Gıda zammı operasyon mu?

nbsp;Patates, kuru fasulye, şimdi de pirinç... Vatandaşın sofrasında olmazsa olmazlardan olan bakliyattaki fiyat artışları "Birileri vatandaşın mutfağıyla mı oynuyor?" sorusunu akıllara getirdi. Bu üç üründeki üretimin iç piyasaya yetmesi beklenirken, fiyatların anormal şekilde yükselmesi dar gelirli vatandaşın sofrasını vurdu. Kimine göre ise kuru fasulyede dünya üzerinde rekolte düşüklüğü var ve kuraklığa bağlı olan bu durum fiyatların artmasına sebep oldu. Ancak durum patates ve pirinçte öyle değil. Bazı ithalatçı ve toptan satıcılara göre fiyat artışının asıl sebebi, hükümeti zora düşürmek isteyen stokçular. Peki ama nasıl? Vatandaşın mutfağına girerek ülkede kriz çıkarmak mümkün mü? Patates, pirinç ve kuru fasulyede üretim gerçekten az mı oldu? Bu sorulara konunun muhatapları bakın ne cevap verdi?

TİM Yönetim Kurulu nbsp;
Başkanı Mahmut Aslan:
Paralel devlet pirinç sattırmıyor
Geçen yıla oranla bu yıl yüzde 80 pirinç ürettik. Yüzde 20'sini de ithal ediyoruz. Fakat geçtiğimiz yıl çok haksız bir operasyon yapıldı. İthal edilen pirinçlerde GDO var diye operasyon yaptılar. İthalatçıları cezaevine attılar. Bizler pirinç ithal etmeye korktuk, yapmadık. Yapan diğer arkadaşlarımız da cezaevinde. Sahte raporlar aldılar. Dava dosyasına koydular. Bu belgelerin sahte olduğu da ispatlandı. Bu belgeleri verenler de yargılanıyor. Bir yıldır ithalatçının el konulan malları emanetçilerde duruyor. Pirinçte GDO olmadığını ben de, Tarım Bakanlığı da açıkladı. Pirinçlerde GDO olmaz. Böyle bir üretim de olmaz. Pirincin neyine GDO bırakacaksınız. Böyle bir uygulama dünyada yok. Bu nedenle bu yıl hiç kimse pirinç ithal etmedi. Böyle olunca da fiyatlar patladı. Bu sefer devreye derin devletin spekülatörleri girdi. Olan pirinçleri stokladılar ve satmıyorlar. Paralel devlet, pirinç ithal eden iş adamlarını GDO olmamasına rağmen cezaevine attı. Ben de pirinç getirmedim. Buna rağmen üzerime oyunlar oynandı. Beni de cezaevine atmak istediler. Paralel devlet pirinç üzerinde oyun oynuyor. Yoksa ürettiğimiz pirinç iç piyasaya yetecek derecede. Fiyat da böyle yükselmezdi…

İMSKT Derneği nbsp;
Başkanı Burhan Er:
Stokçular mal vermiyor
Ülkenin üretim politikası olmadığı sürece bu böyle olacak. Geçen yıl patateste çok büyük bir üretim vardı. Çiftçi ürününü satamadı. Patates üreticisi borca battı. Borcunu ödeyemedi. Patateslerini hayvanlara yedirdiler. Üretici küstü. Üretim böylelikle yüzde 40 azaldı. Bu oran düşünce arz talep orantısı bozuldu. Bu böyle olunca da fiyatlar yükseldi. Üretici elindeki patatesleri tüccarlara, büyük holdinglere sattı. Bu holdingler de stok yaptı. Eylül ayında bu stokların olacağını söylemiştim. Vatandaşları evlerinde patates stoklamaya davet etmiştim. Beni dinleyen olmadı. Ocak ayındayız. Eylül ayında 50 kuruşa satılan patates bugün halde 2.5 liraya satılıyor. Bu sadece hâl fiyatı. Bu fiyat pazar ve marketlerde daha da artıyor. Mallar stoklarda duruyor. Ben de diyorum ki bu stokların önüne geçmek için tüm sebze satışları sadece hallerden yapılsın, stokçular köylüye giderek mallarını almasın. Bu iş hallerde yapılırsa stokçuların önüne geçilir ve 3 yıl içinde sorun çözülür.

Dünya Bakliyatçılar Birliği nbsp;
Başkanı Hakan Bahçeci:
Döviz, fiyatları artırdı
Kuru fasulyedeki artış önümüzdeki eylül ayında yeni mahsul çıksa bile sürecek. Ramazan ayı öncesinde aşırı talep sebebiyle fiyatlar daha da yükselecek. Dünyanın önemli üretim merkezlerindeki rekolte düşüklüğü fiyatların artacağına işaret ediyor. Dünyanın en büyük kuru fasulye ihracatçısı konumundaki Arjantin'de, 130 bin tonluk rekoltenin 30 bin tona düşmesiyle fasulyeye rekor zam yapıldı. Önemli üretim merkezlerinden Çin'de de rekolte yüzde 50 oranında azaldı. Bakliyattaki yüzde 60'lık fiyat artışı sadece Türkiye'de değil dünya genelinde var. Türkiye'de yıllık 180-200 bin ton civarında kuru fasulye tüketimi var. Geçmiş senelerde üretim 140-150 bin ton civarındaydı. Bu sene 80-90 bin ton civarında gerçekleşti, bu farkın da kapatılması ancak ithalatla mümkün. Döviz kurundaki dalgalanma da fasulye fiyatlarını yüzde 20 seviyesinde artırdı.

İTB Başkan Yardımcısı nbsp;
Ercan Korkmaz:
Fırsatçılar yükseltiyor
Konya Çumra fasulyesinin fiyatı 3 lira olduğu zaman bile İspir fasulyesinin fiyatı 10-12 liradan düşük olmamıştır. Bu ürünler İzmir, İstanbul ve Ankara gibi büyük şehirlerde yer alan toptancılarda ancak yüzde 2-3 karla satılabilmektedir. Nitekim İzmir Gıda Çarşısı'nda sıra fasulyesi 5.8 lira, dermeson fasulyesi 6.2 lira, horoz fasulyesi 7 lira ve çalı fasulyesi 7.5 liradan satılmaktadır. Dolayısıyla vatandaşlarımız 6-7.5 lira arası fiyatlardan istedikleri kalitede yerli ürün kuru fasulyeyi satın alabilirler. Ancak, bu ürünleri yüzde 100 karla satarak fırsatçılık yapan satış yerlerinin denetlenmesi gerekiyor.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker:
Kaos lobisi yine iş başında
Kurtlar puslu havayı sever. Bugünlerde yağmur yok, ama hava biraz puslu. Birileri resmen bunları uydurdu. Fiyatlar söylendiği gibi gerçek değil. Ortalama fiyatları yansıtmıyor. Birileri, 'Acaba buradan da bir şey çıkartabilir miyiz' telaşındalar. Bu resmen 'kaos lobisi'. Onlar iş başında. Ne patates, ne pirinç, ne de fasulye bunların hiçbirinde ne üretim eksikliği var, ne mal sıkıntısı var. Piyasada, ihtiyacın çok çok üzerinde yeteri kadar ürün var. Ticaret de rahat bir şekilde yapılıyor. Bu tamamen uydurma. Bir ürünün binde ikisini temsil eden rakamlar. Kuru fasulyeyi Türkiye 195 bin ton üretiyor. Bunun içerisinde İspir fasulyesinin payı binde ikidir. Bir marketteki İspir fasulyesinin fiyatını çıkartıyor. Markette fasulye fiyatı şuradan şuraya geldi deniyor. Gerçeği yansıtmıyor. Patetes ve diğer ürünlerde de benzeri şeyler var. Ette de artış yok. Toplam 50 kuruşluk artış var. Üreticiler de açıkladı; birileri ithalat yapılmasını istiyor. Fırsattan istifade. Dertleri o.

Oğuzhan Müezzino/TÜRKİYE GAZETESİ
oguzhan.muezzino@tg.com.tr
oguzhanmuezzino