PESCO’ya katılmak için ilk adımı attık

KAAN ZENGİNLİ

Türkiye, Avrupa Birliği’nin NATO’ya alternatif olarak kurduğu ve 24 ülkenin katılımıyla oluşturulan 'Yapılandırılmış Daimî İş Birliği (PESCO) askerî yapılanmasına katılmak için ilk adımı attı. Geçen hafta Ankara’dan Hollanda’ya PESCO bünyesinde başlatılan 1 milyar dolarlık projede yer almak için mektup gönderildi. AB tarafı ise Türkiye’nin bu konsorsiyumda yer almasının PESCO ülkeleri açısından olumlu sonuç doğuracağını ifade etti. Ancak olayın perde arkasında çok farklı nedenler olduğu ortaya çıktı. Yıllık 100 milyar dolarlık bütçesi bulunan ve NATO’yu kısmen devre dışı bırakmayı amaçlayan PESCO, 2017 yılında Türkiye’yi Akdeniz’de ve bölgesinde saf dışı bırakmak amacıyla hareket ediyordu. O dönemde PESCO’nun öncelikli hedefinin Yunanistan ve Rum Yönetimini, Ege ve Doğu Akdeniz’de her şekilde Türkiye ve KKTC’ye karşı desteklemek olduğu belirtilmişti. Türkiye’nin NATO üyesi olması nedeniyle, Akdeniz’de üzerine gidemeyen AB, Yunanistan ve Güney Kıbrıs’ın PESCO yapılanmasıyla bunu başarmayı hedeflediği konuşuluyordu. Ancak aradan geçen zaman ve Türkiye’nin bölgesinde askerî alanda kazandığı itibar, bu projeyi tam tersine çevirdi.

HEDEFTE ENERJİ YATAKLARI VARDI
Konu hakkında açıklama yapan SETA kaynakları “PESCO kurulma amacını dışına çıkmak durumunda kaldı. Akdeniz’de Türkiye’yi zayıflatmak, Türk donanması karşısına PESCO güçlerini çıkarmak niyetinde olan bu yapılanma, zamanla Türkiye’yi içine almak niyetiyle hareket etmeye başladı. Bu kararda Türkiye’nin gösterdiği askerî başarılar ve Akdeniz’de Libya ve Mısır ile attığı adımlar etkili oldu. Avrupa Birliği ‘PESCO’ koruması adı altında, bölgede yer alan enerji kaynaklarını kontrol altına almak ve bölgeyi askerî anlamda da bir üs olarak kullanmayı hedefliyordu. Ancak Türkiye’nin PESCO içine yer alması ile kartların yeniden karıldığını görüyoruz” dedi.
Alman basınında PESCO’da Türkiye’nin yer almasının Akdeniz’de ‘ılımlı bir hava’ estireceği belirtilirken bir yandan da Yunanistan ve Güney Kıbrıs’ın bu katılıma olumlu tavır sergilemeyeceği yazılıyor. İki Akdeniz ülkesinin Brüksel’de lobi yaptığı ve Türkiye’nin PESCO yapılanmasında hiçbir projede yer almaması gerektiğini savunuyor. Ancak Almanya ve Fransa’nın başını çektiği yapılanmada Türkiye’nin bölgesinde oyun kurucu bir ülke hâline geldiği, AB güvenliği için projelerde yer alması gerektiği belirtiliyor.

AVRUPA BİRLİĞİ’NİN NATO’SU
2017 yılında İngiltere, Danimarka, Malta ve Portekiz dışındaki 24 AB üyesi ülkenin katılımıyla kurulan ve 2019’da resmî statü kazanan PESCO, AB’nin NATO’su olarak nitelendiriliyor. Türkiye’nin PESCO’da yer almak için attığı ilk adım, milyar dolarlık bir projeyi içeriyor. Proje, askerî hareket kabiliyetinin iyileştirilmesini, ulaştırma alanlarının genişletilmesini ve teknoloji transferini içeriyor. 2017 yılında kurulan PESCO, proje üyesi ülkelere savunma kabiliyetlerini iş birliği içinde geliştirme, operasyonel hazırlık yürütme ve askerî kuvvetlerin katkılarını artırma imkânı tanıyor. PESCO dâhilinde şu ana kadar eğitim, kara formasyon sistemleri, deniz ve hava sistemleri, siber güvenlik gibi alanlarda biri tamamlanmış, 46 da süren proje bulunuyor.