Van’da Acem dönüşümü: Gündüz ticaret, gece eğlence
Doğunun incisi Van, turizm potansiyeliyle göz dolduruyor. Şehir özellikle İran’dan yoğun ziyaretçi çekiyor. Gelenler esnafın yüzünü güldürüyor. Ancak onlardan şikayetçi olan da var. İranlılardan sonra bar ve disko sayısının arttığını söyleyen halk, şehirlerinin ahlaken dönüştüğünü ifade ediyor.
MAHMUT ÖZAY'IN HABERİ
Türkiye’nin huduttaki üç şehri, bir süredir çok konuşuluyor.
Batıdaki Edirne Bulgarların, kuzeydoğudaki Artvin Gürcülerin, doğudaki Van ise İranlıların yoğun ilgisi altında.
Döviz kurundaki artış, Türkiye’yi komşuları için ucuz alışveriş merkezi yaptı.
Ne var ki Van’daki ilgi diğer şehirlerimizden biraz farklı. Çünkü, İranlılar hem işin ticaretinde hem eğlencesinde.
Rejim baskısından kaçanlar, soluğu Van’da alıyor. Öyle ki bu durum yerli halkın alışkanlıklarını bile değiştirmiş.
Bu dönüşümü, tarihî şehrin cadde ve sokaklarına inerek yerinde gözlemledik.
Van’ın merkez nüfusu 480 bin civarında. Şehre yılın ilk dokuz ayında gelen İranlı turist sayısı ise 400 bin... Yani Vanlı yıl içinde nüfusu kadar İranlı ağırlıyor.
Van’da İranlıların açtığı iş yerlerinin sayısı artıyor. Onlardan birini ziyaret ettik.
ÇARŞAFLAR ÇIKIYOR
Saray ilçesindeki Kapıköy Sınır Kapısı’ndan giriş yapan turistleri sınırda servisler karşılıyor. Araçlara binen İranlılar şehrin işlek yerlerine dağılıyor. Ziyaretçiler genellikle gün içinde alışveriş merkezlerini tercih ediyor. Giyim ve makyaj malzemesi en çok satılan ürünler. Esnaf, alışverişten memnun. Kime sorsan aynı şeyi söylüyor “Onlar can suyu oluyorlar” diyor. Turistler nakit ödemeyi tercih ediyor. Bu da başka bir memnuniyet verici durum.
Dükkân camlarında Farsça yazılar göze çarpıyor. Farsça bilen eleman arayan işletmelerin sayısı artmış. Bu ilgi, bölgedeki dil kurslarını da harekete geçirmiş. Şehirde Farsça kurs veren 5 merkez bulunuyor.
500 LİRAYA GÜNLÜK ODA
Van’a tur şirketleri aracılığıyla gelenlerin sayısı da fazla. Oteller İranlı turist kaynıyor. Bu durumu fırsat bilen bazı emlakçılar sadece İranlıların konaklayacağı apart evler açmış; günlük 500 TL’ye oda kiralıyorlar. Buna rağmen kimisi şikâyetçi. “İranlılar kısa süreli kalıyorlar” diyor, tatilin uzaması gerektiğini ifade ediyorlar.
DİSKOLARI BİLE AYRI
İranlıların Van’ı tercih etmelerinin en büyük sebeplerinden biri eğlence. Ülkelerinde istediklerini yapamadıklarını ama Türkiye’de özgür olduklarını söylüyorlar. Nitekim, sınırı geçer geçmez çarşaflar atılıyor, etekler kısalıyor, makyajlar yapılıyor. Doğulu geldikleri sınırdan Batılı çıkıyorlar. Sınırdan servis çeken şoförler “Arabaya biner binmez birçoğu başörtülerini çantalarına koyuyor. Kıyafetler hemen değişiyor” diyor.
Yatılı misafirler gündüz alışverişinden sonra gece gazino, disko, barlara akın ediyor... Van’da sadece İranlıların girebildiği eğlence mekânları oluşmuş. Şehrin işlek noktalarında Breaking Disco, Festa veya Favori Club afişleri asılı. Köşe başlarında diskoların tanıtımı için stant açıp broşür dağıtan gençler dikkat çekiyor. Mekânlara giriş ücreti 50 TL. Eşsiz gelinirse fiyat 200 TL’ye çıkıyor.
GENCİ YAŞLISI GELİYOR
Esnafa “Buralara daha çok gençler mi takılıyor?” diye soruyoruz. “18’den 70’e kadar her yaş var” cevap veriyorlar. 23.00’te başlayan eğlenceler, sabaha kadar sürüyor. Diskolardan taşan ışıklar, sokakları aydınlatıyor. Turistlerin alkol tüketiminin çok olduğunu öğreniyoruz. Ziyaretçiler meyve tabağı ve nargileyi çok seviyorlar.
Bu mekânlarda nadir de olsa Türk müziği çalınıyor. Arada Tarkan, Mahsun Kırmızıgül ve İbrahim Tatlıses’i dinliyorlar. İranlılar kültür turizmini pek sevmiyor, bu yüzden kendi müzikleriyle eğlenmeyi çok istiyorlar.
Bu arada ameliyat ve check-up için gelenlerin sayısı da çok fazla. Saç ekimi ve burun estetiği ameliyatı özelikle popüler...
SEKÜLER TARTIŞMASI SÜRÜYOR
Konuşmayı pek tercih etmeyen İranlıların en büyük endişesi: İran istihbaratı... Ülkelerine döndüklerinde başlarına bir şey geleceği korkusuyla sessiz kalmayı tercih ediyorlar.
Esnaf her ne kadar memnun olsa da Van’da içten içte şikâyet var. Muhafazakâr kimliğiyle bilinen Van’ın sekülerleşmesi tartışması yapılıyor. Kimisi İranlıların gelmesiyle şehirde alkol ve barların sayısının arttığı şikâyetinde bulunuyor. Van İslami Dayanışma Platformu yetkilileri “Esnafımız ticaretini yaparken toplumun ve özellikle gençliğin İslami ve ahlaki değerlerden uzaklaşıp ifsada uğramasına izin vermemeli. Bu yangına hep birlikte su serpelim, yoksa alevler herkesin hanesini saracak” diyerek vatandaşı toplumsal çöküşe karşı durmaya ve destek vermeye davet ediyor.
'da Takip Edin!
