikadan uzak tutulan gençlik, “Aboneyim abone…”, “Kıl oldum abi!” gibi şarkılar yüzünden bu defa pop’a saplanıyor. Bugün mizah konusu yapılan pek çok garip şarkı o günlerde her yerde çalınıyor.
Sanatçı Bob Dylan’ın Kağızman kökenli olduğu, biyografik kitabı 2004’te yayımlanınca Türkiye’de duyuluyor. Dylan’ı konsere davet edenler, Türk tipine vurgu yapanlar, hatta ölen kocasına benzetenler basında geniş yer buluyor.
Popüler olan “Köle Isaura” dizisi...
J. PAGE, KORSAN CD’SİNİ İSTİKLAL’DE BULDU
Kasetlerin 2000’lerde ölüp CD imparatorluğunun yükselişi ve korsanı tetiklemesi de garip hadiseleri beraberinde getiriyor. İlk yerli müzik CD’sini Gülden Karaböcek çıkarıyor. Led Zeppelin’in gitaristi Jimmy Page’in İstiklal Caddesi’nde kendi korsan CD’sini satılırken görüp alıp kaçması enteresan bir anektod olarak kitapta yer alıyor.
2013 yılında Emek Sinemasına dair tartışmalar, dizi repliklerinde bile yer bulup dokümanter filme yansıyor. MURAT ÖZTEKİN'İN HABERİ
'da Takip Edin!
