Sanat dünyasının tecrübeli isimleri çocukluk bayramlarını anlattı
Bugün bayram… Her ne kadar son aylarda büyük felaketler yaşasak da içimizde eski günlerden gelen çocuksu bir mutluluk var… Ancak her geçen gün, bayram kültüründen bir şeyler kaybediyoruz. Bu yüzden “O eski bayramlar…” diye başlayan sözler, klişe olsa da pek çok hakikat barındırıyor!
MURAT ÖZTEKİN'İN HABERİ - Sanat dünyasının usta isimlerine “o eski bayramlarını” sorduk. Zafer Algöz, Zihni Göktay, Fuat Güner, Nevra Serezli, Özdemir Erdoğan, Altan Erkekli ve Ulvi Alacakaptan Türkiye gazetesinin sorularını cevaplayarak çocukluklarındaki bayramlarda neler yaptıklarını, eski âdetleri ve hatıralarını anlattılar.
> ZAFER ALAGÖZ: BAYRAMLIK BOTLARIM SOBADA YANMIŞTI
Usta oyuncu Zafer Algöz “Çocukluğumun bayramları muhteşemdi” diyor ve sözlerine şöyle devam ediyor: Eski bayramlarda nezaketen ev ziyaretleri yapılırdı. Önce yaşı küçük olan aileler, büyüklere giderdi. Sonra daha büyük aileler, hiç üşenmeden bayramın sonraki günlerinde onlara iade-i ziyarette bulunurdu. Şimdi aynı apartmanda oturanlar bile birbirine “merhaba” demiyor. Biz de yaşlılardan aynı sözü duymuştuk ama maalesef bayramların eski tadı kalmadı. Bu bayram ise biraz daha hüzünlüyüz; 11 ilimizde büyük bir felaket yaşadık. Allah bundan sonraki bayramlarımızı güzelleştirsin.
Usta oyuncu Algöz, bir bayram hatırasını ise şu sözlerle dile getiriyor: Trabzon’dayken babam bana bayramlık beyaz bir bot almıştı. Gezdikten sonra kurusun diye sobanın kuzinesine koydum. Tabii, çıkardığımda simsiyah olmuştu. O kadar üzülmüştüm ki…
> ZİHNİ GÖKTAY: BAYRAM SABAHI CAMİDE KAYBOLDUM
Usta tiyatro ve sinema oyuncusu Zihni Göktay ise “Geçmiş zaman olur ki hayali cihan değer...” deyip Fatih’te geçen çocukluk bayramlarını şu sözlerle anlatıyor: II. Dünya Savaşı’nın sonrasında büyüdüm. Çok zor şartlar vardı ama mutluyduk. O zamanlar iki katlı kâgir evler vardı. Ramazan çok tatlı geçer, her şey usulüne göre yaşanırdı. Sonra bayram namazında Peygamberimizin sakal-ı şerifi ziyaret edilirdi. Hatta bir defasında sakal-ı şerif ziyaret ederken babamın elini bırakıp kayboldum. Allah’tan evi tarif edebildim. Tabii, evde herkes telaşlanmıştı…
Eski bayram sofralarını da dile getiren Göktay “Bayramda sofralar kurulur, evde yapılan revani ve baklava gibi tatlılar ikram edilirdi. Etler de kuyumcuda değil, kasapta satılırdı! Bunlarla kurulan mütevazı sofralarda yakınlarla yemek yenirdi. Artık bayramları yozlaştırdılar” diyor.
> ÖZDEMİR ERDOĞAN: ERKEKLERE HARÇLIK, KIZLARA MENDİL...
İstanbul’da büyüyen usta sanatçı Özdemir Erdoğan da “Eskiden bayramlarda erkek çocuklar olarak el öper harçlık alırdık. Kızlara daha ziyade mendil gibi şeyler verilirdi. Bayram harçlıklarımızla da eksiklerimizi tamamlardık. Çünkü babam memurdu ve harçlıkları iyi değerlendirmemiz lazımdı. Benim zamanımda lunaparklar yoktu, İtalyan sirkleri gelirdi. Bazen bayrama tesadüf eden o sirklere giderdik. Ancak ben o hayvanlara çok üzülürdüm” diyor. Eskiden aileler arasında büyük bir sıcaklık olduğunu söyleyen Erdoğan “Bayramlarda geç vakitlere kadar evimizin önünde oynardık. En önemlisi sakin bir ortamda bayram yapardık. Herkes birbirine giderdi. Bugünkü hayat şartları ise maalesef aileleri dört bir yana savurdu. O bakımdan hep beraber bayram yaşama imkânı azaldı. Aile sıcaklığını, maatteessüf kaybettik” şeklinde konuşuyor.
> ALTAN ERKEKLİ: KUŞDİLİ ÇAYIRI'NDA COŞKUYLA KUTLARDIK
Eski bayramları hüzünlü bir şekilde anlatan tecrübeli oyuncu Altan Erkekli ise “Daha çok mahalle kültürünün olduğu, insanların fedakârca yaşayıp bayramı kutsal gördükleri zamanlardı. Ben Kadıköy Koşuyolu’nda büyüdüm. Kuşdili Çayırı’nda bayram yeri kurulurdu. Lunapark gibi yerlere çeşitli oyuncaklar getirilir, insanlar omuz omuza olmanın mutluluğunu ve coşkusunu yaşardı. Şimdi onların hiçbiri yok. Artık bayramlar turizm sektörüne katkı sağlayan ara tatiller gibi görülüyor. Hâlbuki akrabalar, komşu ve tanıdıklarla beraber o anı paylaşabilmekti bayram… Mesela Kurban Bayramı’nda Allah’a adanan kurbanın dağıtılması, bir dayanışma örneğiydi. Yani bayramlar, dinsel gereklerin daha çok yerine getirildiği günlerdi. Şimdi toplum, bayram geleneklerinden uzaklaştı” diye konuşuyor. ,
> ULVİ ALACA KAPTAN: IHLAMUR KASRI'NIN ÖNÜ BAYRAM YERİYDİ
Beşiktaş’ta büyüyen oyuncu Ulvi Alacakaptan “74 yaşındayım ve çok güzel bayramlar yaşadım. Çocukluğum ve ilk gençliğim Beşiktaş’ta geçti. Şimdi kimse bilmez ama Ihlamur Kasrı’nın önü çayırlıktı ve orası bayram yeri olur, cambazlar gelirdi. Eskiden çocuklar bayramların başrolündeydi; en çok onlar hissederdi bayramları. Ben de bayramlık ayakkabılarını koynuna alıp yatan çocuklardan biriydim” diye konuşuyor. Eski bayram kültürünün kaybolduğunu söyleyen Alacakaptan “Ancak aslında önce üç şeyi kaybettik: Mahalle, komşu ve misafir... Bunları yitirdiğimiz için bayramları da kaybettik! Mahalle toplumun en canlı birimlerindendi. Kapı komşularının eksikleri tamamlanırdı ve evlerden misafir eksik olmazdı” ifadelerini kullanıyor.
> FUAT GÜNER: BÜTÜN AKRABALAR BİR EVDE TOPLANIRDI
Çocukluğunun Kalamış’ta geçtiğini söyleyen MFÖ’nün üyesi müzisyen Fuat Güner ise “Bayram sabahlarında babam beni erkenden kaldırır, beraber camiye namaza giderdik. Sonra babaanneler, beybabalar ve diğer yakın akrabalar bir evde toplanırdı. Biz çocuklar yer sorasında, büyükler ise masa da yemek yerdi. Bize mendil, şeker gibi bayram hediyeleri verilirdi. Evdeki eğlencenin dışında pek bir şey yapılmazdı. Genelde bayramı evde geçirirdik. Malumunuz babam, fotoğraf sanatçısı Sami Güner. Kendisi devamlı seyahat ederdi. Bazen bayram için eve geldiğinde bizi Uludağ’a kar kayağı yapmaya götürürdü” diye konuşuyor.
> NEVRA SEREZLİ: ESKİDEN HEP EVDEYDİK, ŞİMDİ TURNEDEYİM
Çocukluğu İstanbul Bebek’te geçen Nevra Serezli ise “Aile ile birlikte bayram kutlardık. Çocukken komşuların ellerini öper, bayramlarını tebrik ederdik. Bizim zamanımızda öyle bayram seyahatine falan gitmek olmazdı. Bayram yerlerine de gidilmez, her şey aile içinde kutlanırdı” diyor. Ancak bugünlerde “Ağaçlar Ayakta Ölür” adlı tiyatro oyunun turnesi için Anadolu şehirlerini dolaşan Serezli “Ama şimdi turnedeyim. Bu yaşımda çalışarak bayramı kutluyorum!” ifadelerini kullanıyor.
BU VİDEO DA İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
'da Takip Edin!
