Türkiye'den Rusya'ya İdlib uyarısı: Felaket olur

Esad rejiminin muhaliflerin son kalesi olan İdlib’e operasyona hazırlandığı iddia edilirken diplomasi trafiği de hızlandı. Geçtiğimiz hafta Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ve MİT Başkanı Hakan Fidan Rusya’ya kritik bir ziyaret gerçekleştirmişti. Dün de Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ile Moskova’da bir araya geldi.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Savunma Bakanı Sergey Şoygu ve Kremlin'in Suriye Özel Temsilcisi Aleksandr Lavrentyev'in de katıldığı görüşmenin basına açık bölümünde açıklamalarda bulunan Putin, "Türkiye ile ilişkilerimiz giderek daha derin ve kapsamlı bir özellik kazanıyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'la düzenli olarak buluşuyoruz" dedi.

Rus lider, iki ülke arasında ekonomik alandaki işbirliğinin giderek daha da derinleştiğine, bölgesel sorunlarla ilişkili hususların çözümü ve Suriye krizi gibi yüksek öneme sahip sorunların çözümü konularındaki iş birliğine de dikkat çekti.

Görüşmenin ardından ortak basın toplantısında konuşan Çavuşoğlu, İdlib’de 3 milyondan fazla sivil yaşadığını ve teröristlerle sivillerin ayırt edilmesi gerektiğinin altını çizerek, “Bizim için terör örgütlerinin hepsi aynıdır. Hepsiyle de mücadele etmek gerekiyor. Diğer taraftan, burada askeri bir çözüm bir felaket olur. Sadece İdlib bölgesi için değil, Suriye’nin geleceği bakımından da bir felaket olur.” şeklinde konuştu.

İdlib’in Astana anlaşması içinde geri kalan tek çatışmasızlık bölgesi olduğunu vurgulayan Çavuşoğlu, bölgedeki radikal grupların, ılımlı muhalefet ile oradaki sivil halkı rahatsız ettiğinin altını çizdi. Çavuşoğlu, bu radikal grupların etkisiz hale getirilmesinin herkes için önemli olduğunu söyledi.

Rus mevkidaşıyla görüşmesinde Suriye konusunu ele aldıklarını belirten Çavuşoğlu, “Suriye’de bir taraftan ateşkesi devam ettirmek için, Astana anlaşmasını ve ruhunu devam ettirmek için birlikte çalışmaya devam etmemiz lazım. Diğer taraftan siyasi süreç için çabalarımızı da artırmamız gerekiyor” ifadelerini kullandı.

Çavuşoğlu, “Bir an önce Anayasa Komisyonu’nun oluşturulması ve çalışmalara başlaması Suriye’nin geleceği için önemlidir” şeklinde konuştu.

İlerleyen günlerde Türkiye, Rusya ve İran heyetlerinin Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura ile bir araya geleceğini bildiren Çavuşoğlu, Astana formatındaki toplantıların bir an önce yapılmasının faydalı olacağını kaydetti.

İki ülke askerleri ve istihbaratının bu konuda nasıl birlikte çalışabileceği üzerine görüşmeler yaptıklarını kaydeden Çavuşoğlu, karşılıklı iş birliğinin sadece Suriye ile sınırlı olmadığının da altını çizdi.

Bakan Çavuşoğlu, bu konuda iki ülkenin birlikte çalışması gerektiğini ifade ederek, şunları kaydetti:
“Bazı radikal grupları etkisiz hale getirmek için tüm İdlib’e saldırmak, yine yüz binlerce insanın ölümüne sebep olmak demektir ve 3,5 milyon insanın tekrar evini terk etmesi demektir. Bu tam bir felaket olur, insani dram olur.

İdlib’e saldırmanın hem Türkiye’nin hem de Rusya’nın Suriye konusundaki güvenilirliğini yok edebileceğine vurgu yapan Çavuşoğlu, “O nedenle, İdlib’e saldırmak yerine birlikte ne yapabiliriz, endişeleri nasıl ortadan kaldırırız ve buranın istikrarını nasıl koruruz bu konuda çalışmamız lazım.” ifadelerini kullandı.

Lavrov ise İdlib’de yalnızca sivillerin değil, silahlı muhaliflerin de olduğu iddiasında bulundu. Lavrov, “Bu bölgeyi kontrol altına almaya çalışıyorlar. Bu konuda Rus ve Türk savunma bakanları da bugün bir görüşme gerçekleştirdi. İstihbarat birimlerimiz de temas halinde. Suriyeli sığınmacıların evlerine dönmesi için de Rusya ve Türkiye ortak çaba sarf edecek” değerlendirmesinde bulundu.

Vize müjdesi
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, mevkidaşı Mevlüt Çavuşoğlu’yla görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada, Moskova ve Ankara’nın vize rejimini basitleştirmek amacıyla bir danışma mekanizması kurulması konusunda anlaşmaya vardığını ifade etti. Lavrov, “Rusya tarafı olarak farklı kategorilerdeki Türk vatandaşları için vize rejiminin basitleştirilmesiyle ilgili müzakerelere hazır olduğumuzu teyit ettik ve en kısa sürede bu konuyu ele alacağız. Bu konuda anlaşmalar hazırlanması için danışma mekanizması kurulması konusunda mutabakat sağladık” dedi.

Hususi pasaportların vizesiz olarak Rusya’ya giriş yapabilmesi için yürütülen çalışmalarda sona gelindiğini belirten Lavrov, yakında bu uygulamanın da hayata geçirileceğini belirtti. Lavrov “Uzmanlarımıza talimatlar verilecek. Atılacak adımlar görüşülecek. Mutabakat sağlamak o kadar zor değil. Örneği tır sürücüleri zorluk çekiyor. Bunu çok hızlı yapabileceğiz. Hususi pasaport taşıyıcılar, hizmet pasaportlarının yanı sıra bunlar var. Hizmet pasaportlar ve hususi pasaport taşıyıcıları için vizelerinin kaldırılması için bir nota gönderdik. Umarım en kısa zamanda müjdeyi alacaksınız” dedi.

Türkiye ile hızla gelişmeye devam eden ilişkilerin Rusya açısından önemine işaret eden Lavrov, “İkili ticaretimiz arasındaki engellerin kaldırılması konusunda mutabakata vardık. Rus turistlerin Türkiye’ye yönelik ziyaretleri de artarak devam ediyor. Bu yıl Türkiye’yi 5 milyonun üzerinde Rus turistin ziyaret etmesini bekliyoruz” diye konuştu. Lavrov, Ankara’nın, Moskova için kilit ticaret ortaklarından biri olduğunu vurgulayarak, “Otomotiv, tarım, bankacılık ve askeri-teknik alanların yanı sıra TürkAkım ve Akkuyu Nükleer Güç Santrali gibi stratejik öneme sahip projelerde de yoğun iş birliğimiz devam ediyor” ifadelerini kullandı.

Çavuşoğlu da, Rusya ile ilişkileri her alanda en üst düzeye çıkarmak için yoğun gayret sarf ettiklerini belirterek, “Bu yakın iş birliği ve dostluk bazı ülkeleri ve kişileri kıskandırmıyor değil ama biz bölgede istikrar için, ekonomik kalkınma için, iki ülke arasındaki ilişkileri de geliştireceğiz, bölgesel konulardaki iş birliğimizi de arttıracağız” şeklinde konuştu.

“Rusya bizim için stratejik bir ortaktır.” diyen Çavuşoğlu, enerjiden tarıma, turizmden ticarete ve savunma sanayisine kadar birçok alanda ilişkilerin sürekli geliştiğini ve somut projeler ortaya koyduklarını bildirdi.

Balıkçıda ‘et’i konuşacaklar

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Türkiye ve Rusya arasındaki ilişkilerin hızla geliştiğini belirterek, “Türkiye ile ilişkilerimiz hem derinleşiyor hem de yeni içeriklerle zenginleşiyor. İş birliğimiz bölgesel ve ekonomik konularda hızla artıyor” dedi. Putin, başkent Moskova’da bulunan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ve MİT Başkanı Hakan Fidan’ı Kremlin Sarayı’nda kabul etti. Suriye gibi hassas konularda da Rusya ve Türkiye’nin gösterdiği çabayı öven Putin, “Ayrıca İran, Birleşmiş Milletler, Avrupa Birliği ve ABD’nin de katkılarıyla da ciddi bir şekilde Suriye meselesinin çözümüne yaklaşabildik” dedi. Konuşmasına, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Putin’e selamlarını ileterek başlayan Çavuşoğlu ise, “Sizleri en yakın zamanda Türkiye’de ağırlamaktan memnuniyet duyacağız. Özellikle İstanbul’da birlikte balık yeme konusunda mutabakatınız vardı. Rusya ve Türkiye arasında ilişki, bazılarını kıskandırmaya devam ediyor” dedi. Putin, bir ay önce Erdoğan’a “Beni yemeğe çağırın” diye şaka yapmış, ardından Türkiye’nin et ihtiyacını karşılayabileceklerini söylemişti. Erdoğan da “Memnuniyetle” diye karşılık vermişti.