Erdoğan: Güvenli bölge Suriye'de olacak

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, New York dönüşü uçakta IŞİD kriziyle ilgili kritik değerlendirmelerde bulundu. Suriye sınırı içinde güvenli bölge kurulacağı yönünde mesajlar veren Erdoğan, "Türkiye üzerine düşen görevi yerine getirecektir. Hudutlarımızı elbette korumak durumundayız" dedi. Erdoğan'ın sorulara verdiği cevaplar şöyle:
BM görüşmelerinde Suriye ile ilgili ne karar alındı?
BM Güvenlik Konseyi daveti ABD Başkanı Barack Obama tarafından yapıldı. 15 üyenin dışında davet edilen ülkeler de konuşma yaptı. Toplantıyı başından sonuna kadar Obama bizzat yönetti. Bizim de yaklaşık 10 dakikalık konuşmamız oldu. Toplantı tamamıyla Irak-Suriye bağlamındaydı. Görüşmede özellikle yabancı savaşçılar üzerinde hassasiyetle duruldu. Türkiye biliyorsunuz devamlı bir ithamla karşı karşıyaydı. Fakat herkes orada itiraf etti. Fransa bine yakın, İngiltere 600 civarında kendilerinden savaşçı gittiğini, Almanya dahil birçok Avrupa ülkesinden geçişler olduğunu... Gelinen noktada bir kararlılık var. O gün Sayın Obama 'Şu ana kadar bu girişimimizi destekleyen ülke sayısı 104 oldu' dedi. Bu sayı daha da artacaktır.

nbsp;

TUR UÇAĞINDA ÖNEMLİ AÇIKLAMALAR
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD'de yaptığı temasların ardından yurda dönüşte TUR uçağında, aralarında Genel Yayın Yönetmenimiz İsmail Kapan'ın da yer aldığı gazetecilere açıklamalarda bulundu, sorularını cevaplandırdı. Erdoğan, sınırlarımızda yaşananlarla ilgili Türkiye'nin hep yalnız bırakıldığını söyledi.


Koalisyon mu yoksa saldırıları desteklemek manasında mı söylüyorsunuz?
Koalisyon manasında da koalisyonun attığı adımların amacı noktasında da var. Yani burada tabii birinci derecede teröre, terör örgütlerine ve IŞİD'e karşı bir tavır; bunun üzerinde hassasiyetle duruluyor. 2 Ekim'de Meclis'e tezkere gelecek. Bizim de gerekli adımları atmamız gerekiyor. Zira şu anda Suriye'den 140 bin Kürt kökenli vatandaş, 40 bine yakın Ezidi Türkiye'ye girmiş vaziyette. Toplamda 1.5 milyonu bulduk. Bu çok büyük bir potansiyel. Bu potansiyeli bölgede ne kadar absorbe edebiliriz o ayrı bir sorun. Onun için de bizim üzerinde ısrarla durduğumuz konu, uçuşa yasak bölge ve güvenli bölge ilanı, eğit-donat konusu. Bütün bunlara yönelik öyle zannediyorum mutabakat sağlanacaktır. Şu anda görüşmeler devam ediyor.
Kendi içimizde de görüşmeler yapıyoruz. Bizim her şeye hazırlıklı olmamız lazım. İkinci, üçüncü sınıf bir ülke konumunda değiliz. Burada birinci derecede etkilenen ülke konumundayız. nbsp;
Özellikle tampon bölge, güvenli bölgeyle ilgili çalışmalar var mı?
nbsp;Yani tampon demeyelim, güvenli bölge demek daha isabetli olur; Suriye tarafında bir güvenli bölge.
nbsp;Bunun çalışmaları yapıldı mı Türkiye açısından...
Olmaz olur mu tabii yapıldı.
nbsp;25 km derinliğinde diyorlar...
nbsp;Bunlar medyanın yazdıkları. Öyle şeyler vardır ki belli bir noktaya kadar sırdır. Bunu açıklarsanız ondan sonra bu sırrın esiri olursunuz. Kararlı bir tutum içinde işin üzerine gidilmesi gerekiyor.
nbsp;Sizin bu görüşlerinize bir muhalefet yok muydu?
Yok. Sadece Süleyman Şah Saygı Türbesi'nin zaten 38 km kadar bir mesafesi var. Oradaki hassasiyetimiz devam ediyor. Ama bütün bunlarla beraber girişler devam ediyor. Hükümetimizin şu anda yaptığı, tedbirleri belirlemek ve gerekli gördüğü anda da gereğini yapmaktır.
nbsp;Rehinelerin kurtarılmasından sonra askeri veya siyasi harekâta katılmak gibi bir açıklamanız oldu. Bu politika değişikliğine gidilmek mi demek?
Bölgede karşımızdaki tüm terör eylemlerine karşı hassasiyetimiz var. Sınırlarımız tehdit altına giriyorsa adımlar atılır. Askeri harekât buna karşı yapılacaktır.
Kara harekâtı da var mı?
Bunun hava harekâtını, kara harekâtını kim yürütür, kimlerle beraber yürütülür; bunların planlaması NATO çerçevesinde zaten yapılıyor. ABD, özellikle barajlar bölgesinde doğabilecek tehlikelerden dolayı bombardıman yaptı. O anda biz de her türlü insanî yardımı Kuzey Irak'taki tüm gruplara yaptık. Türkmenlere, Araplara, Ezidilere, Peşmergelere, hepsine... Ve o püskürtülmüş oldu. Yani bugün Kuzey Irak çok ciddi bir sıkıntıyla karşı karşıya kalabilirdi. Bitti mi? Bitmedi. Bunun Suriye'ye doğru yeniden yansıması oldu. Bununla da ilgili de şu anda adımlar atılıyor. Ama önümüzde hassas bir süreç var. Mesela Cidde'deki toplantıya 40 ülke katılmıştı. Ama şimdi destek sayısı 104'e çıkmış durumda.
Şam yönetimini bu süreç nasıl etkiler?
Şam yönetiminin bu konudaki tavrı ortada. Fakat Rusya bile IŞİD'e karşı bir tavır koyulmasını BM Güvenlik Konseyi'ndeki toplantıda ifade etti.
nbsp;Suriye muhalefetini güçlendirecek bir ortam oluşabilir mi?
Sadece IŞİD terör örgütüne değil, aynı zamanda rejime karşı da bir adım atılması artık konuşuluyor. Suriye'deki rejim, meşru değildir. Suriye terör örgütlerinin cirit attığı bir alan haline gelmiştir. 200 bini aşkın insan ölmüştür. Yaklaşık 6 milyona yakın insan göçmen, sığınmacı, mülteci durumunda. Dolayısıyla burada terör palazlanıyorsa, terör örgütleri buradan Irak'a, Türkiye'ye, Lübnan'a, Ürdün'e zarar veriyorsa, burada hakikaten atılması gereken bir adım, gereği yapılması gereken bir rejim vardır. Ya Sayın Obama'nın açıklamasıydı ya Biden'ındı; rejime karşı gereğinin yapılması gibi bir ifade kullanıldı.
nbsp;BM Güvenlik Konseyi kararına ihtiyaç olursa Rusya'nın tavrı belli. Acaba Güvenlik Konseyi ya da BM dışında bir şeyle mi yapılmaya çalışılıyor?
Tabii bu terör örgütünü bünyesinde barındıran bir ülke, bunun bedelini de ödeyecektir. Çünkü bu terör örgütünü palazlandıran bu ülke. Artık onu ödemek durumunda kalacaktır.
nbsp;Amerikalılar güvenlik bölgesine mesafeliydi, Türkiye bu tezini kabul ettirdi diyebilir miyiz?
Tezini kabul ettirmiştir anlamında değil de ona bakarsan, uçuşa yasak bölgede de önce sıcak değillerdi, güvenli bölgede de. Ama zannediyorum şimdi bu iş oturacak...
Karadan bir müdahale için işbölümü yapılır dediniz. Bunun bir takvimi var mı?
İlgili ülkeler ve birimler zaten görev dağılımlarını yapıyor. Cidde toplantısından sonra ABD, Arap ülkelerinden bazılarıyla birlikte ortak hava harekâtı yaptı. 5-6 ülke katıldı. Bu yapılırken, içeride de Özgür Suriye Ordusu'nun işini kolaylaştırdı. Kara harekâtı orada yürüyor. Bundan sonraki süreç çok daha farklı olacak. Neden böyle diyorum; çünkü güvenli bölge Suriye tarafında oluşturulacak olan bir bölge. Bir diğer taraftan, burayı güvenli kılabilmek için de uçuşa yasak bölgenin sürekli kontrolü gerekiyor.
nbsp;Bir Güvenlik Konseyi kararı alınacak mı, alınmalı mı? Yoksa koalisyonun kendi inisiyatifiyle mi olacak?
nbsp;O safhalar artık aşıldı. BM Güvenlik Konseyi'nde IŞİD'i konuştuk. Konuşurken, Rusya da Çin de aynı kanaati paylaştılar, hiç birisi 'hayır olmaz' demedi.
nbsp;Tüm bu anlattıklarınız operasyonun ötesinde bölgeye şekil verebilecek bir durum gibi geliyor.
Gelebilir. Yani siz böyle bir terör örgütünü sadece hava operasyonuyla bitiremezsiniz. Bir defa mütemmim gücü karadır. Kara esastır; ben asker değilim; ama hava lojistiktir. Karanın gitmediği yer hiçbir zaman kalıcı olmaz.
nbsp;Karşı karşıya olduğumuz tehdidin boyutları çok mu büyük?
Daha hâlâ çok mu büyük dememiz, işin farkında değiliz anlamına gelir. 140 bin kişi ülkeme geliyor. Öbür taraftan Ezidilerden 60 bine yakın. 1 hafta 10 günde olan şey... Böyle bir durum karşısında Türkiye'nin eli bağlı kalması doğru mu? Öbür tarafta ABD uçak gemilerinden müdahale ediyor. O müdahaleyi yapmamış olsaydı belki de bugün Kuzey Irak olmayabilirdi. En azından o müdahale, IŞİD'i barajlar bölgesini ve Kobani'yi ele geçirmesini engelledi. Ama geç kalınmıştır. 4 yıldır söylediğimiz ama uygulamada netice alamadığımız işler. 102 gün, 49 insanımız onların elinde rehineydi. Şu anda şartlar, 102 gün öncesinin şartları değil. Döner dönmez yapacağımızı konuşacağız. İlgili ülkelerle görüşmelerimiz sürecek. Her ülkeye bir görev düşecektir. Türkiye de üzerine düşen görevi yerine getirecektir. Hudutlarımızı elbette korumak durumundayız.
nbsp;CNN ve New York Times, sadece ABD ve Arap müttefikleri varmış gibi davranıyordu. İsrail'in adı hiç geçmedi. Onun konumu ne olacak?
İsrail'in adı hiç geçmedi. Bizim görüşmelerimizde adı geçen ülkeler ağırlıklı NATO ülkeleridir. Arap ülkeleridir. Fakat birinci derecede Türkiye'yi ilgilendiren bir konudur. Çünkü 1250 km sınırı olan biziz. Bu sorunluluktan kaçamayız. NATO ülkesisin, kalkmışsın ABD'den Almanya'dan, Hollanda'dan Patriotları almışsın, oralarda radar üslerini kurmuşsun. Neden kurduk biz bu üsleri?
nbsp;Suriye'de güvenli bölgenin çözüm süreciyle ilgili etkileri neler olabilir? Bir ilgisi var m?
nbsp;O farklı bir şekilde yürüyor. Çözüm süreci bizim sınırlarımızın içinde attığımız bir adım.
Yapılacağını söylediğiniz güvenlik zirvesinden sonra muhalefeti çağıracak mısınız?
nbsp;Gerekirse çağırırız, yaklaşımları malum.

nbsp;

Onunla aynı masaya oturamazdım
BM Genel Sekreteri Ban Ki-Mun'un verdiği yemekte Mısır'da darbe ile iş başına gelen Abdulfettah Sisi ile aynı masaya oturmayı reddeden Cumhurbaşkanı Erdoğan o kararının sebebini şöyle açıkladı:?"O zata bir meşruiyet kazandırma gayreti var. Onunla aynı masada olmam anti-demokratik girişimleri onaylamam anlamına gelirdi. Yapamazdım, bunu milletime anlatamazdım. Mursi'nin maneviyatına karşı sorumluluğumu yerine getirmezdim, idama mahkum edilmiş olan insanların ruhaniyeti beni çok çok mustarip ederdi."


İsmaİl KAPAN nbsp;/ TÜRKİYE GAZETESİ