Komisyondan geçti sıra Genel Kurul’da

Damla Peker ANKARA - Başbakan Binali Yıldırım ile MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin üzerine anlaşmaya vardığı partili cumhurbaşkanlığını kapsayan anayasa değişiklik teklifinin 20 Aralık’ta başlayan görüşmeleri dün sabaha karşı tamamlandı. Teklifin tümü üzerindeki değerlendirmeler, aralıksız 5 gün yapıldı. Yorucu ve yer yer gerginliklerin olduğu TBMM Anayasa Komisyonuna 21 madde olarak gelen teklif daraltılarak 18 maddeye indirildi. Teklifin öne çıkan düzenlemeleri başlıklar hâlinde şöyle:
- Yürütmenin başı Cumhurbaşkanı olacak. Başbakanlık kurumu kaldırılacak.
- Cumhurbaşkanı parti üyesi olabilecek. Bakanlarını ve yardımcılarını atayabilecek.
- Cumhurbaşkanı yardımcıları için milletvekili olabilme niteliği aranacak.
- Cumhurbaşkanı yürütme yetkisine ilişkin konularda kararname çıkarabilecek. Kararnameyle bakanlık ve teşkilatlarını kurabilecek. Üst kademe kamu görevlilerini atayacak. Atama usullerine ilişkin kararname de çıkarabilecek.
- Cumhurbaşkanı OHAL ilan edebilecek. Kişi hak ve özgürlükleri ya da siyasi haklar sınırlaması olmadan kararname çıkarabilecek.
- Cumhurbaşkanı hakkında Meclis üye tam sayısının 5’de 3’ünün gizli oyuyla soruşturma açılabilecek. 3’de 2 oyla Yüce Divan’a sevk edilebilecek. Cumhurbaşkanı’nın atadığı yardımcıların ve bakanların da cezai sorumluluğu olacak.
- Meclis ve Cumhurbaşkanı karşılıklı fesih kararı alabilecek.
- 3 Kasım 2019’da iki sandık konulacak. Cumhurbaşkanlığı seçimiyle milletvekili genel seçimi aynı anda yapılacak.
- Düzenlemeyle milletvekili sayısı 550’den 600’e çıkarıldı. Seçilme yaşı 18’e düşürüldü.
- HSYK’dan “yüksek” ifadesi çıkarıldı. Adalet Bakanlığı müsteşarının doğal üye olmasıyla kurul 13 kişi oldu. Cumhurbaşkanı 4 üyeyi, Meclis de 7 üyeyi seçecek.
- Askerî yargı tamamen kaldırıldı. Anayasa Mahkemesi’nin üye sayısı 15’e düşecek.

ŞİMDİ NE OLACAK?
Paket için Genel Kurul’da iki turlu görüşme yapılacak. İlk turda maddeler tek tek tartışılıp oylanacak. Ancak bu turda alınan oyun bir önemi yok. İkinci turda sadece önergeler görüşülüp madde oylamaları yapılacak. 330’un altında kalan maddeler reddedilmiş sayılacak. 330-367 arasında kalırsa referanduma sunulacak. 367 üstü oy ise referandumsuz kabul anlamına geliyor.