G-20 krizlerin gölgesinde başladı

İSMAİL KAPAN

Güney Amerika ülkesi Arjantin’in başkenti Buenos Aires’te düzenlenen G20 Zirvesi’nin gündeminde ekonomiden çok siyasi konuların öne çıkması bekleniyor.Dünyanın en büyük 20 ekonomisinin devlet ve hükûmet başkanları kalkınma, altyapı ve yatırım meselelerini konuşmak üzere Arjantin’in başkentine gelirken, uluslararası siyasi gündemi meşgul eden bazı konular zirve gündeminin önüne çıkacak gibi görünüyor.
Gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın İstanbul’daki Suudi Arabistan Konsolosluğunda öldürülmesi, Rusya’nın Karadeniz’de Ukrayna savaş gemilerine el koymasıyla ortaya çıkan gerginlik ve Çin-ABD arasındaki ticaret savaşının zirve boyunca liderler arasında yapılacak görüşmelere damga vurması bekleniyor.

KAŞIKÇI CİNAYETİ
Kaşıkçı’nın öldürülmesiyle ilgili sorular, cinayette rolü tartışılan Suud Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın zirveye katılmasıyla yeniden gündemde öne çıkabilir.
Zirvenin ev sahibi Arjantin’in Devlet Başkanı Mauricio Macri, konunun ikili görüşmeler ve muhtemelen toplu görüşmelerde masada olacağını belirtti.
Suudi yetkililer her ne kadar Veliaht Prens’in cinayette rolü olduğunu reddetse de ABD istihbaratının emri bizzat onun verdiğine dair tespitleri, Muhammed bin Selman’ın zirvedeki varlığını tartışmalı hâle getirdi. Trump yönetimi olayın Suudi Arabistan ile ilişkilerini zedelemesini istemediğini açıkça ifade etmişti, ancak yorumcular başta cinayetin yaşandığı Türkiye ile Avrupa ülkelerinin Prens’e mesafeyle yaklaşacağına dikkati çekti. Türkiye’nin Prens’e yönelik tavrının merak konusu olacağının altını çizen Avrasya Grubu adlı düşünce kuruluşunun Küresel Makro Siyaset Direktörü Willis Sparks “Türkiye’nin bu meselede oynadığı rol ve cinayetin İstanbul’daki Suudi Arabistan Başkonsolosluğunda işlenmesi göz önüne alındığında toplantının ilginç geçeceği aşikâr. Liderlerin Veliaht Prens’e nasıl yaklaşacaklarını izlemek ilginç olacak. Trump’ın sıcak yaklaşmasını bekliyorum, ancak Avrupa liderleri onunla aynı fotoğrafta olmak istemeyecektir.” dedi.

RUSYA-UKRAYNA GERGİNLİĞİ
Zirvenin hemen öncesinde Rusya’nın Karadeniz’de Kerç Boğazı yakınında Ukrayna donanmasına ait gemilere silahlı müdahalede bulunmasıyla ortaya çıkan gerginliğin de zirve gündemini etkilemesi bekleniyor.

TİCARET SAVAŞI
Başkan Trump’ın Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile planlanan görüşmesinde ise bir değişiklik yok. Ancak görüşmenin iki ülke arasında dış ticaretteki bazı kalemlerdeki gümrük tarifelerinin karşılıklı olarak artırılmasıyla ortaya çıkan anlaşmazlığı çözüme kavuşturup kavuşturmayacağı merak ediliyor.
Öte yandan, zirve, Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşmasının (NAFTA) yerini alacak ABD-Meksika-Kanada Anlaşması’nın (USMCA) imza törenine ev sahipliği yaptı. Zirve öncesi Kanada Başbakanı Justin Trudeau’nun ABD’nin çelik ve alüminyum ürünlerine getirdiği yeni tarifleri kaldırmaması hâlinde törene bizzat katılmayarak yerine Dışişleri Bakanı’nı göndereceği iddia edilmişti.

G20 AİLE FOTOĞRAFI TRUMP İLE SOHBET
Arjantin’in başkenti Buenos Aires’te iki gün sürecek G20 Liderler Zirvesi başladı. Aralarında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da bulunduğu liderler aile fotoğrafı için bir araya geldi. Almanya Başbakanı Angela Merkel ise uçağındaki arıza sebebiyle fotoğraf çekimine yetişemedi. Daha sonra “Adil ve Sürdürülebilir Gelecek” temalı özel oturuma geçildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, oturum başlamadan önce ABD Başkanı Donald Trump ile ayaküstü sohbet etti. Görüşmede, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın da hazır bulundu. Erdoğan, Hollanda Başbakanı Mark Rutte ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile de bir araya geldi.

EMİNE HANIM G20'DE EŞ PROGRAMINA KATILDI
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan, G20 Liderler Zirvesi kapsamında resmî eş programına katıldı. Arjantin First Lady’si Juliana Awada’nın (sağda) ev sahipliğinde gerçekleştirilen programda, Kanada, ABD, Güney Kore, Fransa, Endonezya, Japonya, Singapur, Çin ve Meksika devlet başkanlarının eşleri de hazır bulundu. Arjantin Kadın Birliği’nin kurucusu yazar Victoria Ocampo’nun müze evinde (üstte) gerçekleşen buluşmada, lider eşleri samimi sohbetler yaptı. Emine Erdoğan, kadınlara seçme hakkının verilmesi başta olmak üzere düzenlediği sosyal kampanyalarla Arjantin tarihinde önemli bir yeri olan Eva Peron’un hayatını yansıtan müzeyi de gezdi.

TRUMP VE PUTİN'DEN PRENS SELMAN'A YAKIN İLGİ
Gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesinin ardından gözlerin çevrildiği Suud Veliaht Prens Muhammed bin Selman, G20 Zirvesi için gittiği Arjantin’de “ilgi” gördü. Cinayetin ardından ilk defa büyük bir uluslararası organizasyona katılan Selman, ilk olarak Hindistan Başbakanı Narendra Modi ile bir araya geldi. Veliaht Prens, Suudi Arabistan’ın Hindistan’a petrol ve petrol ürünleri tedarik etmeye hazır olduğunu ifade etti. Selman daha sonra G20 aile fotoğrafına katılırken ABD Başkanı Donald Trump’ın kendisine anlamlı bakışı dikkat çekti. Suudi Arabistan medyası, Selman’ın daha sonra Trump ile “kısa ve arkadaşça bir sohbet” gerçekleştirdiğini bildirdi. Ancak Veliaht Prens’in resmî oturum sırasında kameralar karşısında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile sergilediği samimi sohbet ise merak konusu oldu.
İngiltere Başbakanı Theresa May ise Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ile görüşeceğini belirterek, karşı tarafa Cemal Kaşıkçı cinayeti ve Yemen konularında “çok açık mesaj” vereceğini söyledi.

MERKEL 'UKRAYNA' İÇİN DEVREDE
ABD Başkanı Donald Trump, Ukrayna krizi sonrası Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yapmayı planladığı ikili görüşmeyi iptal etti. Rus haber ajansları Putin’in Sözcüsü Dimitriy Peskov’un iptalin Rus Devlet Başkanı’nın “daha yararlı görüşmelere zaman ayırmasını sağlayacağına” dair demeçlerine yer verdi.Öte yandan, Almanya Başbakanı Angela Merkel’in sözcüsü, Merkel’in Putin ile görüşmeyi planladığını bildirdi. Merkel’in Putin’i Ukrayna ile Kerç Boğazı’nda oluşan krizin ortadan kaldırılması için ikna etmeye çalışması bekleniyor.